Truyền thông Mỹ trước ‘bài kiểm tra’ về tự do ngôn luận
Việc Đài ABC đình chỉ chương trình Jimmy Kimmel Live sau áp lực từ Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) đã mở ra cuộc tranh luận sâu sắc về ranh giới giữa quyền tự do ngôn luận và quyền lực chính trị trong bối cảnh nước Mỹ ngày càng phân cực.
Chương trình phát sóng đêm khuya của ông Jimmy Kimmel bị Đài ABC đình chỉ hôm 17-9 sau phát ngôn về vụ xả súng nhằm vào nhà hoạt động cực hữu Charlie Kirk - Ảnh: AFP
Vụ người dẫn chương trình Jimmy Kimmel
Người biểu tình phản đối việc đình chỉ phát sóng chương trình Jimmy Kimmel Live trên Đại lộ Hollywood, nơi chương trình được ghi hình - Ảnh: AFP
Khi đồng tiền chi phối
Phía sau những tranh cãi về tự do ngôn luận là ảnh hưởng của một mạng lưới phức tạp gồm lợi ích kinh doanh và quyền lực chính trị.
Theo Đài NPR, Nexstar Media Group, công ty sở hữu 32 đài truyền hình liên kết với ABC, là đơn vị đầu tiên tuyên bố ngừng phát sóng chương trình của ông Jimmy Kimmel.
Quyết định này không hề ngẫu nhiên, bởi Nexstar đang trong quá trình chờ FCC phê duyệt thương vụ mua lại Công ty truyền thông Tegna (Mỹ) trị giá 6,2 tỉ USD.
Ông Trump kiện New York Times bôi nhọ, đòi bồi thường 15 tỉ USDĐỌC NGAYThương vụ này sẽ giúp Nexstar sở hữu thêm nhiều đài phát thanh truyền hình địa phương, dù có thể vượt quá giới hạn tỉ lệ phủ sóng mà FCC quy định.
Tương tự, Sinclair Broadcast Group - tập đoàn truyền thông lớn của Mỹ có trụ sở tại Maryland, sở hữu nhiều nhất số lượng đài truyền hình liên kết với mạng lưới của ABC - cũng nhanh chóng đi theo Nexstar khi quyết định ngừng phát sóng chương trình Jimmy Kimmel Live trên các đài ABC liên kết của mình.
Cả hai công ty này (Nexstar và Sinclair Broadcast Group) đều đang đề nghị FCC bãi bỏ quy định giới hạn một công ty phát thanh truyền hình không được phủ sóng quá 39% số hộ gia đình trên toàn quốc.
Vụ Kimmel không phải trường hợp đơn lẻ mà nằm trong chiến dịch rộng hơn nhằm kiểm soát truyền thông. Ông Jameel Jaffer, Giám đốc Viện Knight Tu chính án thứ nhất, Đại học Columbia, nhận định với Reuters: "Chính quyền Trump ngày càng trắng trợn lạm dụng quyền lực để bịt miệng giới chỉ trích".
Còn ông Stephen Colbert, MC của chương trình The Late Show trên Đài CBS, chỉ trích mạnh mẽ quyết định của ABC, gọi đó là "kiểm duyệt trắng trợn" và tuyên bố: "Hôm nay tất cả chúng ta đều là Jimmy Kimmel", theo Time.
Tu chính án thứ nhất trong thời đại số
Theo Đài Al Jazeera, Tu chính án thứ nhất Hiến pháp Mỹ được thông qua năm 1791 với ngôn từ đơn giản: "Quốc hội không được ban hành luật... hạn chế tự do ngôn luận". Nhưng trong thời đại truyền thông số, ranh giới này ngày càng mờ nhạt.
Tòa án Tối cao Mỹ năm 1963 khẳng định chính phủ không thể tạo ra "hệ thống kiểm duyệt không chính thức" bằng cách gây áp lực với bên thứ ba. Năm 2024, Tòa án Mỹ phán quyết rằng nguyên đơn phải chứng minh được chính phủ đã "vượt quá những nỗ lực thuyết phục hợp pháp và gây ra thiệt hại trực tiếp".
Hiện chỉ một số dạng ngôn luận bị cấm ở Mỹ như kích động bạo lực trực tiếp, phỉ báng và âm mưu hình sự, theo báo New York Times. FCC cũng nêu rõ trên website: "Lợi ích công được phục vụ tốt nhất bằng cách cho phép tự do thể hiện quan điểm", theo Đài PBS.
Tổng thống Trump chỉ trích Đài ABC News, NBC News là ‘tin giả’