Sau khi tốt nghiệp, Ivy Zhang gia nhập một trong những công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc vào năm 2016. Lúc bấy giờ, thị trường bùng nổ, cô gái trẻ làm việc đến 11 giờ đêm mỗi ngày và được thuyên chuyển một thành phố lớn hơn sau khi trở thành nhân viên bán hàng xuất sắc.
Thường xuyên tự thưởng cho bản thân các gói spa đắt đỏ, Zhang thừa nhận mình kiếm được nhiều tiền đến mức không cần phải suy nghĩ nhiều về kinh tế.
“Tài khoản ngân hàng là một dãy số dài”, Zhang nói.
Vào thời điểm đó, sở hữu nhà được coi là điều kiện tiên quyết cho hôn nhân. Bất động sản có thời điểm chiếm khoảng 25% tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc.
Theo nhà cung cấp dữ liệu Dealogic, từ năm 2017 đến năm 2021, các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đã huy động được 258 tỷ USD bằng cách bán trái phiếu bằng USD. Các ngân hàng, bao gồm cả những ngân hàng lớn ở Phố Wall như Goldman Sachs và Morgan Stanley, đã thu về 1,72 tỷ USD để bảo lãnh cho các giao dịch này.
Các nhân viên ngân hàng gặp nhau để thảo luận về các giao dịch. Một quản lý quỹ phòng hộ nhớ lại việc bản thân từng tham dự tiệc lớn ít nhất mỗi tháng một lần trên du thuyền để bàn chuyện đại sự. Không một ai nghĩ một ngày, BĐS Trung Quốc lại điêu đứng đến vậy.
Các nhà phát triển bất động sản lớn, bao gồm Country Garden Holdings Co. và China Evergrande Group đều đã sụp đổ vì vỡ nợ. Nguồn thu của chính phủ sụt giảm. Người dân ngao ngán nhìn những khu nhà bỏ hoang chưa hoàn thiện chạy dọc khắp cả nước.
Trước đó, các trang mạng xã hội như Douyin xuất hiện rất nhiều video về những người ngồi xổm trong các tòa nhà chung cư bỏ hoang. Trong video, nhiều người sống trong các căn hộ được xây dựng dở dang và nấu ăn trong nhà bếp tạm thời. Không có lựa chọn nào khác ngoài việc sống mà không có đồ đạc.
Không khó để nhận ra Trung Quốc đang phải trả giá sau nhiều thập kỷ tăng trưởng ngành BĐS bất chấp. Hơn 50 nhà phát triển vỡ nợ. Khoảng 500.000 người mất việc làm. 20 triệu đơn vị nhà ở trên khắp Trung Quốc vẫn chưa hoàn thiện. Ước tính cần khoảng 440 tỷ USD để có thể xây dựng xong.
“Thị trường vẫn chưa chạm đáy. Vẫn còn một chặng đường dài để đi”, Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nói.
Kéo theo đó, cuộc sống của nhóm người lao động trẻ từng nghĩ rằng mình đã tìm được cánh cửa bước vào tầng lớp trung lưu đã bị đảo lộn. Theo Ke Yan Zhi Ku, một nhóm nghiên cứu bất động sản, suy thoái đã khiến 500.000 lao động rời ngành trong vòng 3 năm tính đến năm 2023.
Chia sẻ với phóng viên, Ivy Zhang cho biết, cô từng giúp Country Garden bán gần 1 tỷ nhân dân tệ (hơn 3.500 tỷ đồng) giá trị căn hộ, song giờ đây phải chuyển sang bán thực phẩm chức năng trên mạng xã hội để trang trải chi phí sinh hoạt. Thu nhập khác biệt xa so với thời hoàng kim (khoảng 2 tỷ đồng/năm), vậy nên vợ chồng Zhang cũng phải trì hoãn việc sinh con để cắt giảm chi phí.
“Cuộc sống như trước chỉ còn là giấc mơ” , Zhang nói. “Nếu trước đây tôi chi 3.000 nhân dân tệ (hơn 10 triệu đồng), thì bây giờ tôi đang cố gắng xem liệu mình có thể cắt giảm xuống 2.000 không. Dần còn 1.000 nhân dân tệ thôi”.
Remen Xia, 40 tuổi, từng là giám đốc bán hàng tại Evergrande ở tỉnh Cát Lâm phía bắc Trung Quốc. Theo nhà cung cấp dữ liệu Wind, vào năm 2018 và 2019, anh kiếm được 280.000 USD/năm, trong khi mức lương trung bình ở Cát Lâm chưa đến 4.500 USD. Hiện tại, mọi thứ đều khó khăn nên những con số kia hóa xa xỉ.
Theo các chuyên gia, Trung Quốc đang đối diện với cuộc khủng hoảng bất động sản vốn xóa sổ 18.000 tỷ USD tài sản của các hộ gia đình, khiến người dân tiết kiệm thay vì chi tiêu. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục xói mòn thu nhập của các doanh nghiệp, từ đó giảm hoạt động tuyển dụng và đầu tư. Một vòng luẩn quẩn kéo dài không dứt.
Theo tính toán của Fortune, đóng góp của lĩnh vực nhà ở có thể giảm xuống còn khoảng 16% GDP Trung Quốc vào năm 2026. Khả năng đó có nguy cơ khiến khoảng 5 triệu người – tương đương với dân số Ireland – có nguy cơ thất nghiệp hoặc giảm thu nhập.
Charlie Zeng, một cựu nhân viên ưu tú của tập đoàn bất động sản China Vanke, từng kiếm được mức lương hơn 250.000 USD (6,3 tỷ đồng) trong một năm tốt, đã dành cả năm qua để tìm việc. Sau 70 cuộc phỏng vấn, anh nhận được một vài lời đề nghị, nhưng cuối cùng tất cả đều bị hủy bỏ.
“Ngành này không có tương lai” , Zeng nói. “Ngành này dường như đã bị bỏ rơi”.
Bất chấp việc giới chức Trung Quốc nỗ lực cứu nguy lĩnh vực bất động sản, một cư dân Thạch Gia Trang,phía bắc Trung Quốc, vẫn cho rằng việc mua căn hộ mới bây giờ là quá rủi ro. Anh hối hận vì đã không dồn tiền mua nhà ở Tokyo hoặc Osaka.
“Tôi sẽ không bao giờ đầu tư vào nơi này nữa”, ông nói với Reuters.
Theo: SCMP, WSJ