Hòa đàm chấm dứt xung đột tại Ukraine đang rơi vào bế tắc vì hai trở ngại chính: vấn đề lãnh thổ và bảo đảm an ninh. Các bên liên quan có lập trường khác biệt sâu sắc khiến triển vọng hòa bình ngày càng mờ mịt.
Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz rời nhà số 10 phố Downing sau cuộc họp ở London, Anh, ngày 8-12 - Ảnh: Reuters
Ngày 9-12, theo Reuters, Ukraine đệ trình cho Mỹ Ukraine sắp trình bày với Mỹ kế hoạch hòa bình sửa đổi gồm 20 điểmĐỌC NGAY
Ông Markov cho biết trong kế hoạch hòa bình, Mỹ đề xuất trao đổi lãnh thổ để đảm bảo hòa bình ổn định. Ukraine sẽ chuyển giao cho Nga phần lãnh thổ Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DNR) mà họ đang kiểm soát (khoảng 5.000 - 6.000 km2).
Nga sẽ chuyển giao phần lãnh thổ đang kiểm soát ở các tỉnh Kharkiv, Sumy, Mykolaiv và Dnipropetrovsk cho Ukraine, trong đó Kharkiv chiếm phần lớn với 1.200km2 (tổng các khu vực khoảng 2.000km2).
Nhìn bề ngoài không cân đối, nhưng với tốc độ tiến quân 600km2/tháng như tháng 11, quân Nga sẽ bù đắp chênh lệch 3.000 km2 trong 5 - 7 tháng.
"Việc trao đổi này dường như hoàn toàn công bằng đối với ông Trump. Sự từ chối cứng rắn của ông Zelensky và châu Âu sẽ dẫn tới thất bại kế hoạch hòa bình của ông Trump", theo ông Markov.
Nga muốn cấu trúc lãnh thổ mới được đảm bảo về mặt pháp lý và chính trị. Các vùng này không được tuyên bố "bị Nga chiếm đóng", mà được công nhận là lãnh thổ hợp pháp của Nga, để loại bỏ nguyên nhân gây chiến tranh trong tương lai.
Trong khi đó, châu Âu không muốn thảo luận về việc công nhận Crimea, Donbass và một phần Novorossiya là lãnh thổ hợp pháp của Nga. Ông Zelensky hiện theo lập trường của châu Âu.
Ngày 8-12, cựu cố vấn của ông Trump, ông Steve Bannon, trên tạp chí The American Conservative kêu gọi Mỹ chấm dứt hoàn toàn hỗ trợ tài chính, quân sự và tình báo cho Ukraine nếu muốn thực hiện kế hoạch hòa bình.
3 trở ngại không thể thương lượng
Tạp chí The American Conservative hỏi giáo sư John Mearsheimer của Đại học Chicago về những khía cạnh đáng lo ngại nhất trong kế hoạch của ông Trump. Ông Mearsheimer khẳng định kế hoạch 28 điểm chứa đựng "ba trở ngại lớn không thể làm hài lòng cả hai bên".
Thứ nhất, Ukraine yêu cầu Mỹ đảm bảo an ninh nghiêm ngặt nếu tư cách thành viên NATO bị cấm, mà Nga không sẽ không cho phép điều đó.
Thứ hai, Điện Kremlin yêu cầu Ukraine và phương Tây công nhận chủ quyền của Matxcơva đối với Crimea và bốn khu vực phía đông Ukraine, nhưng Kiev và châu Âu bác bỏ điều này.
Cuối cùng, Nga muốn Ukraine giải trừ vũ khí hoàn toàn, nhưng Ukraine và phương Tây bác bỏ vì tin rằng điều này khiến Ukraine dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công trong tương lai.
Đây là ba vấn đề được cả hai phía coi là không thể thương lượng, "điều này thực sự đảm bảo rằng cuộc xung đột sẽ kết thúc trên chiến trường - nhiều khả năng với chiến thắng của Nga", theo giáo sư Mearsheimer.
Ukraine sắp trình bày với Mỹ kế hoạch hòa bình sửa đổi gồm 20 điểm
Ông Zelensky thông báo sắp gửi kế hoạch hòa bình sửa đổi cho Mỹ, nhưng nước này sẽ không nhượng bộ Nga về vấn đề lãnh thổ.
Ukraine sắp trình bày với Mỹ kế hoạch hòa bình sửa đổi gồm 20 điểmĐỌC NGAY