Tờ Kiripost (Campuchia) ngày 27/9 đưa tin, theo một tổ chức nghiên cứu độc lập của Australia, Trung Quốc đã trở thành "cường quốc có ảnh hưởng nhất" tại Campuchia, nhờ vào lá bài mạnh nhất của mình là "ảnh hưởng kinh tế", đồng thời nhấn mạnh nhu cầu của vương quốc này trong việc đa dạng hóa sự phụ thuộc khỏi một đối tác duy nhất.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vẫy chào đám đông khi ông đi cùng Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen tại Sân bay Quốc tế Phnom Penh ở Phnom Penh, Campuchia, vào ngày 18/4/2025. Ảnh: Agence Kampuchea Press
Theo báo cáo Chỉ số ảnh hưởng Đông Nam Á của Viện Lowy, Trung Quốc đang dẫn trước Mỹ một chút với tư cách là "cường quốc có ảnh hưởng nhất" ở Đông Nam Á, đạt 65/100 điểm, hơn đối thủ Mỹ một điểm.
Các nhà nghiên cứu Susannah Patton, Jack Sato và Rahman Yaacob - đồng tác giả của bản báo cáo - lưu ý rằng tại Campuchia, Washington không phải là đối thủ cạnh tranh hiệu quả với Bắc Kinh.
"Tại Campuchia, ảnh hưởng của Trung Quốc lớn hơn khoảng 60% so với Mỹ", báo cáo cho biết, đồng thời nhấn mạnh rằng vị thế của Mỹ ở Đông Nam Á, bao gồm cả ở Campuchia, có khả năng sẽ suy yếu hơn nữa do các chính sách toàn cầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump về thuế quan, cắt giảm viện trợ và giáo dục quốc tế.
Báo cáo cũng phát hiện rằng mặc dù không có quốc gia Đông Nam Á nào hoàn toàn phụ thuộc vào một đối tác bên ngoài duy nhất, nhưng nhiều quốc gia vẫn phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc trong các lĩnh vực cụ thể như du lịch, đầu tư hoặc thương mại.
Chỉ số này nhấn mạnh rằng một số lĩnh vực vẫn phụ thuộc vào một đối tác duy nhất, khiến việc đa dạng hóa mới chỉ là kỳ vọng chứ chưa thành hiện thực. Báo cáo lưu ý: "Tại Campuchia, 48% lượng hàng nhập khẩu đến từ Trung Quốc, tăng từ mức 41% năm 2017, và 44% dòng vốn đầu tư nước ngoài [là của Trung Quốc], tăng từ mức 22%".
Aun Chhengpor - nhà nghiên cứu chính sách tại Diễn đàn Tương lai có trụ sở tại Phnom Penh - lưu ý rằng Trung Quốc vẫn đóng vai trò quan trọng trong an ninh chính trị và kinh tế của Campuchia, bất chấp những nỗ lực mạnh mẽ của Phnom Penh nhằm cân bằng giữa hai cường quốc Mỹ - Trung và hướng tới các cường quốc tầm trung khác.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng tình hình tranh chấp biên giới đang diễn ra với Thái Lan là một "lời cảnh tỉnh" khác để Campuchia nỗ lực hơn nữa nhằm đa dạng hóa các mối quan hệ đối ngoại và thoát khỏi kịch bản không mong muốn là "quá phụ thuộc vào bất kỳ siêu cường nào".
"Campuchia phải hành động nhanh chóng để giảm thiểu rủi ro từ cả hai cường quốc bằng cách triển khai các chiến lược thương mại, kinh tế và an ninh với nhiều đối tác khác nhau, là các cường quốc vừa và nhỏ", Chhengpor cho biết.
Báo cáo của Viện Lowy lưu ý: "Tại Campuchia, 48% lượng hàng nhập khẩu đến từ Trung Quốc, tăng từ mức 41% năm 2017, và 44% dòng vốn đầu tư nước ngoài [là của Trung Quốc], tăng từ mức 22%". Ảnh: Khmer Times
Trong khi đó, Seun Sam - chuyên gia phân tích chính sách tại Học viện Hoàng gia Campuchia - cho biết Trung Quốc có mối quan hệ chặt chẽ hơn với các quốc gia ASEAN khác so với Campuchia, lưu ý rằng công dân Malaysia gần đây đã được miễn thị thực nhập cảnh vào Trung Quốc.
So với một số nước ASEAN, "lượng khách du lịch và nhà đầu tư Trung Quốc đến Campuchia còn hạn chế", ông cho biết.
Với việc ASEAN và Trung Quốc dự kiến sẽ ký kết Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA 3.0) vào tháng 10 tới đây, chuyên gia Sam tin rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục gia tăng ảnh hưởng "không chỉ" ở Campuchia mà còn ở các nước ASEAN.
"Mỹ không tích cực cải thiện hợp tác với ASEAN, không chỉ với Campuchia", ông nói.
Hơn nữa, theo chuyên gia này, tất cả các nền kinh tế thị trường tự do ASEAN, bao gồm cả Campuchia, đều phụ thuộc lẫn nhau về thương mại, bất kể đối tác nào, chẳng hạn như Trung Quốc. Điều này là do không quốc gia nào sản xuất được mọi mặt hàng, tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau.
"Thay vì tập trung vào ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Campuchia, tôi nghĩ chúng ta nên ưu tiên nhu cầu kinh tế và tăng trưởng của Campuchia, cũng như đảm bảo hòa bình và an ninh trên khắp các nước ASEAN", Sam nói.