Bức xúc vì chủ trọ ở TP.HCM chỉ nhận tiền mặt, đòi thu thêm phí

Một số chủ trọ yêu cầu thu tiền mặt từ ngày 1/6 khiến người thuê gặp rắc rối. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Cao Duyên (24 tuổi) đang sống tại một khu trọ ở phường Hiệp Bình Chánh (TP Thủ Đức, TP.HCM). Cô chuyển đến đây từ tháng 8/2024 sau khi đổi việc.

Gần đây, chủ trọ gửi thông báo về việc chuyển khoản tiền nhà. Theo đó, người thuê được yêu cầu không ghi các nội dung như "tiền nhà", "phòng số…" trong phần ghi chú giao dịch. Nếu không tuân thủ, họ sẽ bị tính thêm 8% thuế giá trị gia tăng (VAT). Duyên cho biết khi đọc được dòng chữ “nếu vi phạm sẽ bị cộng thuế”, cô cảm thấy khó hiểu và có phần bất bình.

"Mình hiểu là việc nộp thuế là nghĩa vụ với nhà nước, nhưng tại sao lại biến thành gánh nặng cho người thuê trọ?", cô đặt vấn đề.

Phòng trọ hiện tại của Duyên có diện tích khoảng 45 m2, gồm một gác lửng nhỏ, giá thuê mỗi tháng 3,5 triệu đồng, chưa bao gồm điện nước. Trước đây, Duyên vẫn chuyển khoản với cú pháp cụ thể, ghi rõ tên, số phòng và tháng thanh toán để tiện theo dõi. Cô chưa từng nghĩ rằng hành động này có thể khiến mình bị tính thêm tiền.

Chủ trọ của Cao Duyên không phải người kinh doanh duy nhất áp dụng chính sách mới sau khi Nghị định 70/2025 NĐ-CP về nghĩa vụ nộp thuế của hộ kinh doanh có hiệu lực từ ngày 1/6. Lo lắng về việc phải đóng thêm thuế, một số cơ sở từ chối nhận chuyển khoản, tránh nội dung chuyển tiền liên quan đến mua bán hoặc tăng phí với khách hàng.

Trong thời đại "không tiền mặt", nhiều người thường thanh toán qua quét mã, việc bị từ chối chuyển khoản gây ra không ít tình huống rắc rối. Không ít người lo ngại động thái thu thêm phí có thể khiến chi phí sinh hoạt tăng lên.

Bức xúc khi chủ trọ tìm cách 'né thuế'

Với Duyên, mối quan hệ giữa người thuê và chủ trọ nên dựa trên sự minh bạch và thiện chí. "Mình dùng điện, nước, không gian thì đương nhiên phải trả tiền. Nhưng chủ trọ cũng nên có trách nhiệm với phần thu nhập của mình, đặc biệt khi thu nhập đó đã đạt ngưỡng phải đóng thuế", cô nói.

Cô gái 24 tuổi không có ý định tranh cãi với chủ trọ nhưng thừa nhận cảm thấy hụt hẫng khi sự tin tưởng giữa hai bên bị tổn thương. "Mình không muốn trở thành người bắt lỗi hay làm lớn chuyện. Nhưng khi thấy chủ trọ tìm cách né thuế rồi gián tiếp ép người thuê chịu phần thiệt, mình nghĩ đó không còn là chuyện nhỏ nữa", cô bày tỏ.

Duyên cho biết hiện vẫn tiếp tục thanh toán tiền nhà qua chuyển khoản, nhưng phải xóa hết nội dung ghi chú, kể cả tên mình. "Tự dưng thấy kỳ kỳ. Mình bỏ tiền thuê nhà mà giờ không được ghi rõ là tiền nhà luôn. Nhưng để yên thân thì đành vậy", cô nói.

Thông báo mới từ chủ trọ của Cao Duyên. Ảnh: NVCC.

Bích Trâm (22 tuổi, sinh viên năm cuối), đang sống tại một khu trọ ở huyện Bình Chánh, TP.HCM cùng hai người bạn, cũng đang rơi vào tình huống "dở khóc dở cười".

Trước đây, việc thanh toán tiền trọ được thực hiện hoàn toàn qua chuyển khoản, thuận tiện và nhanh chóng, nhất là với người trẻ có lịch sinh hoạt bận rộn như Trâm.

Tuy nhiên, trong tháng này, chủ trọ bất ngờ yêu cầu người thuê phải trả tiền mặt. "Chủ trọ nói sẽ không nhận chuyển khoản nữa. Ai thuê phòng thì phải chuẩn bị sẵn tiền, đưa tận tay vào khung giờ cô hẹn trước", Trâm kể.

Vì bà chủ sống xa, mỗi tháng chỉ lên thu tiền một lần nên buộc các phòng phải có người ở nhà đúng giờ để thanh toán. Trâm và các bạn cảm thấy bất tiện vì không phải lúc nào cũng có người rảnh vào thời điểm đó.

