Người trồng thanh long thêm hào hứng

Những ngày đầu tháng 12-2025, giá thanh long chong đèn nghịch vụ tại tỉnh Lâm Đồng bất ngờ tăng mạnh, đạt mức cao nhất so với cùng kỳ trong nhiều năm. Nguồn cung hạn chế trong khi nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu duy trì ổn định là nguyên nhân chính đẩy giá tăng nhanh và neo ở mức cao.

Đỉnh giá cuối năm

Theo các thương lái, thanh long ruột trắng được thu mua ngay tại vườn với giá 15.000 - 23.000 đồng/kg, tùy mẫu mã và độ đồng đều của trái. Riêng thanh long ruột đỏ đang được thu mua với giá 35.000 - 40.000 đồng/kg - mức giá được xem là cao kỷ lục trong giai đoạn cuối năm, đặc biệt cũng là mức cao nhất trong vài năm gần đây.

Thanh long xuất khẩu được một doanh nghiệp tại xã Hàm Kiệm thu mua, tập kết tại vựa sáng 3-12 .Ảnh: TRIỀU BẢO

Tại Hàm Thuận Nam, "thủ phủ" thanh long của cả nước, lượng trái chín hiện không nhiều. Một thương lái tại xã Hàm Kiệm cho biết vài năm trở lại đây, nông dân giảm diện tích chong đèn do chi phí điện tăng và hiệu quả kinh tế không ổn định, khiến sản lượng nghịch vụ khá thấp. "Hiện nguồn cung hạn chế, vì vậy giá khó giảm sâu trong tháng 12. Tuy nhiên, khi bước vào cận Tết, lượng thanh long nghịch vụ vào rộ, giá có thể hạ nhiệt" - người này dự báo.

Các doanh nghiệp thu mua cũng xác nhận từ đầu vụ chong đèn nghịch mùa đến nay, giá thanh long luôn giữ trên 10.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Một số mùa nghịch trước đây, người trồng thậm chí phải bán dưới giá thành, dẫn đến tâm lý thận trọng, hạn chế chong đèn trong niên vụ 2024 - 2025. Bên cạnh đó, yếu tố thời tiết khiến năng suất không đồng đều, càng khiến sản lượng nghịch vụ giảm.

Thống kê từ ngành nông nghiệp Lâm Đồng cho thấy diện tích thanh long chong đèn đã giảm trong vài năm gần đây. Sản lượng giảm nhưng thị trường xuất khẩu lại giữ ổn định càng đẩy giá thanh long trong nước lên cao.

Dự báo trong những ngày còn lại của tháng 12, giá thanh long sẽ tiếp tục duy trì trong biên độ cao trước khi có thể giảm nhẹ khi nguồn cung vụ Tết tăng mạnh.

Cần đẩy mạnh chế biến sâu

Không chỉ tại Lâm Đồng, giá thanh long ở các tỉnh phía Nam cũng tăng đáng kể. Ông Nguyễn Quốc Trịnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long tỉnh Long An (nay là Tây Ninh), cho biết giá thu mua tại vườn đang ở mức khoảng 25.000 đồng/kg đối với loại ruột trắng và 35.000 đồng/kg đối với loại ruột đỏ. 

"Đây là mức giá rất cao so với cùng kỳ nhiều năm. Nguyên nhân chủ yếu là do hàng khan vì nghịch vụ, nông dân lo ngại rủi ro nên ít chong đèn. Từ nay đến Tết, giá còn có thể duy trì ở mức tốt. Giá cao cũng khiến nông dân hào hứng chong đèn trở lại để có hàng bán" - ông Trịnh nhận định.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, diễn biến giá thanh long thời điểm này là phù hợp quy luật. Thông thường, giá thanh long có xu hướng tăng từ tháng 12 năm trước kéo dài đến khoảng tháng 5 năm sau, khi Trung Quốc bước vào mùa đông, nguồn cung nội địa của nước này giảm mạnh vì thời tiết khắc nghiệt.

Ông Nguyên cũng cho biết xuất khẩu thanh long từng đạt giá trị rất cao, vượt mốc 1 tỉ USD/năm, đỉnh điểm là năm 2018 với gần 1,2 tỉ USD. Tuy nhiên, vài năm gần đây, xuất khẩu mặt hàng này giảm dần, hiện chỉ còn dưới 500 triệu USD/năm. Tính đến tháng 10-2025, xuất khẩu thanh long đạt 448 triệu USD, giảm nhẹ 0,3% so với cùng kỳ năm trước; riêng thị trường Trung Quốc đạt 283 triệu USD, giảm 3,6%. "Diện tích trồng thanh long của Trung Quốc hiện khoảng 65.000 ha, cao hơn cả Việt Nam, song nước này đang có xu hướng thu hẹp diện tích do hiệu quả kinh tế giảm" - ông Nguyên cho biết.

Theo ông Nguyên, cây thanh long đang trải qua giai đoạn thoái trào, muốn nâng giá trị thì phải đẩy mạnh chế biến sâu và phát triển các sản phẩm gia tăng, thay vì chỉ phụ thuộc vào trái tươi như trước. Dù vậy, thanh long Việt Nam vẫn đang mở rộng nhiều thị trường ngoài Trung Quốc, như Ấn Độ, Mỹ, Thái Lan, Hàn Quốc, Úc và Trung Đông…