16/11/2025 12:30

Trung - Nhật căng thẳng tuần qua: Sóng gió dưới thời bà Takaichi

Trung Quốc và Nhật Bản đã 'khẩu chiến' suốt một tuần qua, làm dấy lên lo ngại sẽ còn nhiều sóng gió trong quan hệ hai nước dưới thời Thủ tướng Nhật Bản Takaichi Sanae.

Tuần qua, quan hệ Trung - Nhật chứng kiến những diễn biến căng thẳng: hai bên chỉ trích qua lại và triệu tập đại sứ liên quan đến phát biểu về Sóng gió Trung - Nhật dưới thời bà Takaichi - Ảnh 3. Nhật Bản, Trung Quốc 'khẩu chiến' vì phát biểu liên quan Đài Loan

Hôm 14-11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nói Bắc Kinh "quan ngại nghiêm trọng" về các động thái quân sự và an ninh gần đây của Nhật Bản, gồm cả những tuyên bố mơ hồ về các nguyên tắc phi hạt nhân.

Khi bà Takaichi đến Hàn Quốc dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) hồi cuối tháng 10 và đầu tháng 11, bà đã gặp đại diện của Đài Loan Lâm Tín Nghĩa, khiến Bắc Kinh nổi giận. Nhà lãnh đạo Nhật Bản nhấn mạnh Đài Loan là một người bạn và đối tác quan trọng của Tokyo.

Theo luật Nhật Bản, "tình huống đe dọa sự tồn vong" là kịch bản sẽ cho phép triển khai lực lượng quân sự. Bà Takaichi cho rằng việc Trung Quốc tìm cách phong tỏa hoặc kiểm soát Đài Loan - hòn đảo cách lãnh thổ Nhật Bản chỉ khoảng 110 km và nằm trên các tuyến hàng hải sống còn với kinh tế Nhật - có thể cấu thành một tình huống như vậy.

Dù không phải là sự thay đổi đáng kể trong lập trường lâu nay của Nhật Bản về việc ủng hộ Đài Loan, phát biểu của bà Takaichi đã phá vỡ chính sách trước đây là tránh đề cập rõ ràng đến Đài Loan trong "các tình huống đe dọa sự tồn vong". Giống như Mỹ, trước đây Nhật Bản duy trì chính sách "mơ hồ chiến lược", để ngỏ ý định của mình trước khả năng Trung Quốc tấn công Đài Loan.

Ngay cả ông Abe Shinzo, cố thủ tướng Nhật Bản có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, cũng từng tránh nêu chi tiết Nhật Bản sẽ phản ứng thế nào nếu có khủng hoảng ở Đài Loan. Những năm gần đây, các lãnh đạo Nhật Bản chỉ lặp lại một tuyên bố mơ hồ thể hiện sự đoàn kết với Đài Loan: "Khủng hoảng Đài Loan là khủng hoảng của Nhật Bản".

Hôm 14-11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo Nhật Bản rằng nước này sẽ phải chịu thất bại quân sự nặng nề nếu dùng vũ lực can thiệp vào vấn đề Đài Loan.

Bắt đầu tẩy chay hàng không

Ngày 15-11, các hãng hàng không lớn nhất của Trung Quốc đã đưa ra chính sách hoàn tiền toàn bộ cho các chuyến bay đến Nhật Bản trước cuối năm nay.

Các hãng hàng không như Air China, China Southern và China Eastern đã ra các thông báo riêng về chính sách này, theo đó cho phép người sở hữu vé được hoàn tiền hoặc thay đổi miễn phí hành trình đến Nhật Bản cho các chuyến bay từ ngày 15-11 đến hết ngày 31-12.

Trung Quốc triệu tập Đại sứ Nhật Bản, cảnh báo hậu quả sau phát ngôn của Thủ tướng Takaichi

Bắc Kinh cảnh báo mọi hậu quả sẽ do phía Nhật Bản chịu nếu không rút lại phát ngôn của Thủ tướng Takaichi. Trong khi đó, Tokyo khẳng định lập trường về Đài Loan không thay đổi và mong muốn giải quyết các vấn đề bằng đối thoại.