Mỹ đối mặt làn sóng 'di cư ngược' lần đầu tiên sau nửa thế kỷ

Mỹ có thể chứng kiến số người rời đi nhiều hơn số người nhập cư vào quốc gia này trong năm 2025 - Ảnh: WASHINGTON POST

Lần đầu tiên trong ít nhất nửa thế kỷ, Mỹ có thể chứng kiến số người di cư vượt quá số người nhập cư trong năm nay, theo báo Washington Post ngày 16-6.

Các chuyên gia kinh tế tại hai viện nghiên cứu ở Washington cảnh báo xu hướng di cư âm này là kết quả trực tiếp từ các chính sách nhập cư ngày càng siết chặt của Tổng thống Trump - bao gồm việc gần như đóng cửa biên giới phía nam, hạn chế thị thực sinh viên quốc tế và hủy bỏ tình trạng cư trú hợp pháp của nhiều người nhập cư.

Hệ quả từ cuộc di cư "ngược"

Theo dự báo của hai nhà nghiên cứu Wendy Edelberg (Viện Brookings) và Stan Veuger (Viện Doanh nghiệp Mỹ), số người nhập cư ròng vào Mỹ trong năm 2025 có thể lần đầu tiên chuyển sang âm kể từ thập niên 1970.

Hậu quả để lại là tình trạng thiếu hụt lao động - đặc biệt trong các ngành phụ thuộc vào lao động nhập cư như nông nghiệp, xây dựng và dịch vụ lưu trú - sẽ ngày càng phổ biến ở Mỹ, cũng như góp phần đẩy lạm phát tăng cao.

Từ tháng 3 đến nay, Bộ Lao động Mỹ ghi nhận số lao động nước ngoài đã giảm hơn 1 triệu người. Tình trạng này buộc nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự. 

Bà Rachel Blumberg, giám đốc một viện dưỡng lão tại Florida, cho biết đã phải cho nghỉ việc 10 nhân viên gốc Haiti và Cuba sau khi chính quyền Washington hủy bỏ tình trạng cư trú tạm thời và giấy phép lao động của họ. 

Bà cảnh báo có thể mất thêm gần 40 nhân viên nữa khi chính sách bảo hộ dành cho người Haiti hết hiệu lực vào đầu tháng 8.

"Chúng tôi thực sự đau lòng. Việc họ đột ngột bị loại khỏi hệ thống vừa gây mất ổn định, vừa rất bất công", bà nói. 

Theo Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), xu hướng giảm nhập cư từ năm ngoái đến năm nay đang thu hẹp nguồn cung lao động và có thể gây áp lực lên giá cả vào cuối năm, đặc biệt ở các lĩnh vực như nông nghiệp và xây dựng. 

Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy điều này sẽ giúp lương của người lao động được tăng thêm.

Nước Mỹ đã có những ngày hỗn loạn khi hàng trăm cuộc biểu tình nổ ra nhằm phản đối chiến dịch trục xuất người nhập cư của ông Trump - Ảnh: REUTERS

Hệ quả rộng khắp từ chiến dịch trục xuất

Quy mô của cuộc "di cư ngược" này còn phụ thuộc vào việc chính quyền ông Trump có thể trục xuất đến 1 triệu người trong năm nay hay không - bao gồm cả những người từng được phép vào Mỹ theo các chương trình dưới thời cựu tổng thống Biden nhưng nay đã mất tư cách hợp pháp. 

Một dự luật ngân sách vừa được Hạ viện thông qua tháng trước, hiện đang chờ Thượng viện xem xét, sẽ phân bổ 150 tỉ USD cho việc tăng cường cưỡng chế người nhập cư.

Không chỉ dừng ở người lao động không có giấy tờ, chính sách nhập cư mới còn đe dọa làm suy giảm các nguồn nhập cư hợp pháp khác, đặc biệt là sinh viên quốc tế. 

Ngoại trưởng Marco Rubio từng cảnh báo sẽ thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc, dù sau đó Tổng thống Trump đã lên tiếng trấn an rằng nhóm đối tượng này vẫn được chào đón. 

Hồi tháng 5, chính quyền thậm chí còn tạm thời cấm Đại học Harvard tuyển sinh sinh viên quốc tế, song quyết định này đã bị tòa án liên bang tạm hoãn.

Giữa bối cảnh này, một số người nhập cư đang lựa chọn tự rời Mỹ. 

Một phụ nữ Venezuela cho biết cô và gia đình đã quay về quê nhà vào tháng 3, sau khi bị Bộ An ninh nội địa từ chối cấp phép lao động cho cô. 

Trước đó, họ từng nhập cảnh hợp pháp vào Mỹ năm 2023 theo chương trình nhân đạo dưới thời ông Biden. 

"Rời đi là điều khó khăn. Nhưng tôi sợ rằng nếu vợ chồng tôi bị bắt, con tôi sẽ bị bỏ lại trường học mà không có ai chăm sóc", cô nói.

Song song với việc đóng cửa biên giới phía nam, chính quyền ông Trump đã hủy bỏ quy chế bảo hộ và quyền lao động của hơn 500.000 người đến từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela; gần như chấm dứt toàn bộ chương trình tiếp nhận người tị nạn và ban hành lệnh cấm nhập cảnh với công dân từ hơn 10 quốc gia. 

Tuy nhiên, các phán quyết từ tòa án và làn sóng biểu tình ở Los Angeles cùng nhiều nơi khác trên khắp nước Mỹ đang cản trở nỗ lực trục xuất hàng loạt của chính quyền Washington.

Tuần trước, Nhà Trắng đã yêu cầu tạm dừng việc truy quét người ngập cư trong ngành nông nghiệp và khách sạn sau khi các doanh nghiệp - vốn là nhóm cử tri ủng hộ ông Trump - than phiền vì thiếu lao động, theo New York Times.

Các chuyên gia cho rằng nếu xu hướng nhập cư âm kéo dài, đây sẽ là bước ngoặt lớn trong cấu trúc dân số và triển vọng kinh tế Mỹ, đánh dấu sự chấm dứt của giai đoạn bùng nổ nhập cư mà Mỹ từng chứng kiến chỉ một năm trước đó - với gần 3 triệu người nhập cư ròng trong năm 2024. 

Khi lực lượng lao động già hóa và tốc độ tăng dân số giảm, bất kỳ cú hãm nào với nhập cư cũng có thể làm suy yếu tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế Mỹ.

Ông Trump huy động cả đặc vụ chống khủng bố để trấn áp nhập cư trái phép

Nhiều đặc vụ từ các cơ quan khác nhau đang được huy động để đảm nhiệm công việc mới với tư cách là lực lượng thực thi luật nhập cư tại Mỹ.