Sự thay đổi đột ngột khiến cả ba phải sắp xếp lại thời gian biểu, dù trước đây mọi thứ đều có thể giải quyết chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại. Trâm cho biết dù bà chủ chưa từng tăng tiền phòng, cũng không quá khắt khe nhưng cách làm mới khiến cô cảm thấy bị động và không thoải mái.

"Tiền trọ mình vẫn đóng đầy đủ, đâu có gì khuất tất. Chỉ vì đổi cách thu mà tạo thêm áp lực giờ giấc cho người thuê", cô nói.

Hiện nhóm của Trâm vẫn tiếp tục ở lại vì mức giá ổn định và đã quen với nhịp sống trong khu vực. Căn phòng rộng khoảng 30 m2, giá thuê 3 triệu đồng/tháng, là nơi cô đã gắn bó hơn một năm qua.

Nỗi lo bị tính thêm phí

Những ngày gần đây, nhiều khách hàng quen của một thương hiệu bún riêu tóp mỡ nổi tiếng, có hơn 20 chi nhánh khắp cả nước, bất ngờ khi quán dán biển thông báo tính thêm 4,5% giá trị hóa đơn.

Quán dán thông báo thu thêm 4,5% trên hóa đơn từ ngày 1/6.

Ngày 5/6, một nhân viên tại chi nhánh trên đường Hai Bà Trưng (Hà Nội), xác nhận với Tri Thức - Znews rằng chính sách này được áp dụng từ ngày 1/6.

"Chúng tôi cũng thông báo công khai và trao đổi với khách trước khi tính thêm phí. Đến nay, các khách hàng đều thông cảm, đồng tình với điều này, chưa có phản ứng tiêu cực nào", nhân viên này nói, cho biết thêm quán phục vụ đa dạng tệp khách với mức giá chỉ từ 20.000 đồng.

Đi ăn trưa tại quán bún riêu tóp mỡ, Ngô Hương (27 tuổi) để ý thấy trong quán mới dán những thông báo sẽ tính thêm 4,5% trên giá trị hóa đơn. Tuy nhiên, chị không quá bất ngờ bởi những ngày trước, trên mạng xã hội đã xuất hiện nhiều câu chuyện quán từ chối chuyển khoản hoặc tính thêm phí.

"Đọc tin trên báo đài, tôi cũng sợ lỡ ra đường không mang tiền mặt mà bị từ chối chuyển khoản thì không biết xử lý sao. Nhưng suốt mấy hôm, những quán tôi vào đều không có gì thay đổi. Đây là quán đầu tiên tôi đi ăn áp dụng quy định như vậy", Hương nói.

Hương nhẩm tính, với tô bún giá gần 60.000 đồng, nếu quán thu thêm 5% thì cô cũng chỉ tốn thêm vài ba nghìn đồng, không quá lớn. Cô cho rằng rất khó nói đúng sai, bởi nếu không thu thêm thuế, các quán cũng có thể sẽ tăng giá bán lên theo đợt tùy vào tình hình kinh doanh của họ.

"Tuy nhiên, mình có một nỗi lo khác là nếu các hàng quán đồng loạt thu thêm như vậy, chi tiêu hàng tháng của mình chắc chắn sẽ đội lên", cô nói.

Việc các quán tính thêm phí VAT khiến nhiều người lo lắng sẽ "đội" chi phí sinh hoạt. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Tưởng câu chuyện đổi nội dung chuyển khoản để né thuế lan truyền trên mạng chỉ là "content", Phương Nguyên (28 tuổi, nhân viên văn phòng) bất ngờ khi được chị bán mỹ phẩm quen đưa yêu cầu tương tự.

"Tôi mới đặt mua kem chống nắng, chị ấy bảo 'Em đừng ghi nội dung chuyển khoản, hoặc tránh nội dung mua bán là được'. Tôi thỉnh thoảng vẫn mua hàng của chị ấy, chưa từng gặp tình huống thế này. Vì tin tưởng nên bình thường tôi cũng không ghi nội dung chuyển khoản cụ thể", Nguyên kể.

Người bán còn tiết lộ với Nguyên rằng nếu khách muốn ghi nội dung mua bán cụ thể sẽ cần trả thêm phần trăm phí VAT.

Theo bà Hà Vân, Cố vấn Tài chính của CTCP Tư vấn Đầu tư và Quản lý Tài sản FIDT, động thái thu thêm thuế trên giá trị hóa đơn là đúng về mặt pháp luật. Tuy nhiên, người bán cần niêm yết rõ ràng giá bán chưa có hay đã có VAT để tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Về bản chất, ngành thuế khẳng định các mức thuế không tăng, mà cơ quan quản lý chỉ nâng cao mức độ minh bạch. Bất kể hình thức thanh toán là tiền mặt, chuyển khoản hay đổi hàng, mức thuế 1,5% vẫn giữ nguyên. Trong lĩnh vực ăn uống, tổng mức thuế áp dụng là 4,5% (gồm 3% VAT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân).