Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại thượng đỉnh BRICS, tháng 10/2024. (Ảnh: Reuters)
Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng các nhà lãnh đạo khác từ Trung Á, Trung Đông, Nam Á và Đông Nam Á sẽ dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại thành phố cảng Thiên Tân, từ ngày 31/8 – 1/9.
Hội nghị sẽ đánh dấu lần đầu tiên Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi thăm Trung Quốc sau hơn 7 năm, trong bối cảnh hai cường quốc châu Á đang nỗ lực xoa dịu căng thẳng sau các cuộc đụng độ biên giới đẫm máu năm 2020.
Lần gần đây nhất mà Thủ tướng Modi xuất hiện trên sân khấu cùng Chủ tịch Tập và Tổng thống Putin là Hội nghị thượng đỉnh BRICS năm 2024 ở Kazan, Nga. Tuần trước, các quan chức Đại sứ quán Nga tại New Delhi cho biết Mátxcơva hy vọng các cuộc gặp ba bên với Trung Quốc và Ấn Độ sẽ sớm diễn ra.
"Ông Tập sẽ muốn tận dụng hội nghị để cho thấy trật tự quốc tế qua giai đoạn Mỹ dẫn đầu sẽ trông như thế nào, cũng như để chứng minh mọi nỗ lực của Nhà Trắng kể từ đầu năm nay nhằm chống lại Trung Quốc, Iran, Nga và giờ là Ấn Độ đều không đạt được hiệu quả mong muốn", Eric Olander, tổng biên tập của tổ chức nghiên cứu mang tên Dự án Trung Quốc - Phương Nam toàn cầu, đánh giá.
Tuần trước, một quan chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, hội nghị thượng đỉnh năm nay có quy mô lớn nhất kể từ khi SCO được thành lập năm 2001. Quan chức này gọi đây là "lực lượng quan trọng nhằm xây dựng một kiểu quan hệ quốc tế mới".
Khởi đầu là một nhóm gồm 6 quốc gia Á-Âu tập trung vào an ninh, SCO nay được mở rộng để bao gồm 10 thành viên thường trực và 16 quốc gia đối thoại và quan sát viên. Phạm vi hoạt động của khối cũng được mở rộng từ an ninh và chống khủng bố sang hợp tác kinh tế và quân sự.
Vẫn còn bất đồng giữa các thành viên cốt lõi là Ấn Độ và Pakistan. Cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng SCO vào tháng 6 năm nay không thể thông qua tuyên bố chung vì Ấn Độ phản đối, muốn tuyên bố đề cập vụ tấn công chết người ngày 22/4 ở Kashmir. New Delhi cũng từ chối cùng SCO lên án các cuộc tấn công của Israel vào Iran hồi đầu tháng 6.
Tuy nhiên, sự hòa hoãn gần đây giữa Ấn Độ và Trung Quốc sau 5 năm căng thẳng biên giới cũng như việc chính quyền Tổng thống Trump gây áp lực thuế quan mới với New Delhi đang thúc đẩy kỳ vọng sẽ có một cuộc gặp mang lại nhiều kết quả giữa Chủ tịch Tập và Thủ tướng Modi bên lề hội nghị.
"Nhiều khả năng (New Delhi) sẽ gạt bỏ lòng tự ái và gác lại những vấn đề mâu thuẫn để hòa hoãn với Trung Quốc”, ông Olander nhận định.
Giới phân tích dự đoán hai bên sẽ công bố thêm các biện pháp giảm nhiệt biên giới như tiếp tục rút quân, nới lỏng hạn chế thương mại và thị thực, hợp tác trong các lĩnh vực mới như khí hậu, tăng cường giao lưu giữa chính phủ và người dân.
Dù dự kiến sẽ không có thông báo chính sách quan trọng nào được đưa ra tại hội nghị sắp tới, các chuyên gia nhắc nhở rằng không nên đánh giá thấp sức hấp dẫn của SCO đối với các nước Nam bán cầu.
"Hội nghị thượng đỉnh này là nhằm thể hiện hình ảnh, hình ảnh thực sự mạnh mẽ", ông Olander nói thêm.
Thủ tướng Modi dự kiến sẽ rời Trung Quốc sau hội nghị thượng đỉnh, còn Tổng thống Putin sẽ ở lại dự lễ duyệt binh tại Bắc Kinh ngày 3/9.