FIFA đã đúng khi siết mạnh câu giờ?

FIFA đang tiến gần hơn đến một thay đổi lớn: cầu thủ nằm sân để được chăm sóc y tế sẽ buộc phải rời sân trong hai phút, ngoại trừ thủ môn.

FIFA đang tiến gần hơn đến một thay đổi lớn: cầu thủ nằm sân để được chăm sóc y tế sẽ buộc phải rời sân trong hai phút, ngoại trừ thủ môn. Đây là đề xuất do Pierluigi Collina, Trưởng ban trọng tài FIFA, thúc đẩy nhằm chặn đứng tình trạng câu giờ đang phá hỏng nhịp điệu và sự công bằng của bóng đá hiện đại. Nhưng khi một giải pháp mạnh tay xuất hiện, tranh cãi cũng bùng lên theo.

Về lý thuyết, luật mới đánh trúng vấn đề FIFA theo đuổi nhiều năm: những hành vi kéo dài thời gian thi đấu bằng cách giả vờ đau, nằm sân lâu hơn mức cần thiết, yêu cầu bác sĩ vào sân rồi đứng dậy đá tiếp. Trong bối cảnh này, việc buộc cầu thủ rời sân hai phút là một đòn răn đe đủ mạnh. Đội nào muốn "câu giờ" sẽ phải chấp nhận chơi thiếu người tạm thời. Từ đó, tính liêm chính của trận đấu được củng cố, giảm cảnh các trận leo lên mức 100-105 phút chỉ vì thời gian chết quá nhiều.

Tuy nhiên, bóng đá không phải lúc nào cũng vận hành bằng logic lý tưởng. Bất kỳ quy định nào cũng mang hai mặt. Danh sách rủi ro của luật mới không hề ngắn. Đầu tiên, nó có thể khiến cầu thủ… sợ nằm sân, ngay cả khi họ thật sự đau. Một pha va chạm mạnh ở hiệp cuối, thay vì yêu cầu bác sĩ vào sân, cầu thủ có thể cố gắng đứng dậy để tránh để đội nhà rơi vào thế 10 đấu 11. Điều này tạo ra cảm giác bất an: liệu luật bảo vệ tính công bằng hay vô tình khiến sức khỏe cầu thủ bị đánh đổi?

Bất lợi cũng có thể rơi vào đội bị phạm lỗi thật sự. Chỉ cần một pha xoạc bóng ác ý khiến cầu thủ bị đau đủ để cần hỗ trợ, họ vẫn bị buộc rời sân hai phút, trong khi chính đội gây ra tình huống đó lại không chịu hậu quả tương xứng. FIFA sẽ phải tính toán rất kỹ, bởi luật nào được đưa vào hệ thống cũng phải đảm bảo nguyên tắc nền tảng: không trừng phạt người bị hại.

Để hiểu vì sao Collina thúc đẩy mạnh tay đến vậy, cần nhìn lại hành trình hơn hai thập kỷ của ông trong cuộc chiến chống câu giờ. Thời còn làm trọng tài, ông là người đầu tiên yêu cầu siết chặt quy định 8 giây phát bóng của thủ môn.

Pierluigi Collina muốn thay đổi bóng đá.

Khi chuyển sang vai trò lãnh đạo, Collina tiếp tục đưa ra các khuyến nghị thay đổi thời gian bù giờ, dẫn tới những trận World Cup 2022 kéo dài hơn 100 phút. Những dự thảo từ IFAB xoay quanh cách xử lý thời gian chết cũng chịu ảnh hưởng lớn từ tư duy của Collina: bóng đá phải trung thực hơn, minh bạch hơn, ít gian lận hơn. Đề xuất “luật 2 phút” vì vậy chỉ là bước tiếp theo trong chuỗi nỗ lực dài hơi đó.

Nếu luật được áp dụng ngay ngày mai, cục diện chiến thuật chắc chắn thay đổi. Những đội pressing mạnh, đá tốc độ cao và ít nằm sân, như Man City, Arsenal, Leipzig, Real Sociedad, sẽ hưởng lợi. Họ vốn duy trì nhịp trận liên tục và không phụ thuộc vào việc phá nhịp để bảo toàn lợi thế. Ngược lại, các đội thực dụng thường chủ động làm chậm nhịp khi dẫn bàn sẽ gặp rủi ro lớn. Những CLB ưa phòng ngự số đông, kéo dài thời gian, hoặc chịu áp lực cao cuối trận sẽ phải điều chỉnh thói quen ngay lập tức.

Luật 2 phút có thể trở thành một trong những thay đổi lớn nhất của bóng đá hiện đại. Nó đánh mạnh vào sự gián đoạn, điều mà người xem và các nhà quản lý đều ngán ngẩm. Nhưng câu hỏi lớn hơn vẫn còn đó: liệu sự công bằng được củng cố, hay bóng đá sẽ bước vào một vùng tranh cãi mới giữa liêm chính và rủi ro cho cầu thủ?

Câu trả lời nằm ở quyết định tiếp theo của FIFA - và cách họ lắng nghe chính những người chơi bóng.