Nhân vật quan trọng thứ hai của Nvidia

Trước khi trở thành "gã khổng lồ" thống trị ngành bán dẫn, Nvidia từng gặp phải một vấn đề lớn. Năm 2022, các quan chức Mỹ bắt đầu hạn chế những sản phẩm chip mà Nvidia có thể bán cho Trung Quốc – thị trường lúc đó chiếm khoảng 20% doanh số của công ty.

Để duy trì hoạt động kinh doanh tại đất nước tỷ dân, Jensen Huang - người đồng sáng lập Nvidia đã phải nhờ cậy đến trợ thủ đắc lực của mình, Jonah Alben.

Alben nói với sếp rằng không có thời gian để thiết kế một loại chip hoàn toàn mới cho Trung Quốc. Thay vào đó, giải pháp của ông là lấy sản phẩm hàng đầu của Nvidia lúc bấy giờ và giảm hiệu năng của nó để đáp ứng các quy định của Mỹ.

Chỉ 2 tháng sau, Nvidia bắt đầu tiếp thị phiên bản chip được chỉnh sửa này tới khách hàng ở Trung Quốc.

Giám đốc quan trọng bậc nhất của Nvidia

Alben, 51 tuổi, hiện là người đứng đầu bộ phận kỹ thuật của sản phẩm "nóng" nhất thế giới: Chip máy tính cho trí tuệ nhân tạo.

WSJ thậm chí còn ví von nếu Nvidia là thương hiệu KFC, thì Alben sẽ là người phụ trách “món gà”.

“Không có Jonah, Nvidia sẽ không thể là Nvidia được. Ông ấy quan trọng với công ty như Jensen vậy”, Leo Tam, cựu nhà khoa học nghiên cứu cao cấp của Nvidia nhận xét.

Jonah Alben, 51 tuổi, được mô tả là "trợ thủ" đắc lực nhất của CEO Nvidia Jensen Huang. Ảnh: Nvidia.

Công việc này đặt Alben vào trung tâm của cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc – khi các startup như DeepSeek thách thức các ông lớn bằng cách sử dụng chip được sản xuất riêng cho thị trường Trung Quốc của Nvidia.

Nhà Trắng phàn nàn rằng những chip này đẩy giới hạn của các quy định xuất khẩu, làm suy yếu nỗ lực kìm hãm tiến bộ AI của Trung Quốc với mục đích quân sự. Trong khi đó, Nvidia khẳng định công ty luôn tuân thủ pháp luật nước Mỹ.

Song song với việc tìm ra giải pháp bán chip cho Trung Quốc, Alben còn phải đảm bảo rằng Nvidia vẫn duy trì ưu thế áp đảo về chip AI dành cho các khách hàng như Alphabet và Microsoft – lợi thế đã giúp giá trị thị trường của Nvidia vượt mốc 3.000 tỷ USD.

Cũng giống Jensen Huang - người sếp trong suốt 28 năm qua, nguồn tin nội bộ tiết lộ thành công của Alben đến từ việc đào sâu vào từng chi tiết kỹ thuật, không ngại thử thách các giới hạn của quy định và thể hiện tinh thần cạnh tranh khốc liệt.

Là một trong số hàng chục giám đốc trực tiếp báo cáo cho Huang, Alben hiện lãnh đạo khoảng 1.000 kỹ sư với vai trò lâu dài là người đứng đầu bộ phận kỹ thuật cho các bộ xử lý đồ họa của công ty.

Ngay cả trong một văn phòng của Nvidia với những tiến sĩ ưu tú, điều khiến các đồng nghiệp cũ và hiện tại ấn tượng nhất vẫn là trí tuệ của Alben, bất chấp việc bằng cấp của ông chỉ dừng lại ở trình độ thạc sĩ.

Đặc biệt, khả năng quản lý của Alben được nhận xét là "đỉnh cao" đối với một đội ngũ gồm toàn những "bộ óc ưu việt".

Kinh nghiệm từ việc...chèo thuyền

Ít người biết rằng khả năng quản trị của Alben xuất phát từ những năm tháng ngồi ỏ...đuôi thuyền. Một chàng trai gầy gò, liên tục ra lệnh cho 8 người, mỗi người lại gấp đôi kích thước của anh một cách nhịp nhàng.

