Thời gian qua, mạng xã hội bức xúc khi nhiều TikToker, YouTuber chuyên "săn" các đám tang của nghệ sĩ hoặc những đám tang có người nổi tiếng đến chia buồn để quay phim.
Mặc dù các nghệ sĩ tỏ ra ngại khi bị chĩa máy thẳng vào mặt quay phim nhưng nhiều người vẫn bất chấp. Một số người bị quay phim đã tỏ ra giận dữ và quát thẳng vào nhóm TikToker.
Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc này? Nghệ sĩ có được giữ quyền riêng tư hay không? Nếu bị chĩa thẳng máy quay vào mặt ghi hình, người dân có quyền kiện không?
Diễn viên Hà Trí Quang bị đám đông TikToker bủa vây tại đám tang NSƯT Ngọc Trinh
Theo quy định của Bộ Luật Dân sự 2015, quyền nhân thân là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân, không thể chuyển giao cho người khác. Ở nước ta, các quyền dân sự được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật.
Quyền nhân thân trong đó có Quyền của cá nhân đối với hình ảnh (được quy định tại Điều 32) và Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình (được quy định tại Điều 38).
Theo đó, "Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ" việc sử dụng hình ảnh, thông tin của cá nhân hay của gia đình phải được cá nhân đó hoặc các thành viên trong gia đình đó đồng ý.
Bên cạnh đó Luật An ninh mạng 2018 nghiêm cấm hành vi sử dụng không gian mạng để đăng tải, phát tán thông tin có nội dung làm lộ thông tin bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của người đó.
Nếu việc quay phim có kèm theo các hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác; hoặc bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác thì người đó có thể bị truy tố về tội "Làm nhục người khác" hoặc tội "Vu khống".
Dựa trên những quy định pháp luật trên, người không đồng ý mà bị người khác quay phim có thể khởi kiện dân sự yêu cầu:
Buộc người quay phim chấm dứt hành vi xâm phạm; Người quay phim xin lỗi, cải chính công khai; Yêu cầu bồi thường thiệt hại (vật chất, tinh thần) theo quy định tại Điều 592: Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm.
Trong trường hợp người quay phim có các hành vi xúc phạm, bôi nhọ, bịa đặt loan truyền thông tin không đúng sự thật thì người bị quay phim có thể tố giác đến cơ quan công an để xem xét xử lý hình sự về tội "Làm nhục người khác" hoặc tội "Vu khống".