Ngày 9/3, UBND TP.HCM tổ chức lễ khánh thành tuyến đường sắt đô thị Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) sau hơn 2 tháng vận hành thương mại. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hệ thống giao thông đô thị hiện đại của TP và là công trình chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025). Buổi lễ khánh thành có sự tham dự của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ban ngành Trung ương, đại diện Chính phủ Nhật Bản và đông đảo người dân TP.HCM.
Tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh: Sau gần 3 tháng khai thác, Metro Bến Thành - Suối Tiên khánh thành, mở đầu cho mạng lưới 510km sẽ được đầu tư trong tương lai cũng như giải quyết ùn tắc ở đô thị cho hơn 10 triệu dân.
"Việc khánh thành metro là sự khởi nguồn cho chương mới trên hành trình phát triển giao thông đô thị hiện đại của TP.HCM", Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được nói tại lễ khánh thành.
Cũng theo ông Được, TP có vị thế đầu tàu kinh tế cả nước, đồng thời là trung tâm giao thương quốc tế, khu vực với hơn 10 triệu dân sinh sống. Đây là thách thức rất lớn trong việc giải quyết ùn tắc giao thông, ngập nước, môi trường,...Do đó, việc đầu tư giao thông hiện đại như metro, kết hợp phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) là yêu cầu bức thiết.
Việc khánh thành metro Bến Thành - Suối Tiên, theo lãnh đạo TP, là sự khởi đầu và góp phần cho mục tiêu trên. Ông nhấn mạnh, dự án đưa vào vận hành không chỉ giúp TP phát triển mà còn thể hiện hợp tác kinh tế trọng điểm giữa Việt Nam và Nhật Bản. Sau thời gian dài khó khăn với nhiều nỗ lực, dự án bắt đầu khai thác từ tháng 12/2024, mở ra bước ngoặt cho giao thông TP.
Theo chính quyền TP, lễ Khánh thành tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) còn có ý nghĩa hơn trong bối cảnh ngày 19/2/2025 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 188/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội và TP.HCM cùng với những kinh nghiệm quý báu trong quá trình đầu tư xây metro số 1 sẽ là tiền đề quan trọng giúp cho TP.HCM hiện thực hóa mục tiêu xây dựng mạng lưới 7 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 355km đường sắt đô thị trong 10 năm tới.
Tại lễ khánh thành, Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Miyaji Takuma cho biết, metro Bến Thành-Suối Tiên là dự án viện trợ ODA lớn nhất của Nhật Bản dành cho Việt Nam tính đến đến nay.
Từ khi hai nước trao đổi công hàm cho khoản vay ODA đầu tiên vào năm 2007, đến nay là 18 năm, sau hành trình qua nhiều khó khăn với nhiều nỗ lực từ các bên. Kỳ vọng tuyến metro này sẽ góp phần giảm ùn tắc, ô nhiễm cho TP.HCM cũng như giúp phát triển kinh tế ở TP.
"Đây là một đại công trình biểu tượng cho sự hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam", ông Miyaji Takuma nói.
Được đưa vào khai thác từ ngày 22/12/2024 nhưng đến nay mới khánh thành bởi cần hoàn tất tất cả thủ tục liên quan. Trong một tháng đầu vận hành, tàu điện miễn phí cho tất cả các hành khách sử dụng, hiện giá vé áp dụng ở mức giảm 6.000 - 20.000 đồng/lượt, vé tháng 300.000 đồng, ngoài ra còn có vé 1-3 ngày, vé không giới hạn lượt đi. Trong gần ba tháng khai thác, metro Bến Thành - Suối Tiên đã phục vụ hơn 5 triệu lượt khách, vượt kế hoạch ban đầu.
TP.HCM đặt mục tiêu từ nay đến năm 2035 hoàn thành 7 tuyến với tổng chiều dài 355km, với tổng mức đầu tư ước tính hơn 40 tỷ USD. Giai đoạn 10 năm sau đó, hệ thống metro sẽ tiếp tục được đầu tư thêm tuyến số 8,9 và 10, đạt tổng chiều dài 510km.
Được phê duyệt từ năm 2007, Metro Bến Thành - Suối Tiên mất gần hai thập kỷ mới có thể đưa vào khai thác vì quá trình triển khai gặp nhiều vướng mắc. Toàn tuyến dài 19,7 km với 14 nhà ga, trong đó ba ga ngầm ở khu trung tâm lần đầu có tại Việt Nam. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, sử dụng vốn ODA Nhật Bản và nguồn đối ứng trong nước.
Metro Bến Thành - Suối Tiên có 17 đoàn tàu, mỗi tàu ba toa, sức chứa 930 khách (147 khách ngồi và 783 khách đứng). Giai đoạn đầu, bình quân tàu chạy từ 5h đến 22h với khoảng 200 chuyến. Tần suất giãn cách mỗi chuyến 8-12 phút; hành trình từ ga cuối Suối Tiên (gần Bến xe Miền Đông mới, Thủ Đức) đến Bến Thành, quận 1, khoảng 30 phút.