Mặt trái khi đu trend thuê người 'chụp lén' ở sân bay

Chỉ cần chọn một bộ đồ ưng ý, lựa chọn địa điểm (thường là những nơi công cộng như sân bay, nhà ga) sau đó đi lại vu vơ, lướt điện thoại hoặc làm bất cứ hành động nào bản thân thích. Không cần nói chuyện, tương tác hay nhìn theo hướng dẫn của ai.

Sau khoảng vài tiếng, nhân vật chính sẽ nhận được những bức ảnh giống như "chụp lén" từ xa, bắt trọn mọi khoảnh khắc, thần thái. Đây chính là quá trình bắt trend "chụp ảnh trạm tỷ" đang được nhiều người trẻ hưởng ứng tại Hà Nội, TP.HCM.

Với mức giá có thể lên tới vài triệu đồng, các vị khách sẽ trải nghiệm cảm giác của ca sĩ, diễn viên khi được những "người hâm mộ" săn đón, chụp hình từ xa. Tuy nhiên theo chuyên gia, dù đáp ứng được nhu cầu tâm lý của người trẻ, trào lưu này có thể tiềm ẩn những rủi ro nhất định mà người tham gia cần cân nhắc trước khi "bắt trend".

Thỏa mãn cảm giác tò mò

Trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Hạ Hồng Việt (Giám đốc Công ty Truyền thông Sellator) cho rằng sự lan truyền của các xu hướng trên mạng xã hội thường không ngẫu nhiên, mà tuân theo một cơ chế tâm lý quen thuộc của người dùng. Theo ông, có thể đánh giá bằng nguyên tắc “5T”: Thèm muốn - Tò mò - Thân quen - Thoải mái - Trái ngang.

“Những xu hướng khiến nhiều người quan tâm thường chứa 1 hoặc nhiều chữ T này”, ông Việt nói.

Người tham gia trào lưu chụp ảnh trạm tỷ thường chọn địa điểm là sân bay, nhà ga. Ảnh minh họa: @mandylinzhen_/Instagram.

Với trend “thuê trạm tỷ chụp ảnh”, ông Việt phân tích yếu tố đầu tiên là “thèm muốn” - cụ thể là mong muốn sở hữu những bức ảnh và video theo phong cách idol được săn ảnh.

Hai chữ T khác là "thoải mái" và "trái ngang" xuất phát từ mong muốn được trải nghiệm cảm giác chụp ảnh tự nhiên, tạo ra bức hình đẹp theo kiểu lạ mắt, ở những góc chưa từng thử trước đó. Khi trào lưu lan rộng, nhiều người làm theo, yếu tố "thân quen" lại xuất hiện và càng kích thích người khác muốn thử.

“Trạm tỷ” xuất phát từ văn hóa thần tượng đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc. Những “trạm tỷ” thực thụ có khả năng mang đến những khoảnh khắc đẹp, tự nhiên và ấn tượng nhất về thần tượng của họ. Khi trào lưu này du nhập đến Việt Nam, nhiều bạn trẻ không thể kết nối được với các “trạm tỷ” thật nên thuê nhiếp ảnh gia để mô phỏng lại.

“Đây vốn là đặc quyền của những người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng. Tuy nhiên với trend thuê 'trạm tỷ' chụp ảnh này, giờ ai cũng có thể cảm giác như mình được paparazzi theo sát. Đặc biệt, những người có lợi thế về ngoại hình càng dễ bị thuyết phục thử”, ông Việt nói.

Lý giải về lý do giới trẻ hưởng ứng nhiệt tình với trào lưu này, ông cho rằng thế hệ trẻ thường cởi mở với những trải nghiệm mới. Thay vì sắp đặt kỹ lưỡng, xu hướng này đề cao sự tự nhiên, không cần cầu kỳ nhưng vẫn có được những bức ảnh đẹp. “Người tham gia còn trải nghiệm cảm giác giống như một người nổi tiếng, được ‘săn đón’ ngay cả khi chỉ đi dạo ngoài phố”, ông nói.

Trào lưu trạm tỷ cho người tham gia trải nghiệm cảm giác được săn đón như ngôi sao. Ảnh minh họa: Zhihu.

Chung quan điểm, thạc sĩ tâm lý học Lê Thị Thanh Hà, công tác tại Đại học sư phạm Hà Nội 2, cho rằng điểm hấp dẫn nhất của trend trạm tỷ nằm ở cảm giác “được chú ý một cách tự nhiên”.

