4 thói quen giúp bạn sống đến trăm tuổi

Chắc hẳn nhiều người muốn biết bí quyết gì khiến bà Caterham sống lâu như vậy.

Dù việc tìm lời khuyên sức khỏe và tuổi thọ từ những người sống trên 100 tuổi không hẳn là lựa chọn tối ưu, bởi họ thường là ngoại lệ chứ không đại diện cho số đông, nhưng các nghiên cứu về nhóm người sống thọ vẫn mang lại nhiều bài học hữu ích về lối sống, có thể giúp chúng ta gia tăng cơ hội sống khỏe và lâu hơn.

Hoạt động thể chất

Vận động viên tại giải Aqua Warriors Halong Bay (Ảnh: Mạnh Quân).

Hoạt động thể chất rất tốt cho bạn. Nghiên cứu cho thấy những người hoạt động thể chất mỗi ngày có xu hướng sống lâu hơn, khỏe mạnh hơn. Từ tình trạng không hoạt động cho đến hoạt động khoảng 75 phút đi bộ nhanh mỗi tuần có thể giúp tăng tuổi thọ thêm khoảng hai năm.

Nhưng có lẽ ít người biết rằng việc ít vận động có hại cho sức khỏe và tuổi thọ của bạn như thế nào. Ít vận động không chỉ không cải thiện sức khỏe mà còn có hại. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc ít vận động có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn so với bất kỳ nguyên nhân nào khác.

Nếu bạn muốn sống lâu hơn, bạn nên cố gắng tránh ngồi trong thời gian dài nếu có thể. Những lời khuyên thực tế là đứng dậy sau mỗi 30 phút, đến gặp ai đó ở văn phòng thay vì gọi điện hoặc gửi email cho họ và đứng trên phương tiện giao thông công cộng trong khi đi làm.

Điều này, cùng với việc tập thể dục vừa phải khoảng 30 phút hầu hết các ngày sẽ giúp tối đa hóa cơ hội sống lâu và khỏe mạnh.

Ăn nhiều rau quả

Một nghiên cứu gần đây đã theo dõi khoảng 100.000 người trong thời gian 30 năm và phát hiện ra rằng những người sống đến 70 tuổi trong tình trạng sức khỏe tốt (tức là họ không mắc bệnh mãn tính) thường ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và đậu hơn, và ít chất béo chuyển hóa, thịt đỏ hoặc thịt chế biến, đồ chiên và đồ ăn có đường hơn.

Điều quan trọng là nghiên cứu này không nói rằng bạn phải ăn chay hoặc không bao giờ ăn thịt đỏ, mà nó chỉ nhận định xu hướng trong chế độ ăn liên quan đến quá trình lão hóa lành mạnh.

Ăn nhiều rau củ là một cách để có cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài hơn (Ảnh: Canva).

Thời điểm và lượng thức ăn bạn ăn cũng có vai trò trong quá trình lão hóa. Nghiên cứu cho thấy việc hạn chế calo và nhịn ăn gián đoạn ở động vật có thể giúp kéo dài tuổi thọ.

Nghiên cứu trên cơ thể người cũng chỉ ra rằng thực hiện ăn kiêng trong ba tuần có thể dẫn đến những thay đổi chuyển hóa tích cực tương tự, phù hợp với những gì chúng ta thấy ở những động vật sống lâu hơn.

Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu lớn hơn trong thời gian dài hơn để đưa ra phương pháp tác động đến sức khỏe và tuổi thọ ở người.

Ngủ

Ngủ đều đặn và ngủ chất lượng cũng rất quan trọng cho sức khỏe lâu dài và tuổi thọ nói chung.

Một nghiên cứu trên khoảng 500.000 người Anh nhận thấy người có thói quen ngủ không đều đặn có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn 50% so với những người có thói quen ngủ đều đặn.

Những người làm việc theo ca có nguy cơ đột quỵ cao hơn và những y tá làm ca luân phiên trong hàng chục năm ít khỏe mạnh hơn và tử vong sớm hơn khi nghỉ hưu so với những y tá không làm ca.

Bạn muốn sống lâu hơn? Vậy hãy cố gắng có những giấc ngủ ngon càng thường xuyên càng tốt (ảnh: Canva).

Mặc dù giấc ngủ ngon và đều đặn rất quan trọng đối với sức khỏe, nhưng thời gian ngủ cần thiết và thời điểm đi ngủ có vẻ như phụ thuộc rất nhiều vào cá nhân do mỗi người có công việc, sinh hoạt và thói quen khác nhau, ảnh hưởng đến điều kiện ngủ của họ.

Tuy nhiên, Cơ quan Dịch vụ Y tế quốc gia của Anh khuyến nghị người lớn nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi ngày.

Căng thẳng

Căng thẳng có nhiều tác động đến sức khỏe của bạn, ví dụ như những tác nhân gây căng thẳng thời thơ ấu (như mất cha mẹ, không được chăm sóc tốt hoặc bị ngược đãi) có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sau này.

Thậm chí căng thẳng còn tác động đến cả cấp độ phân tử và tế bào, khiến cho mức độ viêm của cơ thể tăng lên, từ đó làm tăng nguy cơ sức khỏe kém và tử vong sớm.

Ngược lại, những người lớn tuổi có khả năng phục hồi tâm lý tốt khi gặp căng thẳng thì ít có khả năng tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào. Chỉ cần tám tuần tập yoga thường xuyên là đủ để cải thiện khả năng phục hồi tâm lý ở người lớn tuổi.

Các kết nối xã hội cũng có ảnh hưởng đến tâm lý. Những người sống tích cực hơn trong cuộc sống xã hội cũng có xu hướng sống lâu hơn.

Trên thực tế, những người trên 65 tuổi tích cực trong giao tiếp hàng ngày có khả năng sống thêm năm năm cao gấp ba lần so với những người hầu như không bao giờ tham gia các hoạt động xã hội. Đó có thể là do các kết nối xã hội giúp chúng ta giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống.

Vai trò của di truyền

Mặc dù có nhiều thói quen mà chúng ta có thể thay đổi, nhưng có một điều chúng ta không thể kiểm soát khi nói đến tuổi thọ của mình là di truyền. Một số nghiên cứu cho thấy các đột biến tự nhiên trong gen liên quan đến tuổi thọ phổ biến hơn ở những người sống lâu.

Tuy rất khó để chỉ ra vai trò của di truyền so với lối sống khi nói đến tuổi thọ, nhưng những dự đoán hiện nay cho thấy di truyền ảnh hưởng đến tuổi thọ từ 20 đến 40%.

Nhưng di truyền tốt không phải là tất cả. Bà Ethel Caterham đã sống đến tuổi đáng kinh ngạc là 115, và một trong những người chị của bà sống đến 104 tuổi, nhưng hai người con gái của bà đã qua đời trước bà, ở tuổi 71 và 83.

Tóm lại, nếu bạn muốn tối đa hóa cơ hội sống lâu hơn và khỏe mạnh nhất có thể, hãy cố gắng hoạt động thể chất nhiều hơn mỗi ngày, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng nhiều nhất có thể.