Làn sóng phẫn nộ đang dâng cao tại Hàn Quốc sau khi hàng trăm công dân nước này, bị dụ dỗ bởi những lời hứa hẹn về công việc lương cao ở Campuchia, đã trở thành nạn nhân của các đường dây tội phạm lừa đảo, bị giam cầm, tra tấn và thậm chí tử vong.
Giới chức Hàn Quốc tuần này cho biết, trong năm nay đã có 330 người được báo cáo mất tích sau khi đến Campuchia. Mặc dù phần lớn đã được tìm thấy, 79 người vẫn bặt vô âm tín. Chính phủ đang nỗ lực đưa những người mất tích trở về, đồng thời tìm cách hồi hương khoảng 60 người khác đang bị chính quyền Campuchia giam giữ.
Vụ việc gây chấn động nhất là cái chết của Park Minho, một sinh viên đại học 22 tuổi. Theo tuyên bố của chính phủ Campuchia, thi thể của anh được tìm thấy trên một chiếc xe bán tải vào tháng 8.
Nguyên nhân tử vong được xác định là một cơn đau tim do "bị tra tấn dã man". Ba người Trung Quốc và hai đối tượng khác đã bị buộc tội liên quan đến cái chết của Park và điều hành các hoạt động lừa đảo.
Câu hỏi đặt ra là tại sao người dân ở một quốc gia phát triển và giàu có như Hàn Quốc vẫn dễ bị sập bẫy bởi những trò lừa mời gọi đơn giản?
Mồi câu "thu nhập khủng" trên mạng
Thủ đoạn của các tổ chức tội phạm rất tinh vi nhưng đều đánh vào lòng tham và sự tuyệt vọng của các nạn nhân, chủ yếu là người trẻ. Các tin tuyển dụng với những lời lẽ có cánh như "công việc thu nhập cao tốt nhất" liên tục xuất hiện trên các diễn đàn cộng đồng và ứng dụng trực tuyến tại Hàn Quốc.
Một bảng tin việc làm trên một diễn đàn cộng đồng hôm 13/10, mời gọi: "Công việc thu nhập cao tốt nhất," tìm kiếm nhân viên tiếp thị qua điện thoại để làm việc tại Sihanoukville, Campuchia.
Người đăng tin tuyên bố mức lương trung bình hàng tháng dao động từ 15 triệu đến 30 triệu won Hàn Quốc (khoảng 270 - 540 triệu VNĐ), với một nhân viên được cho là đã nhận 45 triệu won Hàn Quốc vào tháng trước.
Quảng cáo tiếp tục: "Bạn nên kiếm tiền nhanh khi còn có thể và lấy lại cuộc đời mình." Nơi làm việc được xác định là Sihanoukville, một khu vực tập trung nhiều sòng bạc và nổi tiếng với các vụ lừa đảo qua điện thoại và lừa đảo tình cảm. Đã có những trường hợp người Hàn Quốc bị giam giữ và trốn thoát khỏi khu vực này.
Dường như biết được sự lo lắng của công chúng về các tội ác lặp đi lặp lại nhắm vào người Hàn Quốc, quảng cáo nói thêm: "Không có chuyện vô lý như giam giữ hay bạo lực, và chúng tôi không tham gia vào những hành động vô nghĩa."
Người đăng tin khoe khoang: "Chúng tôi tự hào là công ty ổn định và an toàn nhất tại Campuchia," và tuyên bố: "Đội ngũ quản lý của công ty chỉ có tư duy 'cùng thắng'—cùng nhau làm việc để kiếm thật nhiều tiền. Hoàn toàn không có gì phải lo lắng."
Trang web này đã đăng khoảng 20 quảng cáo việc làm tương tự vào ngày hôm đó, tất cả đều nhấn mạnh cơ hội thu nhập cao và tìm kiếm nhân viên tiếp thị qua điện thoại để làm việc ở nước ngoài.
Mẩu quảng cáo việc làm lương cao đến khó tin ở Campuchia.
Một quảng cáo được đăng trên ứng dụng chợ Karrot, hứa hẹn 400.000 won Hàn Quốc cho mỗi nhiệm vụ và ghi rõ: "Tìm người giao tài liệu đến Campuchia. Chúng tôi sẽ cung cấp vé máy bay khứ hồi," sau đó đã được chia sẻ trực tuyến. Sáu ứng viên đã phản hồi. Cư dân mạng phản ứng: "Dùng FedEx rẻ hơn—tại sao lại trả 400.000 won để giao tài liệu?" và "Các ứng viên phản hồi có thể là đồng phạm."
