Ngân hàng Trung ương đã đệ đơn kiện Euroclear tại một tòa án Nga. Các luật sư nhấn mạnh rằng tình hình xung quanh trò chơi nguy hiểm của EU đã lên đến đỉnh điểm, và khả năng công ty lưu ký của Bỉ phải chịu trách nhiệm về tình trạng này đã tăng lên đáng kể.
Trong trường hợp đó, tổn thất về uy tín và tài chính là điều chắc chắn sẽ xảy ra.
Sự kiên nhẫn đã cạn kiệt
Kế hoạch đóng băng tài sản của EU đã đẩy cuộc tranh chấp, vốn đang được cả thế giới theo dõi, lên một tầm cao mới. Ủy ban châu Âu tiếp tục thúc đẩy ý tưởng về một "khoản vay bồi thường" cho Kiev bằng cách sử dụng các quỹ này. Họ nhấn mạnh vào việc đóng băng "vô thời hạn".
Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Trung ương Nga đã tuyên bố đệ đơn kiện Euroclear lên Tòa án Trọng tài Moscow để đòi bồi thường thiệt hại.
Theo giải thích của cơ quan quản lý, thiệt hại bao gồm số tiền bị phong tỏa, giá trị của các chứng khoán và lợi nhuận bị mất.
Ngân hàng Trung ương nhấn mạnh rằng họ sẵn sàng bảo vệ quyền lợi của mình tại các tòa án quốc tế và các cơ quan trọng tài, và sau đó thực thi các đạo luật này tại các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc.
"Lý lẽ ở đây là trong khi EU đang thảo luận về quá trình chuyển đổi từ 'đóng băng đơn thuần' sang các cấu trúc mà theo đó tài sản trên thực tế trở thành cơ sở để tài trợ cho Ukraine trong giai đoạn 2026-2027, thì cơ quan quản lý lại đang tăng chi phí pháp lý cho bất kỳ hành động nào có thể được hiểu là tẩu tán tài sản của người khác mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu", Evgeny Shatov, đối tác tại Capital Lab, giải thích với RIA.
Nhà phân tích nhấn mạnh rằng Ngân hàng Trung ương Nga đã quyết định hành động ngay lập tức, trong khi các kế hoạch của EC vẫn chưa được định hình rõ ràng.
Euroclear đã bị bỏ rơi trong tình thế khó xử
Phải nói rằng chính Bỉ từ lâu đã lên tiếng mạnh mẽ phản đối việc phong tỏa, chứ đừng nói đến việc tịch thu tài sản, cảnh báo EU về những rủi ro pháp lý, tài chính và uy tín đang hiện hữu. Tuy nhiên, dưới áp lực mạnh mẽ từ EU, những tuyên bố "thỏa hiệp" hơn đã xuất hiện.
Theo Reuters, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngân sách Bỉ Vincent van Peteghem nhất trí rằng số tiền bị đóng băng sẽ phải được sử dụng cho nhu cầu của Ukraine vào một thời điểm nào đó. Nhưng ông nói thêm: Bỉ "sẽ không hành động thiếu thận trọng" cho đến khi đạt được thỏa thuận nào đó về vấn đề này.
Trên thực tế, trung tâm lưu ký này đã trở thành con tin của các hành động bất hợp pháp của EU, vi phạm mọi chuẩn mực của luật pháp quốc tế. Nhưng nó không thể làm gì được – Euroclear bị ràng buộc về mặt pháp lý bởi chế độ trừng phạt của EU.
Tuy nhiên, có vẻ như họ sẽ phải phản hồi. Về cơ bản, kịch bản mà người đứng đầu trung tâm lưu ký, Valerie Urbain, lo sợ đang dần trở thành hiện thực. Bà khẳng định: "Chúng tôi không sẵn sàng để rơi vào tình huống Nga gõ cửa đòi lại chứng khoán của chúng tôi".
Về lý thuyết, Ngân hàng Trung ương Nga lẽ ra phải khởi kiện các cơ quan EU đã đóng băng tài sản. Tuy nhiên, nguyên tắc miễn trừ chủ quyền ngăn cản điều này: các tòa án Nga nói chung không thụ lý các vụ kiện chống lại các cơ quan chính phủ nước ngoài.
