Hàn Quốc là một trong “Bốn con hổ châu Á” với kỳ tích nền kinh tế cất cánh thần tốc sau chiến tranh. Giờ đây, theo các nghiên cứu mới được công bố, quốc gia này đang đối mặt với thách thức về dân số có thể kìm hãm nền kinh tế.
Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc dự báo trong năm 2024 rằng tỷ lệ sinh ở mức thấp kỷ lục sẽ là một trong những yếu tố đẩy nền kinh tế vào giai đoạn suy giảm kéo dài bắt đầu từ năm 2040.
Một nghiên cứu khác của Viện Phát triển Hàn Quốc (KDI) công bố tháng 5 cho thấy những biến động nhân khẩu học sẽ tiếp tục kìm hãm tăng trưởng tiềm năng, thậm chí đưa con số này về gần 0 vào thập niên 2040.
Theo kịch bản trung lập, nền kinh tế Hàn Quốc có thể bắt đầu thu hẹp quy mô vào năm 2047 hoặc sớm hơn vào năm 2041 nếu kịch bản bi quan xảy ra.
Theo thống kê, tỷ lệ sinh của Hàn Quốc năm 2024 đạt 0,748, nhích nhẹ từ mức thấp kỷ lục 0,721 của năm 2023. Con số này vẫn thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình 1,43 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) trong năm 2023. Mức được xem là tiêu chuẩn để duy trì ổn định dân số là 2,1.
Với tỷ lệ sinh 0,72, có thể hình dung cứ 100 người Hàn Quốc sẽ chỉ sinh ra khoảng 36 trẻ em. Điều này khiến lực lượng lao động thu hẹp qua các thế hệ. Các chuyên gia nhận định, năng suất vì thế sẽ bị ảnh hưởng và đà tăng trưởng chậm lại.
Bà Lee In-sil, Giám đốc viện nghiên cứu Korea Peninsula Population Institute for Future, nói với CNBC: “Nếu đổi mới công nghệ không đủ bù đắp, Hàn Quốc sẽ đối diện tình trạng tăng trưởng chậm kéo dài”.
Chính phủ Hàn Quốc đã chi hơn 270 tỷ USD trong 16 năm qua cho các gói khuyến khích sinh con. Các biện pháp bao gồm từ trợ cấp cho cặp đôi mới cưới, thưởng tiền mặt, đến thảo luận phương án miễn nghĩa vụ quân sự cho nam giới nếu có từ 3 con trở lên trước tuổi 30. Tuy nhiên, các chính sách này chưa tạo ra chuyển biến rõ rệt.
Chuyên gia kinh tế chính trị Nicholas Eberstadt tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI) bình luận: “Tôi nghĩ không có chính sách dân số nào có thể nâng tỷ lệ sinh ở Hàn Quốc lên mức mong muốn trong tương lai gần”.
Tác động dân số không chỉ dừng ở kinh tế mà còn lan sang hệ thống hưu trí và quốc phòng. Hồi tháng 3, Quốc hội Hàn Quốc thông qua cải cách quỹ hưu trí lần đầu tiên sau 18 năm, kéo dài thời điểm cạn kiệt quỹ thêm 15 năm, tới năm 2071. Hiện quỹ hưu trí quân đội và công chức đã cạn. Các thế hệ trẻ được dự báo sẽ phải đóng nhiều hơn nhưng nhận ít quyền lợi hơn.
Dù viễn cảnh này gây nhiều lo ngại, giới chuyên gia lưu ý không nên bi quan. Bà Lee cho rằng các nền kinh tế thường thích ứng bằng nhiều biện pháp như đổi mới công nghệ, chính sách nhập cư hay cải thiện năng suất.
Chuyên gia Eberstadt cũng nhấn mạnh Hàn Quốc vẫn có khả năng duy trì và thậm chí gia tăng thịnh vượng, bằng chứng là lo ngại về khủng hoảng dân số và thiếu hụt tài nguyên trong quá khứ đã không trở thành hiện thực.
Bà Lee bày tỏ tin tưởng: “Với tốc độ điều chỉnh chính sách nhanh chóng cùng sự thay đổi nhận thức xã hội, tôi tin Hàn Quốc sẽ tìm ra giải pháp đột phá”.
Theo CNBC