12/10/2025 12:02

Đại hội lịch sử định vị tầm vóc TP.HCM - Kỳ 1: Định vị TP.HCM trong top 100 thành phố đáng sống

Tháng 11-1976, Đảng bộ TP.HCM bước vào Đại hội lần thứ I - Đại hội lịch sử khi nước nhà đã thống nhất, TP mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tháng 10-2025, Đảng bộ TP.HCM cũng bước vào Đại hội lịch sử -

Siêu đô thị TP.HCM định vị trong top 100 thành phố đáng sống - Ảnh: QUANG ĐỊNH

400 dự án hạ tầng và bài toán nguồn lực

* Đột phá nào sẽ giúp hiện thực hóa khát vọng ấy và khẳng định vị thế trên bản đồ các TP đáng sống của thế giới, thưa ông?

- Có ba đột phá chiến lược: hạ tầng, thể chế và nguồn nhân lực. Về hạ tầng xã hội, TP.HCM cần tận dụng các trụ sở dôi dư để bố trí bệnh viện, trường học; đầu tư thêm nhà hát, sân vận động quy mô khu vực; phát triển năng lượng sạch từ mặt trời, gió biển.

Đặc biệt, hạ tầng giao thông phải được xem là mạch máu sống còn. TP.HCM cần phát triển hệ thống đa phương thức gồm đường hàng không (kết nối sân bay Tân Sơn Nhất - Long Thành, mở rộng sân bay Côn Đảo), đường biển (kết nối các cảng lớn), đường sắt (10 tuyến đô thị cùng các tuyến nối khu công nghiệp, cảng, khu tiêu dùng) và đường bộ (kết nối nội đô, vùng và Tây Nguyên).

Tổng cộng, khoảng 400 dự án hạ tầng sẽ được triển khai trong nhiệm kỳ tới, một nửa trong số đó là các dự án giao thông.

* Con số 400 dự án là rất lớn. TP.HCM có đủ nguồn lực để thực hiện không?

- Dự toán thu ngân sách hằng năm của TP.HCM khoảng 900.000 tỉ đồng, nhưng sau khi nộp về Trung ương 600.000 tỉ đồng, chi thường xuyên 100.000 tỉ đồng, TP chỉ còn 200.000 tỉ đồng cho đầu tư phát triển - quá nhỏ so với nhu cầu. Vì vậy, TP.HCM phải huy động thêm khoảng 800.000 tỉ đồng/năm từ xã hội thông qua hợp tác công tư (PPP), vốn FDI, kênh gọi vốn từ Trung tâm tài chính quốc tế, Sở giao dịch chứng khoán...

Để làm được, thể chế phải đủ mạnh. TP.HCM đang kiến nghị

Công nhân thi công dự án đường vành đai 3 TP.HCM đoạn qua huyện Bình Chánh (cũ) - Ảnh: CHÂU TUẤN

PGS.TS Trần Hoàng Ngân nhìn nhận nhiệm kỳ 2020 - 2025 là một nhiệm kỳ đặc biệt khó khăn. Ngay từ đầu, TP.HCM phải dồn toàn lực chống chọi đại dịch COVID-19 - cuộc khủng hoảng y tế chưa từng có - và chấp nhận hy sinh tăng trưởng kinh tế để bảo vệ sức khỏe người dân. Kinh tế TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đều chịu ảnh hưởng nặng nề, riêng TP.HCM có thời điểm tăng trưởng âm 4%, một con số chưa từng xảy ra.

Sau dịch, TP tiếp tục đối mặt với nhiều tác động bên ngoài như xung đột địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng, trong khi nội tại phải xử lý hàng loạt vấn đề tồn đọng, đặc biệt là công tác cán bộ.

Tuy nhiên, theo ông Ngân: "Nếu nhìn tổng thể, dù tăng trưởng không đạt như kỳ vọng, TP.HCM vẫn hoàn thành khá trọn vẹn các nhóm chỉ tiêu, nhiệm vụ. GDP bình quân đầu người ước đạt 8.700 - 8.800 USD vào cuối năm 2025, gấp 1,7 lần bình quân cả nước. Đây là nỗ lực rất lớn trong bối cảnh nhiều khó khăn chồng chất".

Theo ông Ngân, chính trong gian khó, TP.HCM càng thể hiện bản lĩnh. TP vừa lo phục hồi sau đại dịch, vừa dốc sức tháo gỡ các "điểm nghẽn" về thể chế để tìm con đường phát triển dài hạn.

Việc tổng kết nghị quyết 16 và tham mưu Trung ương ban hành nghị quyết 31 về phát triển TP.HCM là một dấu mốc lớn. Từ nghị quyết này, TP.HCM đã đề xuất Quốc hội thông qua nghị quyết 98 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, một "chiếc chìa khóa" mở ra không gian phát triển mới với 44 cơ chế, chính sách đặc biệt.

Nhờ đó, nhiều dự án từng "đắp chiếu" đã được tái khởi động, đặc biệt tại khu vực quận 7, Nhà Bè. Tuyến metro số 1 sau thời gian dài chờ đợi cũng đã vận hành, mang lại niềm tin cho người dân và tạo hiệu ứng lan tỏa tới các công trình khác như đường vành đai 3, đường vành đai 4.

Song song đó, Trung ương tiếp tục ban hành nghị quyết 188 về phát triển mạng lưới đường sắt đô thị cho TP.HCM và Hà Nội - những bước đi chiến lược để hình thành đô thị hiện đại.

>> Kỳ tới: Một đại hội, ba vùng đất và tầm nhìn phát triển