Thông tin trên được đưa ra tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến liên quan báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng; phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; thi hành án năm 2025.
Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nêu một số nguyên nhân khiến tỷ lệ thi hành án xong giảm khoảng 6,13% và về tiền giảm 0,28% so với cùng kỳ năm 2024. Theo đó, số lượng việc và tiền trong năm 2025 tăng đột biến so với năm trước; cụ thể là tăng tới 14.150 việc và 107.966 tỷ đồng, tương ứng 50%.
Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.
" Tiếp nữa là một số đại án lớn chưa từng có tiền lệ được đưa ra xét xử và có hiệu lực thi hành, ví dụ như đại án Vạn Thịnh Phát liên quan đến bà Trương Mỹ Lan có tới gần 43.000 người bị hại. Những vụ cơ quan thi hành án xử phạt tiếp tục được thi hành lên đến trên 50.000 tỷ đồng, tài sản phải xử lý là các bất động sản lên đến con số hàng nghìn, trải dài ở rất nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước ", ông Nguyễn Hải Ninh nêu rõ.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho rằng, việc kiện toàn, sắp xếp lại chính quyền địa phương hai cấp rất mạnh mẽ. Hệ thống tổ chức bộ máy cơ quan thi hành án dân sự cũng tinh gọn, đổi mới, tác động nhất định tới việc tổ chức công việc trong một khoảng thời gian.
Ngoài ra, thực hiện Nghị định 178 của Chính phủ, số lượng công chức của hệ thống thi hành án dân sự nghỉ rất lớn. Có tới 1.654 công chức trên tổng số 8.562 biên chế (chiếm gần 20%) nghỉ việc.
" Tình trạng này xuất phát từ khối lượng công việc lớn, áp lực, tính phức tạp và rủi ro cao. Do đây là các trường hợp nghỉ việc đúng theo tiêu chuẩn và điều kiện, việc này gây ảnh hưởng lớn đến nguồn nhân lực tổ chức thi hành án ", Bộ trưởng Tư pháp nói.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, Bộ Tư pháp đã thực hiện một số giải pháp. Thứ nhất là hoàn thiện về thể chế, nhất là Luật Thi hành án dân sự dự kiến sẽ mở rộng việc xã hội hóa công tác này một cách hợp lý.
Giải pháp thứ hai là đổi mới cách thức quản lý chỉ đạo điều hành công tác thi hành án dân sự. Thứ ba là bổ sung nguồn chấp hành viên, cơ cấu lại bộ máy. Nhờ đó, mặc dù số tiền phải thi hành tăng mạnh nhưng giá trị tuyệt đối thi hành xong về tiền lại rất cao, tăng gần 30.000 tỷ (tương ứng 34%).
Nhắc đến các đại án chưa từng có tiền lệ như vụ án Vạn Thịnh Phát liên quan bà Trương Mỹ Lan và vụ án FLC liên quan ông Trịnh Văn Quyết với số lượng bị hại đặc biệt lớn, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết đây chính là nguyên nhân số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo còn nhiều.
" Số lượng đơn của các bị hại kiến nghị, đề xuất liên quan công tác xét xử, thi hành án rất nhiều và phát sinh ngay từ khi tòa án chưa xét xử hoặc mới xét xử sơ thẩm ", Bộ trưởng nói.
Tuy nhiên, theo tư lệnh ngành Tư pháp, số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết trực tiếp của cơ quan thi hành án lại có xu hướng giảm.
Cụ thể, 10 tháng năm 2024 có 2.039 việc, còn 10 tháng năm 2025 chỉ có 2.018 việc và tỷ lệ giải quyết đạt 98%. Với tỷ lệ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền đạt tới 95%, ngành góp phần quan trọng vào việc ổn định tình hình chung trong lĩnh vực thi hành án dân sự.