Sáng ngày 25-11, Báo Tuổi trẻ và Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp tổ chức tọa đàm "Cải thiện chất lượng môi trường không khí đô thị".
Ông Lê Hoài Nam, Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường
Theo ông Lê Hoài Nam, Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN-MT), giai đoạn cuối năm 2024, Hà Nội đã trải qua 4 đợt ô nhiễm không khí kéo dài, kết quả quan trắc cho thấy số liệu ô nhiễm bụi mịn năm 2024 vượt khoảng 2 lần và số ngày có chất lượng không khí ở mức xấu khá cao.
Ở TP HCM và một số tỉnh lân cận cũng có những thời điểm số liệu quan trắc bụi mịn vượt quy chuẩn trung bình ngày.
Nguyên nhân ô nhiễm không khí là từ: Các ngành công nghiệp, ngành giao thông vận tải, nguồn thải từ ngành nông nghiệp, hoạt động xây dựng…
Theo số liệu quan trắc, đánh giá, đóng góp bụi mịn từ các nguồn phát thải của các phương tiện giao thông chiếm khoảng 12-15%, ngoài ra hoạt động giao thông vận tải cũng gây ra bụi đường, nguồn này cũng chiếm 20-30% vào trong ô nhiễm không khí.
Dự kiến về lộ trình quy chuẩn khí thải ô tô, xe máy
Mới đây, Bộ NN-MT đã trình Thủ tướng dự thảo Quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô lưu hành ở Việt Nam. Lộ trình thắt chặt quy chuẩn khí thải xe ô tô lưu hành ở Việt Nam với 5 mức quy chuẩn. Hiện nay, Việt Nam mới áp dụng 2 mức quy chuẩn khí thải là mức 1 và mức 2.
Theo dự thảo trên, riêng Hà Nội và TP HCM sẽ áp dụng lộ trình sớm hơn, chặt chẽ hơn.
Cụ thể, các ô tô sản xuất từ năm 2017-2021 sẽ phải áp dụng quy chuẩn mức 4 từ 1-1-2027, cao hơn nữa, đối với các ô tô sản xuất từ sau 2022, sẽ phải tuân thủ quy chuẩn mức 5 từ 1-1-2028.
Tương tự, Bộ NN-MT cũng đã trình Thủ tướng dự thảo về lộ trình áp dụng quy chuẩn đối với xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông ở Việt Nam với 4 mức. Trong dự thảo, Bộ đề xuất riêng Hà Nội và TP HCM sẽ phải áp dụng mức nghiêm ngặt hơn.
Theo đó, ở Hà Nội và TP HCM sẽ bắt đầu áp dụng từ 1-7-2027, các tỉnh thành phố khác sẽ áp dụng dần dần sau đó.
Đối với mức áp dụng, có 4 mức quy chuẩn cần tuân thủ từ mức 1 đến mức 4 theo từng năm sản xuất của phương tiện. Riêng Hà Nội và TP HCM, Bộ đang đề xuất tất cả xe mô tô, gắn máy tham gia giao thông trên địa bàn hai thành phố này phải tuân thủ mức 2 trở lên kể từ 1-1-2028 để hạn chế dần phương tiện phát thải lớn.
Để thực hiện được, đại diện Bộ NN-MT cho rằng Bộ Công Thương - cơ quan chịu trách nhiệm cung ứng các loại nhiên liệu phù hợp, tương ứng với các tiêu chuẩn phát thải. Đây là một trong những vấn đề còn những khó khăn, bất cập.
"Mặc dù các phương tiện xe mô tô, xe gắn máy sẽ phải tuân thủ tiêu chuẩn cao mức 4-5, tuy nhiên phương tiện sẵn có được cung ứng trên thị trường vẫn chủ yếu sử dụng nhiên liệu ở tiêu chuẩn mức 2-3, còn các tiêu chuẩn chất lượng cao hơn rất hiếm trên thị trường" - ông Nam chia sẻ.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân, Ủy viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh một trong các nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng hơn là do tư duy phát triển kinh tế tuyến tính còn nếu phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh thì phát triển kinh tế không đồng nghĩa với tạo gánh nặng cho môi trường. Đây là quan điểm rất lớn nên để phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn còn cần nhiều luật, thể chế phải ban hành.