Tờ Financial Times (FT) cho hay Meituan, gã khổng lồ giao đồ ăn Trung Quốc, vừa ghi nhận lỗ ròng quý đầu tiên sau gần ba năm, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong ngành công nghiệp đang chịu sức ép cạnh tranh khốc liệt.
Cụ thể, lỗ ròng quý III/2025 của hãng lên tới 18,63 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 2,63 tỷ USD, đảo ngược hoàn toàn so với mức lợi nhuận 12,86 tỷ Nhân dân tệ cùng kỳ năm trước. Doanh thu tăng nhẹ 2% lên 95,49 tỷ Nhân dân tệ, thấp hơn dự báo của các nhà phân tích, cho thấy lợi nhuận của công ty đang chịu tác động nặng nề từ cuộc chiến dìm giá với các đối thủ lớn như Alibaba và JD.com.
Hy sinh lợi nhuận để giữ thị phần
Nguyên nhân chính khiến Meituan lỗ là các chương trình giảm giá và trợ giá khốc liệt nhằm duy trì thị phần từ 60–70%. CEO Wang Xing đã nhiều lần nhấn mạnh chiến lược "chịu lỗ trước mắt để giành lợi dài hạn".
Khi các đối thủ lớn như Ele.me của Alibaba và JD.com quyết định đổ hàng tỷ Nhân dân tệ vào thị trường bằng những phiếu giảm giá hấp dẫn, Meituan buộc phải đáp trả tương xứng để bảo vệ vị thế dẫn đầu tuyệt đối của mình. Chiến lược này, mặc dù duy trì được thị phần, đã làm biên lợi nhuận trên mỗi đơn hàng co lại một cách kinh hoàng.
Lợi nhuận trên mỗi đơn hàng giảm gần 60%, trong khi biên lợi nhuận mảng Core Local Commerce giảm tới hơn 19 điểm phần trăm.
Tuy nhiên, doanh thu mảng cốt lõi vẫn tăng gần 8%, chứng tỏ nền tảng giao đồ ăn của Meituan vẫn giữ được sức hút với người tiêu dùng, ngay cả khi lợi nhuận bị nén xuống mức thấp.
Trước sức ép cạnh tranh, Meituan không chỉ dựa vào trợ giá. Công ty đã đầu tư mạnh vào công nghệ, đặc biệt là logistics sử dụng AI, giúp giảm 20,96% thời gian giao hàng và 23,77% quãng đường di chuyển của shipper, tiết kiệm khoảng 230 triệu USD mỗi năm.
Những cải tiến này không chỉ cắt giảm chi phí mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững khó sao chép, giúp Meituan củng cố vị thế trong một thị trường mà sự trung thành của khách hàng quyết định sức mạnh mạng lưới.
Một lợi thế khác giúp Meituan chịu áp lực cạnh tranh là nền tảng tài chính mạnh mẽ với lượng tiền mặt và dự trữ đủ lớn để tiếp tục duy trì chiến lược dài hạn. Meituan hiện có lượng tiền mặt 100 tỷ nhân dân tệ và không nợ ròng, tạo điều kiện cho công ty theo đuổi chiến lược dài hạn mà không bị áp lực thanh khoản.
Khả năng chịu lỗ có chủ đích giúp Meituan bảo vệ thị phần trước các đối thủ kém linh hoạt hơn về tài chính, trong khi vẫn đầu tư vào công nghệ và mở rộng kinh doanh.
Bên cạnh đó, công ty đang mở rộng ra các thị trường quốc tế như Trung Đông và Hồng Kông, hướng tới mục tiêu dẫn đầu trong lĩnh vực "instant commerce" toàn cầu vào năm 2026. Dù các hoạt động này hiện vẫn lỗ, chúng được coi là khoản đầu tư chiến lược nhằm đa dạng hóa nguồn thu và giảm rủi ro phụ thuộc vào thị trường nội địa.
Bất chấp những yếu tố trên, tờ FT nhận định ngành giao đồ ăn tại Trung Quốc đang trở thành "chiến trường tổng lực" khi cả JD.com và Ele.me liên tục bơm mạnh trợ giá để giành người dùng. Theo các chuyên gia, nếu cuộc chiến trợ giá kéo dài, thị phần Meituan có thể giảm đáng kể, từ khoảng 73% hiện nay xuống còn 55% trong vài năm tới. Đồng thời, công ty còn phải đối mặt với giám sát từ cơ quan quản lý Trung Quốc, trong đó các cảnh báo về "cạnh tranh không lành mạnh" và trợ giá quá mức có thể khiến chiến lược này gặp giới hạn pháp lý.
Rủi ro đối với Meituan là rõ ràng: cuộc chiến giá kéo dài có thể tiếp tục gây lỗ, ảnh hưởng đến thanh khoản và niềm tin của nhà đầu tư, trong khi các đối thủ tìm cách tối ưu chi phí hoặc tái cấu trúc mô hình kinh doanh.
Tuy nhiên, công ty vẫn nắm giữ cơ hội nhờ nền tảng tài chính mạnh và đầu tư công nghệ, giúp duy trì ưu thế về logistics và mạng lưới shipper, đồng thời khai thác mảng quick-commerce và mở rộng quốc tế. Nếu thị trường điều chỉnh chiến lược như giảm trợ giá và tập trung vào lợi nhuận thay vì chỉ bảo vệ thị phần thì Meituan hoàn toàn có thể hồi phục và ổn định trở lại, củng cố vị thế dẫn đầu dài hạn.
Bài học từ Meituan cho thấy trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt, việc "chịu đòn" trong ngắn hạn, kết hợp với đầu tư chiến lược vào công nghệ và đa dạng hóa kinh doanh, có thể tạo nền tảng bền vững cho tăng trưởng và vị thế dẫn đầu trong dài hạn.
*Nguồn: FT, Fortune, BI