Hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã và đang đầu tư xây dựng các cảng cá chuyên dụng, một số cảng tổng hợp là nơi neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá, như: Cảng tàu Cô Tô (huyện Cô Tô); cảng Cái Rồng (huyện Vân Đồn). Mỗi năm, 2 cảng này có khoảng 2.200 tàu thuyền neo đậu.
Là thành phố có số lượng tàu thuyền lớn, nhưng Hạ Long vẫn chưa có cảng cá chuyên dụng kết hợp với khu neo đậu tránh trú bão. Trong khi cảng cá là một "mắt xích" quan trọng trong chuỗi sản xuất của ngành khai thác thủy sản, là căn cứ dịch vụ hậu cần - nơi tàu cá cập cảng bốc, dỡ hàng hóa…
Từ nhiều năm nay, tại khu vực thành phố
Ông Lê Hồng Hải, Bí thư Đảng ủy phường Hà Phong (thành phố Hạ Long), chia sẻ: Mặc dù chỉ là cảng cá nhỏ, thế nhưng ba mặt đều có những dãy núi che chắn nên sau những trận cuồng phong của cơn bão số 3 (Yagi), toàn bộ tàu thuyền neo đậu ở khu vực này đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, cảng Cái Xà Cong hiện nay đã bị xuống cấp và không đáp ứng được nhu cầu của người dân. Luồng lạch dẫn vào khu vực neo đậu tàu thuyền tại cảng bị bồi lắng, gây khó khăn cho ngư dân trong việc di chuyển ra vào.
Theo bà Nguyễn Thị Kiều Oanh (68 tuổi, người dân địa phương) chia sẻ: cảng Cái Xà Cong là nơi an toàn, được nhiều tàu thuyền trong khu vực và nơi khác đến tránh khi có bão. Tuy nhiên, lạch tại đây khá nông, nước cạn nên phải đi ra từ sớm, nếu muộn sẽ rất khó khăn; đến lúc về lại phải đợi nước lên thì mới vào được. “Tôi rất mong chờ dự án xây cảng cá sớm được triển khai, để bà con đánh bắt xa bờ đi về thuận lợi hơn” - bà Oanh nói thêm.
Qua đo đạc thực tế, độ cao lòng dẫn tại cảng Cái Xà Cong chỉ đạt từ -0,5 m đến +0,5 m, không đảm bảo độ sâu an toàn cho tàu thuyền ra vào cảng.
Không chỉ bị bồi lắng, tuyến đường hiện trạng kết nối đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả vào cảng Cái Xà Cong vẫn chưa đảm bảo đồng bộ khi chỉ là tuyến đường giao thông nông thôn, có chiều dài gần 900 m, bề rộng khoảng 7 m, kết cấu bê tông xi măng.
Để thúc đẩy hoạt động nghề biển, giúp ngư dân yên tâm bám biển lâu dài… thì việc xây dựng cảng cá chuyên dụng kết hợp với khu neo đậu tránh trú bão tại thành phố Hạ Long là rất cần thiết.
Ngay sau cơn bão số 3 (Yagi), thành phố Hạ Long đã yêu cầu xây dựng, lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 dự án Cảng cá Hòn Gai (cảng Cái Xà Cong) kết hợp khu neo đậu tránh trú bão và khu hậu cần nghề cá.
Địa điểm thực hiện dự án nằm tại cảng Cái Xà Cong thuộc phường Hà Phong (thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh).
Dự án Cảng cá Hòn Gai có tổng kinh phí dự kiến khoảng 600 tỷ đồng, với các hạng mục như: tiến hành nạo vét khơi thông dòng chảy suối khe cá khu vực hạ lưu suối và khu neo đậu tàu thuyền, xây dựng khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh cho khoảng 600 tàu, xây mới khu hậu cần nghề cá, bảo tàng làng chài cổ… Phía trên là ảnh hiện tại và ảnh phối cảnh dự kiến.
Theo Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt: Cảng cá Hòn Gai tại phường Hà Phong là một trong 4 cảng cá được quy hoạch tại tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030.