Theo ông Vũ Anh Dũng, Phó phòng Phát triển Đô thị, Sở Xây dựng TPHCM trong 10 năm tới, thành phố sẽ hoàn tất việc cải tạo, sửa chữa hơn 500 chung cư cũ, xuống cấp được xây dựng trước 1975 và giai đoạn 1975 – 1994. Công tác cải tạo, sửa nhà chung cư bao gồm việc di dời, phá dỡ để xây dựng mới đối với chung cư bị hư hỏng nặng, nguy hiểm có kết luận kiểm định thuộc trường hợp phải phá dỡ và sửa chữa đối với chung cư còn lại chưa thuộc diện phải tháo dỡ để chống xuống cấp, chỉnh trang mỹ quan đô thị.
Theo quy định của pháp luật về nhà ở hiện hành, phạm vi xác định chung cư cũ là các chung cư được xây dựng trước năm 1994. Trước mắt sẽ ưu tiên tập trung đối với chung cư xây dựng trước năm 1975. Từ năm 2016 – 2020, thành phố đã sử dụng ngân sách cải tạo, sửa chữa được 237/474 chung cư xây dựng trước năm 1975.

Ông Vũ Anh Dũng, Phó phòng Phát triển Đô thị, Sở Xây dựng TPHCM thông tin tại buổi họp báo
Trong thời gian tới, thành phố đã đề ra các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ di dời, phá dỡ để xây dựng mới thay thế các chung cư cũ hư hỏng, nguy hiểm thuộc diện phải phá dỡ. Cụ thể, thành phố sẽ bố trí ngân sách nhà nước để rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư; lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; tổ chức lập, phê duyệt, công bố kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư. Các bước trên đang được trao quyền chủ động cho chính quyền địa phương cấp quận huyện liên quan.
Thành phố sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động nhằm tạo sự đồng thuận của những người dân chưa di dời, vẫn còn đang cư ngụ tại các nhà chung cư đã có kết luận kiểm định hư hỏng nặng, nguy hiểm phải tháo dỡ đến tạm cư, tái định cư tại quỹ nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đã được thành phố chuẩn bị.
Đối với những trường hợp không đồng thuận, không chấp hành quy định của nhà nước, cơ quan chức năng sẽ tiến hành cưỡng chế để thực hiện kế hoạch cải tạo sửa chữa chung cư vì lợi ích chung và đảm bảo an toàn của cộng đồng cư dân và thực hiện chỉnh trang, cải tạo mỹ quan đô thị .

Người dân tại các chung cư cũ có chủ trương cải tạo nếu không đồng thuận sẽ bị cưỡng chế (ảnh: Báo Nhân Dân)
Hiện nay, Luật Nhà ở 2023 và Nghị định số 98/2024/NĐ-CP ngày 25/7/2024 của Chính phủ về cải tạo xây dựng lại nhà chung cư đã quy định cụ thể về trình tự thủ tục đầu tư, cơ chế ưu đãi khi thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư. Theo đó, các chủ đầu tư sẽ được miễn bồi thường về đất nhà nước; miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; chủ đầu tư được phép kinh doanh căn hộ, diện tích kinh doanh thương mại, dịch vụ sau khi đã hoàn thành công tác bồi thường, tái định cư; được nhà nước hỗ trợ kinh phí di dời, cưỡng chế di dời, kinh phí xây dựng hạ tầng.
Hiện nay, TPHCM đang dự thảo Nghị quyết quy định thêm cơ chế ưu đãi, hỗ trợ đối với chủ đầu tư khi tham gia cải tạo, xây dựng lại chung cư. Theo dự thảo, thành phố sẽ hỗ trợ 50% kinh phí xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi của dự án nhưng không quá 10 tỷ đồng/dự án; hỗ trợ 50% kinh phí di dời, cưỡng chế di dời theo phương án; hỗ trợ phí 100% đối với mức thu phí thẩm định dự án đầu tư xây dựng.