Tìm đến AI để lấp khoảng trống cảm xúc, song càng thêm cô đơn
Nhiều bạn trẻ đang tìm đến AI như một người bạn biết lắng nghe mọi điều, từ chuyện tình cảm, học tập cho đến những cơn trầm uất khó nói ra.
Không dễ trải lòng với người thân, nhiều bạn trẻ chọn tâm sự cùng AI - Ảnh: XUÂN HƯƠNG
Công nghệ trở thành chỗ dựa tinh thần cho con người. Nhưng cũng phản chiếu rõ hơn nỗi cô đơn của con người thời hiện đại. Vậy trò chuyện với AI để có chỗ dựa hay càng thêm cô đơn?
AI có những câu chữ ấm áp nhưng không thể thay thế nụ cười, ánh mắt của con người
Tôi chùng lòng, thấy bản thân mình trong dòng chia sẻ của một bạn trẻ: AI không chán nghe tôi nói, không phán xét, không bận rộn, phải tìm được người hiểu mình như AI thì mới yêu.
Đã có lúc sau ngày dài mệt mỏi, tôi mở khung chat với AI chỉ để có ai đó Vào AI Chat, hết hồn với kiểu tùy tiện dùng hình ảnh danh nhân ViệtĐỌC NGAY
Ở góc độ tích cực, việc sử dụng chatbot xã hội có tiềm năng như hình thức hỗ trợ cảm xúc ngắn hạn, giúp người trẻ tạm thời vượt qua trạng thái trống vắng, lo lắng hoặc cô lập trong môi trường học tập và sống hiện đại.
Bổ sung cho hướng nghiên cứu này, theo "AI Companions Reduce Loneliness" (Harvard Business School, 2024) cũng chỉ ra rằng tương tác với AI companion trong thời gian ngắn có thể giảm cảm giác cô đơn tương đương với việc trò chuyện với người thật. Cơ chế chủ yếu nằm ở yếu tố được lắng nghe, người dùng cảm thấy có ai đó quan tâm, phản hồi và hiện diện bên cạnh, dù chỉ là ảo.
Tuy vậy những hiệu quả tích cực này không kéo dài mãi.
Một nghiên cứu khác do nhóm MIT Media Lab và OpenAI thực hiện, tiến hành thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát với 981 người tham gia trong 4 tuần, ghi nhận hơn 300.000 tin nhắn trao đổi.
Kết quả cho thấy các chatbot có giọng nói ban đầu giúp giảm cảm giác cô đơn và phụ thuộc cảm xúc hiệu quả hơn so với chatbot chỉ dùng văn bản.
Tuy nhiên khi mức độ sử dụng tăng cao, hiệu quả này dần đảo chiều, người dùng tương tác quá nhiều với AI lại có xu hướng cô đơn hơn, phụ thuộc vào chatbot nhiều hơn, đồng thời ít kết nối với con người thật.
Những kết quả này càng làm rõ điều tưởng chừng giản đơn, công nghệ có thể lắng nghe nhưng không thể thấu hiểu, có thể phản hồi nhưng không thể thay thế sự hiện diện cảm xúc giữa người với người.
Mạng xã hội nhiều tính năng hấp dẫn, sao tôi vẫn cảm thấy cô đơn
Theo thời gian, mạng xã hội đã thay đổi nhiều quá. Nhớ ngày đầu thế hệ 8X chúng tôi lướt mạng xã hội là hạnh phúc, còn giờ đây gần như mất dần cảm xúc. Vì sao?
Vào AI Chat, hết hồn với kiểu tùy tiện dùng hình ảnh danh nhân ViệtĐỌC NGAY
Mạng xã hội nhiều tính năng hấp dẫn, sao tôi vẫn cảm thấy cô đơn