Dương Thiệu Tước - 'giòng suối tơ vương' còn vọng mãi - Kỳ 4: Bóng chiều xưa
"Một chiều ái ân, say hồn ta bao lần. Một trời đắm duyên thơ cho đời bao phút ơ thờ. Ngạt ngào sắc hương, tay cầm tay luyến thương. Đôi mắt em nhìn càng say đắm mơ màng nào thấy đâu sầu vương".
Ca sĩ Minh Trang và nhạc sĩ Dương Thiệu Tước trong một ban nhạc cổ kim hòa điệu - Ảnh: Thái Lộc chụp lại
Lời ca chân thật, mặn nồng của
Những nhạc phẩm Dương Thiệu Tước viết phần nhạc và Minh Trang viết lời ca - Ảnh: THÁI LỘC
Trai tài gái sắc
Nếu Minh Trang là "lá ngọc cành vàng" của chốn kinh kỳ thì Dương Thiệu Tước cũng là "trai tài" thuộc dòng dõi quý tộc khoa bảng của đất học Hà Tây xưa. Cả hai đều từng "lỡ một đường tơ" gặp mối lương duyên trời định hợp thành điệu đàn nhờ tài năng được chuyển tải qua làn sóng điện.
Dương Thiệu Tước khi còn ở Hà Nội đã nghe giọng hát của Minh Trang qua Đài Pháp Á ở Sài Gòn và "thích lắm". Ông bắt đầu gửi các tác phẩm của mình vào Sài Gòn nhờ nàng hát. Với vốn nhạc lý có sẵn, Minh Trang có thể nhận được bản nhạc là hát ngay, lan qua làn sóng điện, càng làm mê mẩn chàng trai.
Tiếng hát Ánh Tuyết - Kỳ 3: Nhớ Dương Thiệu TướcĐỌC NGAYGiọng ca đặc sắc của Minh Trang làm thăng hoa trong từng tác phẩm có giá trị. Đặc biệt, dù gốc Quảng Ngãi nhưng giọng hát của bà sẵn chất "rất Huế". Và Dương Thiệu Tước, một người Hà Nội, đã lồng nhạc ngũ cung, ca Huế vào Đêm tàn bến Ngự.
Khi ông đưa bản nhạc này cho Minh Trang hát, bà đã nhập mình vào một cách rất tự nhiên, vì "ca Huế nó nằm sẵn trong máu mình, trong huyết quản mình". Chính những chỗ "láy cho ra Huế" này, không một chút gượng ép, đã làm nên sự thành công vang dội của Đêm tàn bến Ngự, thành bài hát hay bậc nhất của nhạc Huế.
Sau khi gặp mặt lần đầu vào cuối năm 1949, Minh Trang trở về Sài Gòn, họ thư từ qua lại. Có nữ danh ca kể rằng xa cách kẻ Nam người Bắc khi ấy, vì nhớ nàng mà Dương Thiệu Tước đã viết bài Sóng lòng.
"Hồi tôi vào lại Sài Gòn sau khi hát hội chợ tết ở Hà Nội, vì nhớ tôi mà anh Tước viết bài Sóng lòng, trong đó có câu "bên án thư kìa hình ai", đó không phải là một cái sáo ngữ đâu, anh viết vậy chính là vì trong khi soạn bài Sóng lòng anh ngồi trước radio, mà bên cạnh cái bàn để radio có bức ảnh của tôi!".
Nhận thấy sự tâm đầu ý hợp và tiến đến hôn nhân vào năm 1951. Họ có với nhau bốn người con, ba gái một trai. Cuộc sống hôn nhân của hai người trong một thế giới âm thanh đồng điệu.
Một nhà báo đương thời đã ví mối tình này "phảng phất cái cốt cách Tố Tâm, thấp thoáng là cái không khí Tuyết Hồng Lệ Sử.
Đó là sự chắp nối kỳ diệu của hai "lỡ một đường tơ" thành một điệu đàn. Đó là những nắng nắng mưa mưa, những gió gió bão bão, những chìm chìm nổi nổi của hai cuộc đời, nếu riêng biệt sẽ cô đơn và buồn thảo ngần nào, nhưng hợp lại, nắng đã lên, mùa xuân đã về và hạnh phúc đã lại"...
"Một trời đắm duyên thơ"
Mối lương duyên Dương Thiệu Tước - Minh Trang không chỉ là hạnh phúc cá nhân mà còn là sự thăng hoa của nghệ thuật. Họ đồng điệu thế giới âm nhạc; cùng tạo nên những nhạc phẩm đặc sắc.
Thành quả nổi bật của mối lương duyên này là những ca khúc Dương Thiệu Tước viết phần nhạc và Minh Trang viết lời ca. Những Buồn xa vắng, Một chiều đông, Khúc nhạc dưới trăng, Ôi quê xưa, đặc biệt là Bóng chiều xưa... tất cả đều là những cung tơ xao xuyến rung động lòng người.
Cuối năm 1951, khi soạn nhạc Bóng chiều xưa Dương Thiệu Tước đã thốt lên khi xem lời do Minh Trang viết: "thế này cũng được quá rồi".
Trong cuộc trưng cầu ý kiến thính giả về các bài hát được ưa thích nhất năm 1952, Bóng chiều xưa do Minh Trang hát lần đầu trên Đài Phát thanh Sài Gòn đã được xếp hàng đầu. "Một trời đắm duyên thơ" trong lời ca ấy trở thành biểu tượng cho mối tình tuyệt đẹp.
Nếu lời ca của Minh Trang trong Bóng chiều xưa góp phần thêu dệt nên giấc mộng tình ái thì giọng ca của bà lại là chất xúc tác hoàn hảo, là làn hương cần thiết để đưa những cảm xúc sâu lắng của Dương Thiệu Tước (kết hợp Tây phương và cổ nhạc) đến với công chúng một cách trọn vẹn nhất.
Sự kết hợp giữa "trai tài" Dương Thiệu Tước (âm điệu lãng mạn, sâu lắng) và "gái sắc" Minh Trang (giọng ca thánh thót, tự nhiên, đậm chất Huế) đã tạo nên một kho tàng nghệ thuật ngát hương, nơi âm nhạc và ngôn từ hòa quyện thành bản tình ca bất tận.
"Có những đêm trăng vàng tỏa sáng xuống dòng Hương, Dương Thiệu Tước cùng Minh Trang mời một số bạn văn nghệ, thuê thuyền neo giữa dòng sông để ca hát, ngâm thơ.
Với những đêm thơ mộng này Dương Thiệu Tước đã thả hồn trong tiếng đàn guitare hawaienne lả lướt, trôi nổi với làn sóng gợn của sông Hương.
Minh Trang cũng cất tiếng ca hát lên những điệu hò buồn lắng làm mọi người nín thở để tận hưởng âm thanh, cung bậc của quê hương qua giọng ca thật chải chuốt, đậm nét trữ tình" - lời kể của nhạc sĩ Lê Hoàng Long.
*****************
"Nơi thầy, con đã học được lòng khoan dung, nhân ái, say mê sáng tạo, thanh cao, không ồn ào, không gợn chút bon chen...". Nhạc sĩ Nguyễn Tuấn Kiệt viết về Dương Thiệu Tước - người thầy dạy đàn guitare cổ điển đầu tiên của mình.
>> Kỳ tới: Người thầy mẫu mực
Kỳ 1: Dương Thiệu Tước - 'giòng suối tơ vương' còn vọng mãi