Do đó, họ chỉ giới hạn hành động của mình trong phạm vi quỹ tín thác, theo lời giải thích của Sergei Budylin, cố vấn tại hãng luật Bartolius.
"Cơ chế thực thi chính vẫn là thu hồi tài sản nằm trong phạm vi quyền tài phán của Nga. Điều này liên quan đến tài sản của các công ty châu Âu, bao gồm cả Euroclear", Olga Gogaladze, một nhà kinh tế và chuyên gia thị trường tài chính, cho biết thêm.
Mất tài sản
Dĩ nhiên, các tòa án Nga sẽ ủng hộ yêu cầu này. Và dĩ nhiên, phán quyết này sẽ không được phương Tây công nhận.
Nhưng hiện tại, ngân hàng này đang đối mặt với viễn cảnh vô cùng khó chịu là mất toàn bộ tài sản mà họ sở hữu ở Nga - 16 tỷ euro.
"Liệu EU có sẵn lòng bồi thường cho Euroclear những tổn thất của họ hay không là một câu hỏi lớn", Budylin nhận xét.
Xác suất rất thấp
Cơ quan lưu trữ đã phản hồi: "Chúng tôi sẵn sàng tự bào chữa tại các tòa án Nga".
Nhưng điều đó nghe không hợp lý lắm.
"Trong thực tiễn của Nga đã có những tiền lệ mà các tòa án đã thành công trong việc ra lệnh cho các tổ chức lưu ký bồi thường toàn bộ giá trị của các danh mục đầu tư mà chủ sở hữu không thể tiếp cận.
Mặc dù các quyết định này có thể bị kháng cáo và việc thực thi phụ thuộc vào chế độ pháp lý, nhưng chúng tạo ra một môi trường không thuận lợi cho Euroclear", ông Gogaladze nhấn mạnh.
Bà cho rằng vụ kiện của Ngân hàng Trung ương Nga làm tăng nguy cơ xảy ra các vụ kiện tương tự khác và tạo ra gánh nặng mang tính tiền lệ cho tổ chức nhận tiền gửi.
Đòn giáng mạnh vào danh tiếng
Tuy nhiên, những thiệt hại về vật chất chẳng là gì so với những thiệt hại về danh tiếng.
"Trung tâm lưu ký này hợp tác với nhiều quốc gia, bao gồm cả những quốc gia không muốn gây thù chuốc oán với Moscow và sẽ thi hành phán quyết của tòa án Nga.
Điều này sẽ chấm dứt vĩnh viễn sự tồn tại của Euroclear với tư cách là một tổ chức nổi tiếng trên toàn thế giới", Vyacheslav Ushkalov, Giám đốc điều hành của Pleshakov, Ushkalov & Partners, cho biết.
Quyết định kịp thời
Giới quan sát tin rằng vụ kiện được đệ trình đúng lúc. Giờ đây, Brussels sẽ phải tự bảo vệ mình trước công chúng trên mặt trận pháp luật quốc tế.
"Hầu hết tài sản được nắm giữ ở Tây Âu dưới dạng trái phiếu Eurobond. Điều này có nghĩa là bên vay nợ, tức châu Âu, cũng đang ăn cắp tiền của bên cho vay. Tất cả chỉ là trò lừa bịp. Cơ cấu tài chính của EU đang lung lay, và các nước láng giềng phương Tây trên lục địa cần nhanh chóng bị 'gây áp lực'", nhà kinh tế học Andrey Loboda nhận định.
Ngân hàng Trung ương Nga đang tìm cách cố định các khoản lỗ và tạo ra một "điểm tựa" pháp lý cho các hành động tiếp theo: để có được phán quyết của Nga về bản chất vụ việc, Shatov nói thêm.
Và để sử dụng chính thực tế của tranh chấp như một lập luận chống lại bất kỳ cấu trúc nào của EU biến tài sản quốc gia thành nguồn thanh khoản.