Ngày 17/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân lên 15,5 triệu đồng/tháng.
Theo đó, mức giảm trừ đối với người nộp thuế sẽ tăng từ 11 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng, còn mức giảm trừ với mỗi người phụ thuộc sẽ nâng từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng. Chính sách mới sẽ được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Với mức giảm trừ mới, người nộp thuế không có người phụ thuộc sẽ chỉ phải nộp thuế nếu thu nhập vượt quá 17,285 triệu đồng/tháng. Nếu có một người phụ thuộc, ngưỡng chịu thuế tăng lên 24,22 triệu đồng/tháng; và với hai người phụ thuộc là 31,155 triệu đồng/tháng. Đây là mức điều chỉnh tăng hơn 40% so với hiện hành, phản ánh đúng diễn biến giá cả và thu nhập trong 5 năm qua.
Ảnh minh hoạ
Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc nâng mức giảm trừ gia cảnh sẽ tác động trực tiếp đến hàng triệu người làm công ăn lương. Lợi ích rõ nhất thuộc về nhóm có thu nhập trung bình và thấp. Phần lớn người hiện đang nằm trong bậc 1 sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế.
Cũng theo Bộ Tài chính cho biết, phương án điều chỉnh này sẽ khiến ngân sách nhà nước giảm thu khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, Chính phủ cho rằng điều này là cần thiết để giảm bớt nghĩa vụ thuế trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và thu nhập thực tế của người dân bị bào mòn bởi lạm phát.
Ví dụ: Với mức giảm trừ vừa được thông qua, một người có thu nhập tiền lương, tiền công 15 triệu đồng/tháng và không có người phụ thuộc, khi trừ các khoản BHXH, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp.. thì không phải nộp thuế TNCN.
Trong khi với trường hợp tương tự, nhưng mức thu nhập là 20 triệu đồng, mức thuế TNCN phải đóng là 120 nghìn đồng/tháng. Số tiền này chỉ chiếm khoảng 0,6% tổng số thu nhập.
Với người có thu nhập 30 triệu đồng và có 1 người phụ thuộc, mức thuế phải nộp mỗi tháng là 265 nghìn đồng/ tháng.
Trường hợp có các khoản phụ cấp, trợ cấp, tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện.. được trừ trước khi tính thuế nữa thì số thuế phải nộp còn thấp hơn (hoặc không phải nộp).
Cùng mức thu nhập này nhưng có 2 người phụ thuộc, cá nhân có thu nhập sẽ không phải nộp thuế TNCN.
Còn đối với người có thu nhập 40 triệu đồng, có 2 người phụ thuộc, tính toán cho thấy mức thuế phải đóng mỗi tháng là 540 nghìn đồng.
Trường hợp 2 người phụ thuộc
Nếu một người có thu nhập tiền lương, tiền công 28 triệu đồng/tháng, nếu trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp… thì người này không phải nộp thuế TNCN vì:
+ Bảo hiểm bắt buộc 10,5% (8% bảo hiểm xã hội + 1,5% bảo hiểm y tế + 1% bảo hiểm thất nghiệp) là 2,94 triệu đồng (28 triệu đồng × 10,5%),
+ Mức giảm trừ gia cảnh là 27,9 triệu đồng (02 người phụ thuộc)
Như vậy, tổng cộng là 30,84 triệu đồng. Do đó, cá nhân có thu nhập 28 triệu đồng/tháng thì không phải nộp thuế TNCN.
Nếu thu nhập 40 triệu đồng/tháng, nộp bảo hiểm bắt buộc là 4,2 triệu đồng, giảm trừ gia cảnh cho 2 người phụ thuộc là 27,9 triệu đồng, do vậy thu nhập tính thuế là 40 – 4,2 – 27,9 = 7,9 triệu đồng/tháng. Mức thuế phải nộp: Bậc 1 (5 triệu đồng × 5%) là 250 nghìn đồng, bậc 2 [(7,9 – 5) × 10%] là 290 nghìn đồng. Tổng tiền thuế phải nộp là 540 nghìn đồng/tháng.
Do đó một cá nhân có thu nhập 40 triệu đồng/tháng thì cũng chỉ nộp thuế 540 nghìn đồng/tháng (tỷ lệ thuế TNCN trên tổng thu nhập khoảng 1,35%). Trường hợp có các khoản phụ cấp, trợ cấp, tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện,… được trừ trước khi tính thuế nữa thì số thuế phải nộp còn thấp hơn.