Ghế an toàn cho trẻ có phải giải pháp duy nhất?

Ghế an toàn cho trẻ em khi di chuyển bằng ôtô (car seat) là một trang bị khá phổ biến để bảo vệ trẻ. Loại trang bị an toàn này thường cố định vào ghế hàng sau thông qua móc

Ghế an toàn (car seat) và ghế nâng (booster seat) là những trang bị an toàn có thể sử dụng cho trẻ khi di chuyển bằng ôtô. Ảnh: The Car Seat Lady.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 123:2024 có những diễn giải cụ thể hơn về thiết bị an toàn cho trẻ em. Cụ thể, các trang bị này bao gồm Hệ thống ghế trẻ em CRS (Child Restraint System) và Hệ thống ghế trẻ em nâng cao ECRS (Enhanced Child Restraint System).

Hệ thống ghế trẻ em CRS là tổ hợp các bộ phận bao gồm ghế, dây đai, khóa an toàn, thiết bị điều chỉnh và các phụ kiện khác như nôi, tấm chắn va chạm và có khả năng lắp đặt chắc chắn lên ôtô.

Còn hệ thống ghế trẻ em nâng cao ECRS gồm Hệ thống ghế trẻ em tích hợp ISOFIX toàn diện (Integral Universal ISOFIX Child Restraint System - i-Size) và Hệ thống ghế trẻ em tích hợp ISOFIX "dành cho xe đặc biệt" (Integral "Specific vehicle ISOFIX" Child Restraint System).

Trong tài liệu của Trung tâm Ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC), trang bị an toàn cho trẻ khi di chuyển bằng ôtô được phân thành 3 nhóm chính, gồm ghế quay mặt về sau, ghế quay mặt về trước và ghế nâng.

Sử dụng ghế quay mặt về trước hoặc sau tùy độ tuổi. Ảnh: CDC Mỹ.

Tùy thuộc vào độ tuổi và thể trạng của trẻ, phụ huynh sẽ lựa chọn trang bị an toàn phù hợp. Trong mọi trường hợp, CDC Mỹ khuyến cáo trẻ em nên được ngồi ở hàng ghế sau và có thắt dây an toàn cho đến khi 13 tuổi.

An toàn là ưu tiên hàng đầu

Dù được xem là trang bị an toàn tối ưu nhất cho trẻ em từ sơ sinh đến 10 tuổi, phần lớn ghế trẻ em dùng trên ôtô vẫn tồn tại nhược điểm cồng kềnh và khá nặng.

Do chưa có quy định từ trước, không nhiều trẻ em có cơ hội làm quen với ghế an toàn từ nhỏ. Với tính khí hiếu động và tò mò thường thấy của trẻ em, việc bắt trẻ ngồi yên hàng giờ trên ghế an toàn cũng là một thử thách không nhỏ dành cho phần lớn phụ huynh.

Việc lắp đặt ghế trẻ em sử dụng móc ISOFIX hay dây đai an toàn trên ôtô cũng dễ gây ra những bối rối cho người lần đầu sử dụng.

Vị trí móc ISOFIX trên ghế sau ôtô. Ảnh minh họa: Phúc Hậu.

So với ghế an toàn, ghế nâng được xem là gọn gàng và dễ lắp đặt hơn, nhưng trang bị này chỉ được khuyên dùng cho trẻ em ở thể trạng phù hợp, chẳng hạn trên 5 tuổi và dưới 12 tuổi như khuyến cáo của CDC Mỹ.

Nhìn chung, dù sử dụng trang bị nào, cả ghế an toàn lẫn ghế nâng đều buộc trẻ em phải sử dụng hệ thống dây đai an toàn đã trang bị sẵn theo xe. Cùng với túi khí, dây đai an toàn là một trong những trang bị quan trọng nhất, giúp bảo vệ hành khách trong trường hợp xảy ra tai nạn.

Trong trường hợp ghế an toàn, dây đai sẽ dùng để cố định hoặc hỗ trợ cố định ghế vào xe, còn trẻ em ngồi bên trong sẽ được trang bị bộ dây đai an toàn riêng. Với ghế nâng, trang bị này sẽ đưa vị trí ngồi của trẻ lên cao hơn, gần tương đương người trưởng thành và cho phép dây đai an toàn trang bị sẵn trên xe có thể tối ưu khả năng bảo vệ.

Ghế trẻ em cố định vào xe bằng ISOFIX hoặc dây đai an toàn, hoặc kết hợp cả hai. Ảnh minh họa: Phúc Hậu.

Tương tự, việc sử dụng dây đai an toàn cũng được khuyến khích với tất cả hành khách là người lớn khi di chuyển bằng ôtô, không chỉ riêng người ngồi ở hàng ghế đầu.

Một số ôtô 5 chỗ sẽ trang bị dây đai an toàn 2 điểm tại trung tâm hàng sau kèm 2 bộ dây đai an toàn 3 điểm, số khác trang bị đầy đủ 3 bộ dây đai an toàn 3 điểm cho hàng ghế sau và dù trong bất kỳ trường hợp nào, hành khách đi cùng rất nên sử dụng.

Việc sử dụng dây đai an toàn khi di chuyển bằng ôtô đã được chứng minh là có thể bảo vệ hành khách khỏi rủi ro chấn thương nặng trong trường hợp không may xảy ra tai nạn. Vụ việc chiếc SUV lăn xuống vực ở Sa Pa là minh chứng, khi 3 người ngồi trong xe có đeo dây đai an toàn và đều không gặp phải chấn thương nghiêm trọng.