Hãng thông tấn EFE (Tây Ban Nha) ngày 17/10 đưa tin, theo một số người tham gia đàm phán, chính phủ Cuba sẽ cho các chuỗi khách sạn quốc tế thuê một số khách sạn trên đảo, mà trước đây họ chỉ được phép quản lý những khách sạn này, bắt đầu với công ty Iberostar của Tây Ban Nha.
Động thái này thể hiện sự thay đổi mô hình trong một lĩnh vực cho đến nay vẫn được nhà nước Cuba kiểm soát chặt chẽ thông qua Bộ Du lịch và nhiều công ty khác nhau trong tập đoàn kinh doanh GAESA do Lực lượng Vũ trang Cách mạng (FAR) của Cuba kiểm soát.
Khách sạn đầu tiên tại Cuba áp dụng quy định mới này là Iberostar Origin Laguna Azul, tọa lạc tại thị trấn Varadero. Thỏa thuận đã được ký kết và sẽ bắt đầu được triển khai từ ngày 1/1/2026.
Khách sạn Iberostar Origin Laguna Azul ở thị trấn Varadero, Cuba. Ảnh: ibercuba.com
Thủ tướng Cuba Manuel Marrero từng tuyên bố tại Hội chợ du lịch quốc tế FITCuba 2025 (diễn ra từ ngày 30/4 đến ngày 3/5, tại thủ đô La Habana) rằng một trong những biện pháp mà nhánh hành pháp của nước này đang cân nhắc để thúc đẩy ngành du lịch đang suy thoái là cho thuê các cơ sở du lịch do nhà nước sở hữu.
Cũng vào cuối tháng 4, Granma - tờ báo chính thức của Đảng Cộng sản Cuba - đưa tin về hai bức thư bày tỏ ý định đã ký với các đối tác Trung Quốc “để đàm phán hợp đồng thuê Khách sạn Copacabana” tại La Habana.
Theo nguồn tin của EFE, động thái này chính phủ Cuba có hai mục tiêu. Một mặt, nhằm tăng thu nhập cho quốc gia đang đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng và rất cần ngoại tệ để nhập khẩu các nhu yếu phẩm như lương thực và nhiên liệu.
Mặt khác, cấp thêm cho các chuỗi khách sạn lớn đang hoạt động trên đảo quyền tự chủ và linh hoạt hơn để cải thiện dịch vụ, từ đó cải thiện hình ảnh của các cơ sở này, vốn đã bị ảnh hưởng trong những năm gần đây do những vấn đề chung của Cuba.
Theo EFE, quy định mới này sẽ bắt đầu với các dự án thí điểm tại các cơ sở thuộc nhiều chuỗi khách sạn quốc tế lớn.
Chính quyền Cuba đang đàm phán riêng các điều khoản của thỏa thuận theo quy định mới này với từng chuỗi khách sạn, và dường như không có thang giá chung nào để ấn định giá thuê hoặc phí cố định. Cả hai bên đều chưa tiết lộ số tiền thuê được thỏa thuận.
Nhiều khách du lịch hơn, nhiều ngoại tệ hơn
EFE đưa tin, với động thái này, chính phủ Cuba muốn tăng nguồn thu ngoại tệ theo hai cách: trực tiếp, thông qua doanh thu từ việc cho các chuỗi khách sạn quốc tế thuê cơ sở vật chất do nhà nước sở hữu; gián tiếp, biện pháp này cũng nhằm thúc đẩy ngành du lịch - một trụ cột trong nền kinh tế Cuba.
Đây cũng là một trong ba nguồn ngoại tệ chính của Cuba (cùng với dịch vụ chuyên nghiệp và kiều hối) mà Cuba rất cần vì nước này nhập khẩu 80% nhu cầu tiêu dùng. Cuba đang muốn khôi phục lượng du khách quốc tế, hiện đang ở mức thấp nhất trong thế kỷ này (không tính năm 2020 và 2021, do các hạn chế của COVID-19).
Theo EFE, tính đến thời điểm hiện tại, lượng khách du lịch quốc tế đến Cuba đã giảm so với năm 2024 - khi đó đã ở mức thấp nhất trong 17 năm. Các nguồn tin trong ngành dự kiến năm nay Cuba sẽ đón khoảng 1,8 triệu lượt khách, thấp so với 2,2 triệu lượt khách năm 2024 và 4,7 triệu lượt khách - mức cao nhất mọi thời đại của Cuba - đạt được vào năm 2018.
Các chuỗi khách sạn quốc tế cũng coi quy định mới của Cuba là có lợi vì nó cho phép họ lần đầu tiên được quản lý "hoàn toàn tự chủ". Ảnh: cubaAd
Mô hình quản lý mới
Những người tham gia đàm phán cùng chính phủ Cuba nói với EFE rằng, các chuỗi khách sạn quốc tế cũng coi quy định mới này là có lợi vì nó cho phép họ lần đầu tiên được quản lý "hoàn toàn tự chủ". Cho đến nay, mặc dù họ quản lý các khách sạn do GAESA sở hữu, nhưng vẫn phải tuân thủ nhiều hướng dẫn chính thức và xin phê duyệt của chính quyền Cuba về nhiều vấn đề, từ đầu tư đến thực đơn, bao gồm cả tiền lương.
Bên cạnh đó, mô hình quản lý mới sẽ cho phép các chuỗi khách sạn, lần đầu tiên được tự quyết định mức lương trả cho nhân viên, thay vì phải trả mức lương theo quy định của nhà nước Cuba (rất thấp và bằng đồng peso Cuba).
Sau đợt thí điểm này, Cuba còn có kế hoạch mở rộng mô hình quản lý mới đối với các khách sạn trên khắp cả nước, mặc dù chưa có mốc thời gian cụ thể nào được đặt ra.
Theo EFE, bất chấp sự phục hồi của các điểm đến du lịch Cancún (Mexico) và Punta Cana (Cộng hòa Dominica), ngành du lịch ở Cuba vẫn chưa phục hồi kể từ đại dịch COVID-19, do cả nguyên nhân nội sinh (khủng hoảng kinh tế và năng lượng, cải cách tiền tệ) và nguyên nhân ngoại sinh (lệnh trừng phạt của Mỹ).