Năm 2025 vốn được kỳ vọng là năm bứt phá của Bitcoin, nhưng thực tế diễn biến của đồng tiền số lớn nhất thế giới lại khiến các nhà đầu tư thất vọng.
Số liệu của CoinGecko cho thấy chỉ trong vòng vài tuần, khoảng 1,2 nghìn tỷ USD đã "bốc hơi" khỏi thị trường tiền số, với tổng vốn hóa của hơn 18.000 đồng tiền giảm khoảng 25% kể từ đỉnh ngày 6/10/2025. Riêng Bitcoin giảm gần 30%, xuống quanh ngưỡng 91.700–93.200 USD, gần mức thấp nhất kể từ tháng 4 và gần như đi ngang trong năm nay.
Những cú sốc từ các quyết định chính trị, thuế quan, cùng với các vị thế đòn bẩy lớn, đã tạo ra phiên giao dịch đen tối ngày 10/10/2025 khi 20 tỷ USD bị thanh lý trong một ngày duy nhất, để lại dấu ấn tâm lý sâu rộng trên thị trường.
Cơn hưng phấn đã qua
Từng được các tín đồ ca ngợi là "vàng kỹ thuật số" và một hàng rào chống lạm phát tối ưu, Bitcoin giờ đây đang phải chịu đựng sự soán ngôi từ chính những đối thủ mà nó hứa hẹn sẽ vượt qua. Vàng, tài sản thường bị những người ủng hộ tiền mã hóa coi là lỗi thời, đang dễ dàng vượt trội hơn.
Thậm chí, ngay cả Trái phiếu Kho bạc (T-bills) và các tài sản truyền thống khác như chỉ số Nasdaq hay chỉ số thị trường mới nổi MSCI cũng đang ghi nhận hiệu suất tốt hơn đáng kể so với sự trượt dốc của Bitcoin.
Bitcoin có một năm tăng trưởng kém hơn nhiều chỉ số khác. Thay đổi (%) kể từ quý I/2025.
Sự kém hiệu quả này càng trở nên rõ rệt khi Bitcoin không thể giữ vững vai trò là công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư.
Trong các đợt bán tháo do thuế quan hoặc những biến động thị trường gần đây, Bitcoin đã thất bại trong việc bù đắp thua lỗ cho nhà đầu tư, hay thậm chí hoạt động một cách độc lập khi các thị trường khác trở nên biến động. Đối với các nhà quản lý quỹ lớn, sự thất vọng không chỉ nằm ở con số lợi nhuận mà còn chạm đến mục đích tồn tại chiến lược của tài sản này.
Các nhà phân tích chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm này. Một phần do cú lao dốc mạnh tháng 10, xóa sổ hàng chục tỷ USD trong các vị thế đòn bẩy và để lại dư chấn tâm lý sâu sắc.
Mặc dù những lo ngại về mức định giá công nghệ và lộ trình lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (FED) đã tạo ra một môi trường vĩ mô khắc nghiệt, cú đánh chí mạng và cụ thể nhất đối với thị trường lại đến từ một sự kiện duy nhất.
Vào ngày 10/10/2025, lời đe dọa áp thuế "khổng lồ" của Mỹ lên Trung Quốc đã kích hoạt sự kiện thanh lý 20 tỷ USD các vị thế đòn bẩy tiền số chỉ trong một ngày, một mức giảm kỷ lục.
Ryan Rasmussen, trưởng bộ phận nghiên cứu tại Bitwise Asset Management, cho biết: "Các nhà đầu tư tiền số thích dùng đòn bẩy (vay nợ). Điều chúng tôi thấy lặp đi lặp lại là các nhà giao dịch đã quá tự tin. Họ nghĩ rằng lần này sẽ khác và tiếp tục vay nợ."
Sự kiện thanh lý khổng lồ này, được giới đầu tư gọi bằng một cái tên ám ảnh là "sự kiện 10/10", đã để lại những vết sẹo tâm lý sâu sắc và kéo dài.
Giám đốc điều hành David Namdar của CEA Industries, một công ty vape đã bắt đầu mua một lượng lớn token do Binance phát hành vào đầu năm nay nhận định những gì thị trường đang trải qua hiện nay không phải là một sự sụp đổ mới, mà là dư chấn kéo dài của sự kiện thanh lý tháng 10.
Tinh thần tự tin và dám mạo hiểm của thị trường đã bị xói mòn nghiêm trọng, khiến Bitcoin, trong điều kiện thanh khoản mỏng manh, không hoạt động như một công cụ phòng hộ mà như là một thị trường đầu cơ có đòn bẩy cao đầy rủi ro trong bối cảnh thắt chặt vĩ mô.
Bên cạnh đó, dữ liệu tăng trưởng yếu ở châu Á, sự giảm giá của cổ phiếu Trung Quốc, điều chỉnh định giá công nghệ và lãi suất giảm cũng khiến dòng tiền đầu tư vào crypto bị ảnh hưởng. Kết quả là thị trường trở nên thận trọng hơn, các nhà đầu tư tìm kiếm bảo vệ ở mức giá 80.000–85.000 USD, trong khi xác suất Bitcoin quay lại mức cao kỷ lục trên 126.000 USD trước cuối năm được đánh giá dưới 5%.
Ngoài Bitcoin, sáu trong số 20 loại tiền mã hóa lớn nhất theo giá trị thị trường đã giảm hơn 40% trong năm nay, với đồng Shiba inu, SUI và Avalanche mỗi loại giảm khoảng 60%.
Báo cáo từ CoinShares cho thấy dòng tiền rút ròng khỏi các sản phẩm đầu tư tài sản kỹ thuật số (ETF) lên tới 2 tỷ USD trong tuần gần nhất, mức lớn nhất kể từ tháng 2 năm nay, là một minh chứng rõ ràng cho tâm lý sợ hãi đang ngự trị.
Với việc nhà đầu tư ETF trung bình hiện đang đối mặt với thua lỗ, niềm tin vào một "năm bùng nổ" cho crypto đã tan biến, thay vào đó là sự quay trở lại của kịch bản quen thuộc: hưng phấn, sụp đổ, và ngờ vực ngày càng tăng.
Mặc dù lịch sử của Bitcoin đầy rẫy những đợt phục hồi ngoạn mục, nhưng hiện tại, các nhà giao dịch đang chuyển dần sang xu hướng phòng thủ.
Nhìn chung, Bitcoin năm 2025 đang trải qua giai đoạn giảm mạnh sau một năm được kỳ vọng bứt phá. Đồng tiền này không chỉ sụt giảm nhanh chóng mà còn thể hiện hiệu quả thấp hơn so với các tài sản truyền thống, khiến vai trò "vàng kỹ thuật số" mà giới đầu tư kỳ vọng trở nên xa vời.
Các nhà đầu tư chuyên nghiệp và tổ chức đang áp dụng chiến lược phòng thủ, trong khi thị trường vẫn chưa tìm thấy động lực mới để phục hồi mạnh mẽ. Thị trường crypto đang bước vào giai đoạn điều chỉnh, nhắc nhở rằng các cú sốc, đòn bẩy cao và yếu tố vĩ mô vẫn là những rủi ro không thể xem nhẹ đối với Bitcoin và các đồng tiền số khác.
*Nguồn: FT, Fortune, BI