Hàng ngàn hợp chất chưa xác định trong vape hé lộ mặt tối ít ai biết

Nhiều người hút thuốc từng cân nhắc việc từ bỏ và thực tế cho thấy gần 70% người sử dụng thuốc lá cho biết họ có ý định cai thuốc. 

Việc ngưng hút thuốc không chỉ là một lựa chọn cá nhân mà còn là quyết định có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể. Hút thuốc được xem là tác nhân gây hại cho hầu hết mọi cơ quan trong cơ thể, trong đó có tim - cơ quan sống còn của hệ tuần hoàn.

Nicotine trong thuốc lá điện tử có thể gây lệ thuộc tương đương với heroin hoặc cocaine (Ảnh: Getty).

Theo bác sĩ Michael Blaha, nhiều người sử dụng thuốc lá điện tử có xu hướng tiêu thụ nicotin ở liều cao hơn so với thuốc lá thông thường. Hệ quả là cơ thể tiếp nhận lượng nicotin lớn hơn mà không có sự kiểm soát rõ ràng.

Một vấn đề khác đang được đặt ra là mối liên hệ giữa thuốc lá điện tử và hành vi hút thuốc lá sau này. 

Dù được quảng bá như một giải pháp hỗ trợ cai thuốc lá, thuốc lá điện tử chưa từng được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt với vai trò này. Bằng chứng khoa học hiện có cho thấy hiệu quả của thuốc lá điện tử trong việc giúp người dùng từ bỏ nicotin còn rất hạn chế.

Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng phần lớn người có ý định sử dụng thuốc lá điện tử để cai thuốc cuối cùng vẫn tiếp tục hút cả thuốc lá truyền thống lẫn thuốc lá điện tử. Tình trạng sử dụng kép khiến nỗ lực cai nghiện trở nên phức tạp và kéo dài hơn.

Thế hệ trẻ và làn sóng nghiện nicotin mới

Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử đã vượt qua thuốc lá điếu để trở thành sản phẩm nicotin phổ biến nhất trong giới trẻ. Đặc biệt, thiết bị dùng 1 lần chiếm tỷ lệ sử dụng cao vượt trội. 

Theo Khảo sát Thuốc lá Thanh thiếu niên Quốc gia năm 2021, hơn 2 triệu học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông tại Hoa Kỳ đã từng sử dụng thuốc lá điện tử, gần 85% trong số đó chọn sản phẩm có hương vị.

Bác sĩ Michael Blaha chỉ ra 3 yếu tố khiến thuốc lá điện tử thu hút thanh thiếu niên: “Nhiều em cho rằng thuốc lá điện tử ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống. Giá thành thấp cũng là một lý do phổ biến. Ngoài ra, thuốc lá điện tử không tạo khói và ít mùi nên dễ qua mặt người lớn, giảm cảm giác bị kỳ thị”, ông phân tích.

Blaha cảnh báo về xu hướng ngày càng nhiều thanh thiếu niên bắt đầu sử dụng nicotin thông qua thuốc lá điện tử. 

Ông cho rằng điều đáng lo ngại nhất là những người vốn sẽ không bao giờ hút thuốc, đặc biệt là giới trẻ, nay lại hình thành thói quen sử dụng nicotin. 

Mặc dù tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên đã giảm nhẹ từ năm 2020, một phần do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và sự giám sát chặt chẽ hơn từ gia đình, xu hướng này vẫn khó kiểm soát. 

Blaha lưu ý rằng dữ liệu khảo sát có thể chưa phản ánh đầy đủ thực tế. Thanh thiếu niên thường thay đổi thói quen sử dụng nhanh chóng và có thể không coi các thiết bị như puff bar (một loại thuốc lá điện tử dùng một lần) là một dạng thuốc lá điện tử.

Báo cáo cùng kỳ của CDC cho biết tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử dùng một lần đã tăng 1.000% ở học sinh trung học phổ thông và 400% ở học sinh trung học cơ sở so với năm 2019.