Khi người trẻ được chụp ảnh theo kiểu “bắt gặp tình cờ”, họ không chỉ có ảnh đẹp mà còn có cảm giác mình quan trọng đến mức đáng để người khác chú ý, giống như một người nổi tiếng đang được săn đón. Trải nghiệm này tạo ra cảm xúc hưng phấn vì nó khác hẳn đời sống thường ngày, nơi phần lớn chúng ta khá “vô hình” giữa đám đông.

"Trước hết, nó đáp ứng nhu cầu được xác nhận giá trị bản thân từ bên ngoài. Tâm lý học gọi đây là external validation - cảm giác mình có giá trị vì có người quan tâm, ghi nhận. Khi ai đó giơ máy ảnh lên, dù là người được thuê, não bộ vẫn tiếp nhận tín hiệu rằng: 'Mình đủ đặc biệt để được chú ý'", bà Hà nói.

Bên cạnh đó, kiểu chụp “đời thường nhưng đẹp” còn đáp ứng nhu cầu được nhìn thấy phiên bản chân thật nhưng lý tưởng của bản thân. Nhiều nghiên cứu về hình ảnh bản thân cho thấy con người thích những bức ảnh trông có vẻ tự nhiên hơn là quá dàn dựng, vì nó giúp họ tin rằng “mình thật sự đẹp như vậy ngoài đời”.

Cẩn trọng khi đu trend

Cả thạc sĩ tâm lý Thanh Hà và ông Hạ Hồng Việt đều đồng tình rằng dù dễ thu hút, trào lưu "chụp ảnh trạm tỷ" cũng có mặt trái.

Theo bà Hà, về mặt tâm lý, rủi ro lớn nhất là sự lệ thuộc vào ánh nhìn của người khác. Khi quen với việc được “bắt gặp”, được chú ý, người trẻ có thể dần cảm thấy hụt hẫng trong những ngày không có máy ảnh, không có sự công nhận.

"Nghiên cứu của Baumeister về lòng tự tôn cho thấy khi giá trị bản thân phụ thuộc quá nhiều vào phản hồi bên ngoài, con người dễ rơi vào trạng thái bất ổn cảm xúc. Ngoài ra, việc xem lại hình ảnh được chọn lọc kỹ càng có thể khiến người trẻ cảm thấy mình 'kém hấp dẫn' trong đời sống thật, từ đó phát sinh lo âu hoặc không hài lòng với bản thân", bà lưu ý.

Bên cạnh đó, theo ông Việt, việc chụp nơi công cộng có thể liên quan đến quyền riêng tư và trật tự công cộng. “Cần tránh để người khác hiểu nhầm rằng ê-kíp đang chụp lén một cách thiếu minh bạch”, ông lưu ý.

Trend trạm tỷ tiềm ẩn mặt trái mà người tham gia cần lưu tâm. Ảnh minh họa: @__tiffanykhor__, @nina.ffff/Instagram.

Không chỉ vậy, ngoài sự hưởng ứng mạnh mẽ từ giới trẻ, xu hướng thuê “trạm tỷ” chụp ảnh cũng vấp phải nhiều tranh luận trái chiều. Một số ý kiến cho rằng việc dàn cảnh “chụp lén” ở nơi công cộng gây phiền hà cho người xung quanh, thậm chí bị xem là phô trương. Trước những tranh luận này, ông Việt cho rằng không nên quy chụp toàn bộ trách nhiệm cho trào lưu mới.

Thực tế, ngay cả khi không thuê người “chụp lén”, vẫn có rất nhiều người làm nội dung ở nơi công cộng. Việc nhìn nhận hành động đó là phô hay lố phụ thuộc vào quan điểm từng người. Vì vậy, nếu quy trách nhiệm cho riêng trend “trạm tỷ” thì khá thiếu công bằng.

“Theo tôi, đây chỉ là một hình thức người trẻ sáng tạo nội dung theo cách mới lạ, giống như rất nhiều trào lưu từng xuất hiện trước đó”, ông Việt nhận định.

Không chỉ nhìn nhận ở góc độ giải trí, ông Việt còn cho rằng trào lưu này có thể mở ra cơ hội nghề nghiệp nếu được triển khai chuyên nghiệp. Việc smartphone phát triển đã tác động khiến nghề chụp ảnh bằng máy cơ bị thu hẹp. Tuy nhiên, sự xuất hiện của những video theo trào lưu 'trạm tỷ' có thể tạo ra sự khác biệt.

"Hình ảnh thợ ảnh cầm máy cơ, ống kính dài, đứng săn khoảnh khắc của khách hàng tạo cảm giác chuyên nghiệp hơn hẳn so với việc tự chụp bằng điện thoại. Nhờ đó, nghề chụp ảnh có thể trở lại ở một hình thức mới, vừa mang tính dịch vụ vừa mang yếu tố sáng tạo nội dung", ông chia sẻ.