Cách nào tháo nút thắt cho thị trường vàng?

Giao dịch vàng có giá trị 20 triệu đồng trở lên trong ngày phải thực hiện thanh toán chuyển khoản - Ảnh: Q.ĐỊNH

Thế nhưng giá vàng miếng SJC trong ngày 27-8 không những không giảm mạnh mà còn xác lập kỷ lục mới: 128 triệu đồng/lượng. Nhiều người vẫn xếp hàng mua vàng. Vì sao?

Vì chính sách bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng đã có, nhưng yếu tố quan trọng nhất là nguồn cung vàng thì chưa được khơi thông. 

Nhiều năm qua Ngân hàng Nhà nước không cấp phép cho các doanh nghiệp vàng và ngân hàng được nhập khẩu vàng nguyên liệu theo đường chính ngạch để sản xuất vàng miếng và trang sức.

Thị trường vàng trong nước không những không được tăng thêm nguồn cung mà lại còn "chảy" ra nước ngoài theo đường xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ trong những đợt giá vàng trong nước thấp hơn giá vàng thế giới, khiến nguồn cung vàng trong nước đã khan lại càng khan hơn.

Cũng từ năm 2012, Ngân hàng Nhà nước quản lý việc sản xuất vàng miếng SJC. Trong nhiều năm Công ty SJC hầu như không được phép sản xuất thêm vàng miếng mà chỉ dập lại các miếng vàng SJC bị móp méo, cong vênh khiến nguồn cung vàng miếng SJC càng giới hạn.

Gần đây giá vàng miếng SJC tăng thẳng đứng, từ khoảng 50 triệu đồng/lượng lên 128 triệu đồng/lượng trong vòng bốn năm khiến dân chỉ mua chứ hạn chế bán, vì bán xong không mua lại được do giá cao và nguồn cung giới hạn.

Trước năm 2024 hầu như không có tình trạng xếp hàng rồng rắn mua vàng, muốn mua bao nhiêu cũng có, nhưng hơn một năm qua nhiều thời điểm các công ty vàng báo hết hàng hoặc chỉ bán một số lượng giới hạn dựa trên nguồn vàng mua vào. Có người phải xếp hàng nhiều ngày mới mua được 1 - 2 chỉ vàng.

Cũng chính vì nguồn cung vàng chưa được khai thông nên dù đã chính thức xóa độc quyền sản xuất vàng miếng nhưng giá vàng trong nước vẫn tăng.

Vì vậy theo các chuyên gia, xóa độc quyền sản xuất vàng miếng là chưa đủ mà cần thêm các giải pháp tổng thể cho thị trường, trong đó cần nhất là tăng nguồn cung cho thị trường vàng bằng việc cho phép các công ty vàng và ngân hàng đủ điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu ngay và số lượng nhập khẩu phải đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Việc tăng thêm nguồn cung cũng giúp xóa bỏ yếu tố tâm lý hiện nay, giúp giá vàng hạ nhiệt và người nắm giữ vàng bán ra thay vì chỉ mua khiến cung - cầu lệch pha và giá vàng bị đẩy lên như thời gian qua.

Mức chênh 20 triệu đồng/lượng giữa giá vàng trong nước và thế giới là mức chênh rất cao và rủi ro cho người mua vàng ở thời điểm này. 

Một khi cơ quan quản lý thực hiện rốt ráo các giải pháp nhằm tăng cung cho thị trường vàng, nhất là tăng cung vàng miếng SJC, thì chắc chắn mức chênh lệch này không thể tồn tại, tình trạng xếp hàng mua vàng cũng sẽ không còn, giá vàng trong nước cũng không thể "thoát ly" giá vàng thế giới như 13 năm qua.

Cũng không quá lo yếu tố tỉ giá vì dù hơn 10 năm qua Ngân hàng Nhà nước không cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu vàng theo đường chính ngạch nhưng nhu cầu vàng trên thị trường vẫn có và doanh nghiệp vẫn phải tìm nguồn USD trên thị trường tự do. Theo thống kê của Hội đồng Vàng thế giới, mỗi năm Việt Nam tiêu thụ 50 tấn vàng.

Thị trường vàng luôn có hai chiều bán và mua. Giả sử trong số này có 15 tấn bán và 35 tấn mua. Hiện 1 tấn vàng tương đương khoảng 109 triệu USD, nếu cho nhập 35 tấn thì tương đương hơn 3,8 tỉ USD. Với dự trữ ngoại hối hiện tại thì con số hơn 3,8 tỉ USD không phải quá lớn.

Cũng cần hướng đến việc quản lý thị trường vàng theo hướng liên thông, tức "có vào, có ra". Nếu giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới, doanh nghiệp sẽ nhập vàng. 

Khi giá vàng trong nước thấp hơn, doanh nghiệp sẽ xuất khẩu vàng và thu ngoại tệ về. Như vậy lo ngại về tỉ giá cũng phần nào được giải tỏa.

Giá vàng miếng SJC vọt lên 128 triệu đồng/lượng dù giá vàng thế giới đi xuống

Dù đã xóa bỏ cơ chế độc quyền nhưng giá vàng miếng SJC hôm nay 27-8 tiếp tục lập đỉnh mới giữa lúc giá vàng thế giới đi xuống.