Ai đứng sau trào lưu thuê người ra sân bay 'chụp lén' rầm rộ MXH?

Một cô gái Trung Quốc đu trend "trạm tỷ". Ảnh: @MdRubel-ib9pn/YouTube.

"Tôi không phải fan cuồng".

"Có lúc, tôi phải chờ 3-5 tiếng để có thể được gặp và chụp ảnh thần tượng".

Đó là những chia sẻ của A (nhân vật không muốn tiết lộ tên) - masternim một nhóm nhạc nam có tiếng ở Hàn Quốc - trong bài phỏng vấn với tạp chí The Kraze.

Ở Hàn Quốc, các masternim như A không hiếm. Họ là các fan kỳ cựu, thường mang theo máy ảnh chuyên nghiệp để chụp thần tượng trên sân khấu, trong các hoạt động quảng bá, lễ trao giải hay ở sân bay… tương tự "trạm tỷ" (hay "fansite") ở Trung Quốc.

Do thường chụp được những khoảnh khắc "xuất thần" của các ngôi sao, họ trở nên nổi tiếng, vượt ra ngoài cộng đồng người hâm mộ. Từ đó, "phong cách trạm tỷ" ở sân bay trở thành trào lưu chụp ảnh rầm rộ ở Trung Quốc. Nhiều "trạm tỷ" kín lịch đến tận năm sau, được thuê bởi người trẻ thích trải nghiệm cảm giác được săn đón như idol.

Gần đây, xu hướng này bắt đầu lan rộng sang mạng xã hội Việt Nam, khiến không ít bạn trẻ tò mò công việc thực sự của các "trạm tỷ" hay "masternim" là gì.

Không phải "fan cuồng"

Trong bài phỏng vấn ẩn danh năm 2019, A cho biết giống nhiều người khác, cô đến với công việc masternim bằng sự yêu thích dành cho nhóm nhạc Hàn Quốc.

"Tôi từng học chụp ảnh trước khi sang Hàn Quốc du học. Tôi nghĩ: "Mình thích Kpop, sao mình không chụp ảnh thần tượng khi đến gặp họ trong các buổi biểu diễn?'. Tôi luôn thích chụp ảnh và quyết định mở một tài khoản mạng xã hội để đăng các sản phẩm của mình", cô kể.

Để có được những bức ảnh đẹp, cập nhật nhanh chóng hoạt động của thần tượng, các fan như A phải canh trước lịch trình, tham dự từ chương trình ca nhạc, concert, buổi ký tặng hay đơn giản là khoảnh khắc chớp nhoáng ở sân bay.

Tất cả luôn có mặt với máy ảnh chuyên dụng, ống kính dài và khả năng săn khoảnh khắc không thua gì nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp.

Năm 2019, bộ phim "Her Private Life" nói về cuộc sống của masternim từng gây chú ý ở Hàn Quốc. Ảnh: tvN.

Thậm chí, theo Diggit Magazine, sản phẩm của masternim, trạm tỷ còn được người hâm mộ yêu thích hơn ảnh do phóng viên chụp bởi họ không chụp ngẫu hứng mà luôn quan tâm đến góc chụp nào của thần tượng là đẹp nhất. Quan trọng nhất, họ làm việc với niềm đam mê và sự ủng hộ cao độ dành cho thần tượng của mình.

Hoạt động của trạm tỷ, masternim thường xoay quanh hai nhiệm vụ chính: ghi lại hình ảnh và chia sẻ nội dung cho cộng đồng người hâm mộ. Các tài khoản fansite của họ trên Weibo, Instagram, X hay website riêng thường được cập nhật liên tục, từ ảnh "nhá hàng" vài phút sau sự kiện, đến loạt ảnh chỉn chu tung ra theo từng đợt. Một số trạm còn mở đơn đặt sách ảnh, goods (các sản phẩm mang thương hiệu, hình ảnh của idol).

Khác với các fan cuồng (sasaeng fan), các masternim chỉ theo chân thần tượng ở những sự kiện công khai, tôn trọng sự riêng tư và không cố gắng tiếp cận ở khoảng cách gần.

"Cũng có người là fan cuồng nhưng chỉ là thiểu số. Chúng tôi luôn hy vọng không bị đánh đồng với những người hâm mộ thiếu văn hóa đó", A nói.

Tại Việt Nam, Trung Quốc, nhiều "trạm tỷ" thậm chí đang được nhiều bạn trẻ săn đón, thuê chụp ảnh để trải nghiệm cảm giác làm idol. Ảnh: @mia.jiuer, @ciciteng520/Instagram.

Đầu tư số tiền không nhỏ, thêm thời gian và công sức để cho ra những bức ảnh chụp thần tượng hoàn hảo, các trạm tỷ hay masternim cho biết chỉ muốn thỏa mãn tinh thần thay vì thu lợi tài chính.

