Theo South China Morning Post, loại virus corona mới mang tên HKU5-CoV-2, lần đầu tiên được phát hiện ở loài dơi pipistrelle Nhật Bản sống tại đặc khu Hồng Kông - Trung Quốc.
HKU5-CoV-2 thuộc phân chi merbecovirus của dòng họ virus corona, một nhánh bao gồm cả MERS-CoV gây ra Hội chứng viêm đường hô hấp cấp vùng Trung Đông (MERS).
Một nhánh khác của nó là HKU5-CoV-1, từng được nghiên cứu trước đó.
Nhân viên y tế mặc đồ bảo hộ đứng trước một bệnh viện ở TP Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc - Trung Quốc năm 2020, khi xảy ra đại dịch COVID-19 - Ảnh: EPA/YONHAP
Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà virus học Shi Zhengli (Thạch Chính Lệ - người được mệnh danh là "quý bà dơi" khi còn công tác tại Viện Virus học Vũ Hán) từ Phòng thí nghiệm Quảng Châu.
Kết hợp với các cộng sự từ Viện Hàn lâm Khoa học Quảng Châu, Đại học Vũ Hán và Viện Virus học Vũ Hán, bà Shi Zhengli chỉ ra rằng virus corona mới này có thể liên kết với thụ thể ACE2 ở người, chính là con đường mà virus SARS-CoV-2 sử dụng để lây truyền.
Do vậy, virus này có khả năng lây từ dơi sang người theo cùng con đường với COVID-19.
Đến nay, chưa có ca bệnh nào ở người được xác định. Theo bài công bố trên tạp chí khoa học Cell, tại phòng thí nghiệm, khi phân lập được virus từ mẫu dơi, nó có thể lây nhiễm vào tế bào người cũng như các mô được nuôi cấy nhân tạo để giống như cơ quan hô hấp hay ruột thu nhỏ.
"Merbecovirus ở dơi có nguy cơ lây lan sang người rất cao, thông qua lây truyền trực tiếp hoặc qua vật chủ trung gian" - các tác giả cho biết.
Merbecovirus bao gồm bốn loài riêng biệt - MERS-CoV, 1 loài được tìm thấy ở dơi và 1 loài ở nhím - đã được Tổ chức Y tế Thế giới đưa vào danh sách các tác nhân gây bệnh mới nổi cần được lưu tâm để chuẩn bị ứng phó với khả năng xảy ra đại dịch vào năm ngoái.
Đầu tháng này, một nghiên cứu khác từ Đại học Washington ở Seattle (Mỹ) và Đại học Vũ Hán kết luận dù HKU5-CoV có thể liên kết với thụ thể ACE2 của dơi và các động vật có vú khác, nhưng không có dấu hiệu liên kết "hiệu quả" với thụ thể này ở người.
Tuy nhiên, nhóm của bà Shi Zhengli chỉ ra rằng có tới 2 nhánh HKU5-CoV. Trong đó, HKU5-CoV-2 thích nghi tốt với thụ thể ACE2 của con người hơn so với HKU5-CoV-1, do đó có phạm vi vật chủ rộng hơn và khả năng lây giữa các loài cao hơn.
Các tác giả cho rằng cần phải theo dõi chặt chẽ HKU5-CoV-2 hơn, mặc dù nguy cơ đối với con người của nó thấp hơn nhiều so với virus gây bệnh COVID-19. Họ cũng khuyến cáo nguy cơ xuất hiện loại virus này ở con người "không nên bị phóng đại".