Timor Leste gia nhập ASEAN: Viết tiếp hành trình từ độc lập đến hội nhập
Cột mốc gia nhập ASEAN đã tạo điều kiện để Timor Leste tăng cường hội nhập và mở rộng các tiềm năng vốn có ở đa lĩnh vực.
Một cậu bé cầm quốc kỳ Timor Leste nhân dịp kỷ niệm 23 năm Ngày Độc lập tại thủ đô Dili ngày 20-5 - Ảnh: AFP
Ngày 26-10, Timor Leste đã chính thức gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim (trái), Thủ tướng Timor Leste Kay Rala Xanana Gusmao (giữa) và Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn chụp ảnh tại lễ ký kết Tuyên bố kết nạp Timor Leste vào ASEAN ngày 26-10 - Ảnh: REUTERS
Quốc gia trẻ, tiềm năng lớn
Nằm ở phần phía đông đảo Timor, quốc gia Timor Leste có diện tích khoảng 15.000km², và dân số hơn 1,4 triệu người vào năm 2025.
Dữ liệu của Ngân hàng Thế giới cho thấy Timor Leste được xếp vào nhóm quốc gia có thu nhập trung bình thấp tính đến tháng 9-2025.
Kể từ năm 2011, quá trình phát triển của nước này được định hướng bởi kế hoạch phát triển chiến lược 2011-2030, với mục tiêu đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030.
Theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố vào tháng 6-2025, Timor Leste đã đạt được những thành tựu đáng kể từ khi giành độc lập vào năm 2002.
Các nhà phân tích của IMF nhận định quốc gia trẻ này đã duy trì ổn định chính trị, củng cố thể chế và đạt được mức tăng trưởng kinh tế, cũng như khả năng kiểm soát lạm phát đáng ngưỡng mộ đối với một đất nước từng bước ra từ xung đột.
Đáng chú ý, Timor Leste đã tích lũy nguồn thu từ các mỏ dầu khí ngoài khơi vào Quỹ Dầu mỏ quốc gia, với giá trị hiện tại lên đến 18 tỉ USD - tương đương khoảng 10 lần tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hằng năm của nền kinh tế này.
Do đó, trái ngược với định hướng của nhiều quốc gia khác, Timor Leste có chiến lược riêng và đã thành công trong việc phát triển quỹ tài sản quốc gia từ 2 thập kỷ trước, giúp nước này sở hữu một trong những quỹ lớn nhất thế giới nếu xét về quy mô nền kinh tế.
Ngoài ra Timor Leste còn là một trong những điểm đến du lịch tiềm năng tại Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung.
Theo Chỉ số hộ chiếu Henley 2025, Campuchia và Timor Leste hiện là hai quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á về mức độ tự do hóa thị thực.
Timor Leste và Campuchia được đánh giá cao nhờ số lượng ngày càng tăng các hiệp định miễn thị thực song phương, cũng như chính sách mở cửa biên giới cho du khách quốc tế, theo trang thông tin Travel and Tour World.
Timor Leste đang cho phép công dân của 198 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập cảnh không cần thị thực. Giới phân tích nhận định đây là bước đi chiến lược nhằm phát triển ngành du lịch và nâng cao hình ảnh quốc tế của quốc gia trẻ này.
Timor-Leste mong Việt Nam hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an ninh lương thực