Sáng 18/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Hưng Yên) băn khoăn: "Tại sao năm nào Thủ tướng cũng phải kêu gọi giải ngân đầu tư công? Về mặt logic khoa học, trước khi đưa ra những dự án giải ngân trong năm đều phải có dự án, đều phải có phương án. Tại sao lại cứ phải là bao nhiêu phần trăm, cố gắng phấn đấu 100%?".
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Như Ý.
Ông Thân đặt vấn đề, việc giải ngân đã kế hoạch từ trước. Vậy trách nhiệm này thuộc về những đơn vị nào, cơ quan nào?.
Theo ông Thân, năm nào Thủ tướng cũng kêu gọi giải ngân tối đa, nhưng cuối cùng không hoàn thành, dẫn đến đọng vốn, phát sinh lãi suất.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TPHCM) nêu quan điểm, dự luật đã sửa đổi lớn và quan trọng về trình tự, thủ tục vay ODA , vay ưu đãi nước ngoài.
Ông Hùng đề nghị cân nhắc bổ sung yêu cầu đánh giá "đủ năng lực quản trị dự án" của các cơ quan đề xuất vay, đặc biệt là UBND cấp tỉnh và doanh nghiệp Nhà nước.
"Thực tiễn nhiều địa phương đề xuất dự án vay ODA nhưng không đủ năng lực quản lý dẫn tới chậm giải ngân, đội vốn, kéo dài thời gian thực hiện. Việc quy định rõ nội dung này ngay tại Điều 29 sẽ giúp sàng lọc dự án, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn vay và hạn chế rủi ro nợ công", ông Hùng nói.
Một số đại biểu quan tâm đến việc nhiều dự án có vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) có tiền nhưng chậm giải ngân, phải trả lại vốn; đồng thời đề nghị nói rõ tại sao năm nào cũng phải kêu gọi đẩy nhanh giải ngân đầu tư công.
Giải trình làm rõ thêm một số vấn đề, liên quan đến giải ngân vốn ODA, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay các trụ cột về cải cách trong giai đoạn tới đều đã được thể hiện trong Luật Quản lý nợ công.
Trong đó, dự thảo luật để bổ sung, sửa đổi các quy định để thực hiện phân cấp, phân quyền đối với quy trình phê duyệt các kế hoạch vay, trả nợ, hoạt động vay, trả nợ nước ngoài.
Cùng với đó, dự thảo luật cũng điều chỉnh các quy định về huy động, sử dụng vay nước ngoài của Chính phủ để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án sử dụng vốn vay nước ngoài. Hoàn thiện cơ chế để khơi thông kênh thu hút vốn mới. Đáp ứng nhu cầu vốn rất lớn cho đầu tư tăng trưởng trong giai đoạn mới.
Một vấn đề khác, dự thảo luật cũng mở rộng thêm nhiều cơ hội và khả năng tiếp cận các dự án sử dụng vốn ODA và vay ưu đãi đối với các địa phương, doanh nghiệp, các đơn vị sự nghiệp công lập và cả khu vực tư nhân.
Ông Thắng cho biết, Chính phủ rất trăn trở với việc thời gian vay vốn ODA kéo dài so với các dự án đầu tư công. Thời gian từ đặt vấn đề đề xuất cho đến đàm phán và giải ngân các khoản vay kéo dài. Mặt khác, ngay phía nhà tài trợ cũng có nhiều vấn đề, quy định không phù hợp. Việc chậm trễ có cả hai bên, cả bên vay và bên nhà tài trợ.
"Thực tế, Chính phủ đã chỉ đạo rất nhiều lần rà soát tất cả vấn đề liên quan đến thể chế, quy trình, thủ tục liên quan đến đàm phán và giải ngân vốn. Việc chúng ta sửa đổi luật này cũng tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý liên quan", ông Thắng nói.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ: " Thủ tục trước đây rất rườm rà . Qua rất nhiều khâu, qua rất nhiều bộ ngành. Khi chúng tôi làm việc với các nhà tài trợ lớn World Bank và ADB, họ rất bức xúc. Họ nói chúng tôi đi cho vay cả thế giới, chưa thấy nơi nào dài như Việt Nam. Hết thời gian tỉnh không giải ngân được, chúng ta buộc phải trả lại vốn cho nhà tài trợ. Rất đáng tiếc trong lúc chúng ta đang hạn chế ngân sách".