Luật BHXH 2024 có hiệu lực thi hành từ 1-7-2025 tới. Theo luật này, chính sách hưởng BHXH một lần đã được sửa đổi, bổ sung.
Cụ thể, tại khoản 1 Điều 70 Luật BHXH 2024 quy định người lao động (NLĐ) đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
a. Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH.
Trường hợp NLĐ không hưởng BHXH một lần thì có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại Điều 23 của luật này.
b. Ra nước ngoài để định cư;
Người lao động làm thủ tục BHXH tại cơ quan BHXH
c. Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS;
d. Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng;
đ. NLĐ có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm.
Hiện có một số băn khoăn của NLĐ và doanh nghiệp liên quan đến chính sách này.
Một cán bộ Công đoàn của Công ty TNHH Nidec Việt Nam Corporation (TP Thủ Đức, TP HCM) cho biết theo quy định của Luật BHXH hiện hành và Luật BHXH mới, NLĐ có đủ số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu thì không được hưởng BHXH một lần. Tại luật mới, thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu đã được điều chỉnh giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm.
Người lao động tham gia BHXH trước ngày 1-7-2025, đã đóng đủ 15 năm, vẫn được rút BHXH một lần
Tuy nhiên, trong quy định về hưởng BHXH một lần, các mốc thời gian đóng BHXH để xét hưởng chế độ không thống nhất (điểm a khoản 1 Điều 70 quy định đóng BHXH dưới 15 năm; điểm đ khoản 1 Điều 70 quy định đóng BHXH chưa đủ 20 năm). "Do vậy, tôi không rõ từ ngày 1-7, NLĐ đã đóng đủ 15 năm BHXH bắt buộc thì có được nhận BHXH một lần không?"- vị cán bộ Công đoàn thắc mắc.
Mốc tính thời gian bắt đầu tham gia BHXH sau ngày luật có hiệu lực (quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70 Luật BHXH 2024) cũng đang được NLĐ quan tâm.
Bà Trần Thị Vân, công nhân Công ty TNHH Pouyuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP HCM), băn khoăn rằng quy định mới thì NLĐ bắt đầu đóng BHXH từ 1-7-2025 phải chờ đến khi đủ tuổi nghỉ hưu mà không đủ 15 năm đóng BHXH thì mới được rút BHXH một lần. Như vậy, trường hợp NLĐ đã đóng BHXH trước ngày 1-7 nhưng đã hưởng BHXH một lần đối với toàn bộ thời gian đóng BHXH này và bắt đầu tham gia lại BHXH sau ngày 1-7 thì tính thời điểm bắt đầu tham gia BHXH là khi tham gia lần đầu hay thời điểm tham gia lại sau ngày 1-7
Theo tìm hiểu, về xác định thời điểm bắt đầu tham gia BHXH để giải quyết hưởng BHXH một lần, tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết hướng dẫn thi hành một số điều Luật BHXH về BHXH bắt buộc, Bộ Nội vụ đã đề xuất quy định. Trong đó, trường hợp vừa đủ điều kiện hưởng BHXH một lần theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70 của Luật BHXH 2024, vừa đủ điều kiện hưởng lương hưu theo khoản 1 Điều 64 của Luật BHXH thì giải quyết theo văn bản đề nghị của NLĐ.
Đối với thắc mắc của Công ty TNHH Nidec Việt Nam Corporation, BHXH TP HCM, cho hay nếu NLĐ thuộc trường hợp quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70 Luật BHXH 2024 thìkhi đã đóng BHXH bắt buộc đủ 15 năm vẫn được hưởng BHXH một lần.