Cụ thể, khi theo học tại Stanford vào những năm 1990, Alben đã tham gia đội chèo thuyền. Trong vai trò người lái thuyền, ông đã dẫn dắt các buổi tập trên một con suối ở Redwood City gần đó và chỉ đạo những tay chèo khi nào cần đẩy sức mạnh tối đa trong một cuộc đua.

Khi theo học tại Stanford vào những năm 1990, Alben đã tham gia đội chèo thuyền vói tư cách thuyền trưởng. Ảnh: Wall Street Journal.

Ngay trong lần thử đầu tiên, chiến thuật của Alben đã lập tức đẩy các tay chèo đến giới hạn của họ.

“Jonah nổi tiếng với việc ra lệnh cho 200 m cuối cùng ngay khi vẫn đến 350 m nữa”, đồng đội cũ Martin Schwartz chia sẻ.

Theo quy định trong môn chèo thuyền, những người lái thuyền có cân nặng dưới 57 kg phải được bù đắp bằng cách mang theo các túi cát trên thuyền. Nhưng Alben, với cân nặng chỉ 53 kg, không muốn mang theo thêm dù chỉ một kg so với mức cần thiết.

Theo lời các đồng đội, buổi sáng trước khi thi đấu, Alben đã uống nhanh hơn 3,5 kg nước – tương đương khoảng 3,7 lít chất lỏng. Vị kỹ sư tìm mọi cách giữ lại lượng nước này trong người cho đến khi việc cân đo hoàn tất . Trước khi cuộc đua bắt đầu, Alben mới xả hết số lượng nước khổng lồ đã nạp vào.

“Jonah đã để lại ấn tượng với tôi như một người có khả năng và sẵn sàng được đưa lên cân trong trạng thái gần như sắp nổ tung”, đồng đội cũ Daniel Bergstresser tiết lộ.

Alben, người lớn lên ở Schenectady, New York, đã mang kinh nghiệm này từ Stanford đến Nvidia vào năm 1997 và nhanh chóng tạo ấn tượng.

“Trong 20 năm tới, tôi dự đoán mình sẽ làm việc cho Jonah”, CEO Nvidia Jensen Huang nói tại một cuộc họp nhân viên trong những ngày đầu mà Alben mới làm việc.

Sasha Ostojic, người cách đây khoảng 10 năm từng điều hành đội ngũ thiết kế phần mềm cho đội phần cứng của Alben nhận định vị kỹ sư tỏa sáng nhất khi gặp phải những thách thức kỹ thuật.

Có lần, khi một chip đồ họa đang được phát triển không hiển thị phim một cách chính xác, Alben đã cùng Ostojic và một đồng nghiệp khác cùng nhau khắc phục sự cố.

Alben hiện dẫn đầu một nhóm khoảng 1.000 kỹ sư tài năng tại trụ sở chính của Nvidia. Ảnh: Bloomberg.

“Jonah chỉ đơn giản bước vào và nói hãy cùng xem xét mã code từng dòng một. Anh ấy đã dẫn dắt toàn bộ quá trình với những câu hỏi như dòng code này làm gì?”, Ostojic nói.

Cuối cùng, bộ ba đã giải quyết được vấn đề mà không cần phải áp dụng biện pháp tệ nhất là sửa chữa phần cứng. Theo Ostojic, chỉ cần Alben thực hiện sai một bước, Nvidia có thể sẽ bị chậm lại từ 6-12 tháng.

Sự chú ý đến từng chi tiết kỹ thuật của Alben cũng được đánh giá cao bởi Huang, một người từng là cựu thiên tài trong môn bóng bàn và sẵn sàng tham dự các hội nghị chỉ để học hỏi.

Lý thuyết của Huang là các giám đốc điều hành cần phải đắm mình trong những nghiên cứu tiên phong để hiểu được xu hướng của thị trường.

Alben đồng ý với quan điểm đó. “Bạn phải cố gắng tìm hiểu xem tương lai nên trông như thế nào", Alben nói trong một podcast của Nvidia vào năm 2020.