Năm 2019, một masternim của nhóm NCT từng gây sốc khi tiết lộ đã tiêu gần 10 triệu won (6.800 USD) trong một tháng, phần lớn là chi phí "đu" idol. Một người khác cũng chia sẻ đã chi khoảng 109 triệu won (74.110 USD) trong năm 2018. Mọi hoạt động của họ - từ mua máy ảnh đời mới, ống kính tele, vé concert, chi phí di chuyển, gửi quà cho idol đến duy trì website - đều do tự bỏ tiền túi.

Từng chia sẻ trong một video trên kênh YouTube Dot Face, một số masternim của nghệ sĩ Hàn Quốc cho biết họ thường chỉ thu về một phần nhỏ từ việc bán goods như sách ảnh, postcard song cũng không cố định và phụ thuộc vào sức hút của chính idol.

Ở Trung Quốc, trạm tỷ có thể huy động vốn từ fan để tổ chức các dự án quảng cáo hoặc mua suất quảng bá cho idol, song bản thân họ cũng hiếm khi nhận lại lợi nhuận trực tiếp. Phần lớn khoản tiền đó luân chuyển trong fandom, phục vụ cho hình ảnh chung của thần tượng chứ không phải thu nhập cá nhân.

Bất ngờ được săn đón

Cuối năm 2025, "tay nghề" chụp ảnh của các trạm tỷ, masternim bắt đầu vượt ra khỏi khuôn khổ cộng đồng người hâm mộ khi những bức ảnh họ chụp nghệ sĩ được nhiều người trẻ khen ngợi.

Không còn cảnh "chỉ có chi không có thu" như trước, nhiều trạm tỷ, đặc biệt ở Trung Quốc, bắt đầu được thuê để chụp ảnh thương mại. Khách hàng chính là các bạn trẻ yêu thích phong cách nhiếp ảnh trạm tỷ và cảm giác thích thú khi được chụp lén, săn đón như idol.

Mức giá cho dịch vụ này cũng dao động tùy theo khu vực hay độ nổi tiếng của người chụp, thường các trạm tỷ lâu năm, có nhiều sản phẩm ấn tượng sẽ cao giá hơn.

Cụ thể theo CNNB, tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, khách hàng cần bỏ ra khoảng 150-300 nhân dân tệ (21-42 USD)/giờ, các thành phố nhỏ hơn khoảng 80-200 nhân dân tệ (11-28 USD)/giờ. Gói chụp sẽ bao gồm việc trả ảnh gốc và chỉnh sửa cơ bản, nâng cao một số lượng ảnh nhất định.

"Đồ nghề" chụp ảnh đắt đỏ của các trạm tỷ khi đu idol. Ảnh: Xiaohongshu.

Theo Xiao Ou (21 tuổi, trạm tỷ đã "nghỉ hưu"), nhìn chung mức giá 100-240 nhân dân tệ (14-34 USD)/giờ là hợp lý và đủ để bù đắp hao mòn máy ảnh. Nếu thấp hơn, có thể đó không phải một trạm tỷ "xịn".

"Một trạm tỷ tôi quen tính phí 120 nhân dân tệ (17 USD)/giờ. Cô ấy nhận khoảng 2 khách/ngày để có thêm chi phí bên cạnh việc bán các bộ ảnh chụp thần tượng", Xiao nói. Bản thân Xiao cũng từng sử dụng bộ máy ảnh, ống kính có giá 25.000 nhân dân tệ (3.500 USD).

Trên các nền tảng mạng xã hội Trung Quốc, hàng loạt bài đăng, video hưởng ứng xu hướng "chụp ảnh trạm tỷ" được những người trải nghiệm chia sẻ.

Thay vì phải loay hoay tìm cách tạo dáng như bình thường, họ chỉ cần đi lại, lướt điện thoại hoặc nhìn vu vơ trên phố, trạm tỷ sẽ "núp" ở một góc xa để tác nghiệp. Những bức ảnh giống như chụp lén, bắt trọn khoảnh khắc xuất thần là điều người trải nghiệm mong đợi.

Nhiều người chọn sân bay, chụp các góc từ xa để trải nghiệm cảm giác như thần tượng. Ảnh: @Gaeul_2222, @I_am_jin_kun/Instagram.

Tuy nhiên, một số người cũng lưu ý điều quan trọng khi tham gia trào lưu này là lựa chọn người chụp phù hợp. Theo đó, vì đều là nhiếp ảnh gia nghiệp dư, không phải trạm tỷ nào cũng có kỹ năng chụp thuần thục, chuyên nghiệp hay hợp gu khách hàng.

Để tránh hụt hẫng, nhiều người khuyên nên tham khảo trước các sản phẩm của trạm tỷ để nắm được phong cách chụp hình của từng người, đồng thời có sự trao đổi nhất định thay vì chỉ chăm chăm muốn được chụp lén như người nổi tiếng.

"Người nổi tiếng từng trải qua đào tạo để đối diện ống kính máy quay trong khi người bình thường khó có thể tạo được sự tự tin trong môi trường như vậy. Hơn nữa, khi chụp bằng ống kính tele, khuôn mặt của người chụp thường có cảm giác bị 'mập' hơn bình thường, hãy chuẩn bị tinh thần cho điều đó", Xiao A, trạm tỷ hơn 10 năm kinh nghiệm, lưu ý thêm.