Các tin tuyển dụng trực tuyến được chia sẻ có khả năng là những nỗ lực lừa đảo nhằm dụ dỗ người Hàn Quốc. Các nạn nhân đã làm chứng rằng họ đã bị lừa bởi những quảng cáo như vậy, đến Campuchia và bị lôi kéo vào các vụ lừa đảo qua điện thoại hoặc lừa đảo tình cảm, dẫn đến việc bị giam giữ và tra tấn.
Ông Oh Chang-soo, người đứng đầu Hiệp hội Cư dân Hàn Quốc tại Sihanoukville, gọi những quảng cáo này là "hoàn toàn lừa dối". "Công việc gì ở một quốc gia đang phát triển như Campuchia có thể kiếm được 10 triệu won một tháng? Hầu như không có công việc nào ở đây trả lương dù chỉ 1.000 USD/tháng," ông cảnh báo.
Ông Jeong Myeong-gyu, chủ tịch Hiệp hội người Hàn tại Campuchia, cũng phát biểu trên Đài phát thanh CBS: "Những quảng cáo như 'Chúng tôi sẽ trả tiền nếu bạn giao tài liệu' hoặc 'Chúng tôi sẽ chi trả chi phí máy bay nếu bạn đi cùng một chuyến đi' là rất phổ biến. Mọi người tin vào những điều này và cuối cùng bị bắt cóc hoặc giam giữ."
Ông nhấn mạnh: "Hầu hết các nạn nhân là những người trẻ bị thúc đẩy bởi sự tuyệt vọng, họ đến với một cảm giác yên tâm mơ hồ, nghĩ rằng, 'Sẽ không có chuyện gì xấu xảy ra,' và cuối cùng bị hại."
Địa ngục trần gian phía sau lời hứa
Thực tế tàn khốc hoàn toàn trái ngược với những viễn cảnh màu hồng. Các nạn nhân bị lôi kéo đến Campuchia sẽ bị ép buộc tham gia vào các đường dây lừa đảo qua điện thoại hoặc lừa đảo tình cảm, nhắm vào chính đồng bào của mình.
Những người từ chối hợp tác hoặc không đạt "chỉ tiêu" sẽ phải đối mặt với một cuộc sống địa ngục. Theo bà Lee Jeong-sook, chủ tịch Tổ chức Cứu hộ Hàn Quốc, các nạn nhân bị giam cầm, đánh đập, tra tấn và gia đình họ ở quê nhà thì bị tống tiền.
Tình hình còn kinh khủng hơn những gì được mô tả. Trong một phiên điều trần công khai, nhà lập pháp Hàn Quốc Park Chan-dae tiết lộ: "Một số người bị ép dùng ma túy, bị tấn công tình dục và bị kiểm tra y tế với mục đích buôn bán nội tạng. Mỗi phút mỗi giây đều là vấn đề sinh tử." Nhiều người chỉ có thể trốn thoát hoặc liên lạc với gia đình nhờ vào ứng dụng Telegram để cầu cứu.
Hàn Quốc là quốc gia mới nhất cố gắng chống lại ngành công nghiệp lừa đảo của Campuchia.
Giám đốc an ninh quốc gia Hàn Quốc, ông Wi Sung-lac, ước tính có khoảng 200.000 người thuộc nhiều quốc tịch đang bị mắc kẹt trong ngành công nghiệp lừa đảo ở Campuchia, trong đó có khoảng 1.000 người Hàn Quốc.
Theo ông Jeremy Douglas từ UNODC, dù các tập đoàn tội phạm Trung Quốc vẫn là những "tay chơi" chính, nhưng cuộc trấn áp gần đây của Bắc Kinh đã vô tình tạo ra khoảng trống cho các nhóm tội phạm từ Hàn Quốc và Nhật Bản trỗi dậy. Bên cạnh các tổ chức lớn, những đường dây nhỏ hơn do chính những người Hàn Quốc ở độ tuổi 20, 30 điều hành cũng đang hoạt động tại đây.
Trước tình hình này, chính phủ Hàn Quốc đã bắt đầu cấm công dân di chuyển đến các khu vực nguy hiểm ở Campuchia. Tuy nhiên, một thực tế đáng lo ngại là có một số người Hàn Quốc chủ động đến đây để tham gia vào các hoạt động phi pháp, thậm chí tự nguyện quay trở lại sau khi đã được hồi hương. Cuộc chiến chống lại cạm bẫy "việc nhẹ lương cao" vẫn còn đầy cam go và phức tạp.