Khi Trung Quốc bước vào kỳ nghỉ lễ dài nhất trong năm khi kết hợp Lễ Quốc khánh và Tết Trung thu, sự chú ý không chỉ dồn vào những chuyến tàu quá tải hay những bãi biển đông nghẹt người, mà còn vào con số 2,36 tỷ lượt di chuyển mà chính quyền dự báo sẽ diễn ra trong tám ngày "siêu tuần vàng".
Đây không đơn thuần là một dịp lễ hội mà còn được coi như bài kiểm tra thực tế cho sức khỏe của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng đang suy yếu rõ rệt.
Liều thuốc thử
Tờ Asian Nikkei Review cho hay với trung bình 295 triệu chuyến đi mỗi ngày, tăng 3% so với năm ngoái, "siêu tuần vàng" năm nay vượt xa mức tăng trưởng khiêm tốn của năm ngoái.
Hầu hết hoạt động diễn ra trong nước, song vẫn có khoảng 2 triệu chuyến xuất nhập cảnh mỗi ngày, hướng tới các điểm đến quen thuộc như Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc hay Malaysia.
Dữ liệu đặt phòng khách sạn quốc tế tăng hơn 40% cho thấy nhu cầu tiêu dùng dịch vụ, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, đang trỗi dậy mạnh mẽ sau nhiều tháng bị kìm hãm bởi bất ổn kinh tế.
Các tỉnh thành địa phương đã tung ra 350 triệu NDT trợ cấp để khuyến khích chi tiêu tại hơn 25.000 điểm văn hóa và du lịch. Dự kiến cả năm đạt hơn 800 triệu chuyến đi, tạo doanh thu 750 tỷ NDT. Riêng Tứ Xuyên chi 50 triệu NDT cho vé tham quan, khách sạn và cả giải bóng đá phong trào.
Điện ảnh cũng trở thành mảnh đất màu mỡ, khi nhiều tác phẩm ra rạp dịp lễ được kỳ vọng mang về doanh thu vượt mức năm ngoái. Phim chiếu rạp mùa lễ sôi động với các tác phẩm như "Deafening", "A Writer's Odyssey 2", dự kiến vượt doanh thu 2,4 tỷ NDT, cao hơn năm ngoái.Liều thuốc thử cho nền kinh tế đang chậm lại
Tuy nhiên đằng sau bức tranh lễ hội sôi động là những mảng tối của nền kinh tế. Doanh số bán lẻ tháng 8 chỉ tăng 3,4%, mức thấp nhất trong chín tháng, trong khi sản xuất công nghiệp co hẹp sáu tháng liên tiếp. Thất nghiệp thanh niên ở mức gần 19% trở thành lời nhắc nhở rằng niềm tin tiêu dùng không thể hồi phục chỉ bằng vài ngày nghỉ lễ.
Dù chỉ số hoạt động kinh tế tư nhân có tín hiệu khởi sắc nhờ dịch vụ và chứng khoán, triển vọng tăng trưởng vẫn bị đánh giá yếu trong năm nay và năm tới.
Bất chấp điều đó, chính phủ Trung Quốc coi kỳ nghỉ này là cơ hội hiếm hoi để tạo ra một cú hích tâm lý. Sự bùng nổ trong chi tiêu du lịch, giải trí và dịch vụ có thể góp phần cải thiện chỉ số tăng trưởng ngắn hạn, đồng thời làm dịu những lo ngại về sức ì của nền kinh tế.
Các nhà nghiên cứu cũng nhận định rằng sự chuyển dịch từ tiêu dùng hàng hóa sang dịch vụ có thể giúp duy trì sức cầu trong bối cảnh thị trường bất động sản trì trệ.
Dẫu vậy, tờ Nikkei cho hay "siêu tuần vàng" khó có thể xóa bỏ những căn bệnh mang tính cấu trúc. Khi người dân đối mặt với giá bất động sản cao, áp lực chi phí sinh hoạt và nỗi lo thất nghiệp, họ vẫn thận trọng với chi tiêu lớn.
Việc một số doanh nghiệp du lịch tăng giá tùy tiện, thậm chí hủy đặt phòng để bán lại giá cao hơn, càng cho thấy sự mong manh trong niềm tin của người tiêu dùng. Nhiều gia đình lựa chọn ở nhà để tránh chen lấn, phản ánh rõ thực tế rằng không phải mọi người đều sẵn sàng chi tiêu trong dịp này.
Tăng trưởng bán lẻ tại Trung Quốc (%)
Rõ ràng 2,36 tỷ lượt di chuyển trong tám ngày là con số kỷ lục, nhưng điều quan trọng hơn là hiệu ứng lan tỏa sau kỳ nghỉ. Nếu người dân cảm thấy sẵn sàng mở hầu bao cho du lịch và giải trí, điều đó có thể tạo ra động lực tâm lý tích cực, khuyến khích chi tiêu ở các lĩnh vực khác trong những tháng tới.
Ngược lại, nếu mọi thứ nhanh chóng trở lại trạng thái trầm lắng, "siêu tuần vàng" sẽ chỉ là pháo hoa chói sáng trong thoáng chốc, không đủ để thắp sáng bức tranh kinh tế đang u ám.
Trong bối cảnh Trung Quốc vật lộn với tăng trưởng chậm, nợ công địa phương và áp lực từ thương chiến, "siêu tuần vàng" trở thành một bài test không chỉ về khả năng phục hồi tiêu dùng, mà còn về hiệu quả của các chính sách kích cầu ngắn hạn.
Có lẽ chính từ những dòng người chen chúc trong tám ngày lễ hội, Bắc Kinh sẽ tìm thấy câu trả lời cho câu hỏi lớn nhất: liệu sức mua nội địa có thể trở thành điểm tựa mới cho nền kinh tế Trung Quốc hay không?
*Nguồn: Nikkei, Fortune, BI