Quốc gia có thể chỉ tăng trưởng 0,8% lại đang “ngập” trong nợ, hiện vượt qua cả GDP

Đây là rủi ro tài khóa.

Quốc gia có thể chỉ tăng trưởng 0,8% lại đang “ngập” trong nợ, hiện vượt qua cả GDP- Ảnh 1.

Nợ công của Pháp đã trở thành “điểm nóng” trong bảng cảnh báo tài chính châu Âu khi cơ quan kiểm toán và các tổ chức quốc tế đồng loạt cảnh báo rằng chi phí trả nợ sẽ vượt 100 tỷ euro (khoảng 117–120 tỷ USD) vào năm 2029, so với mức hiện tại khoảng 59 tỷ euro. Theo Reuters, đây sẽ là khoản chi vốn chiếm vị trí hàng đầu trong ngân sách nếu tăng trưởng yếu hoặc chính sách giảm thâm hụt bị nới lỏng.

Theo dữ liệu của INSEE, nợ công của Pháp trong năm 2024 lên tới 113% GDP , cao hơn mức 109,8% của năm trước. Thâm hụt ngân sách công năm 2024 ghi nhận ở mức 5,8% GDP, vượt xa giới hạn 3% được quy định theo Liên minh châu Âu (EU).

Trước tình trạng này, Pháp đang phải đối mặt với ba áp lực tài khóa đồng thời. Thứ nhất, chi phí vay vốn tăng khi lãi suất toàn cầu ở mức cao. Thứ hai, áp lực chính trị nội bộ và sự bất ổn chính phủ gây khó khăn trong việc thực thi chính sách thu – chi ổn định. Thứ ba, các tổ chức quốc tế như IMF kêu gọi Paris tiếp tục chính sách thắt chặt ngân sách: IMF khuyến nghị Pháp cần cắt giảm chi tiêu tương đương 1,1% GDP vào 2026, sau đó trung bình 0,9% GDP mỗi năm để kiểm soát nợ công.

Một hệ quả rõ nét của áp lực nợ cao là chi phí lãi vay tăng mạnh. Reuters dẫn báo cáo rằng Pháp từ mức chi trả nợ khoảng 59 tỷ euro năm 2024 sẽ cần trả trên 100 tỷ euro vào năm 2029 – tức tăng gần gấp đôi trong 5 năm tới.  Nếu điều này xảy ra, nghĩa vụ trả nợ có thể trở thành khoản chi “quá khủng” so với các khoản chi khác trong ngân sách quốc gia.

Xếp hạng tín dụng của Pháp cũng đang chịu áp lực. Vừa qua, tổ chức Fitch đã hạ bậc tín nhiệm của Pháp xuống mức thấp kỷ lục, từ AA- sang A+. Reuters cho biết hành động này phản ánh rủi ro gia tăng từ bất ổn chính trị và thâm hụt ngân sách kéo dài.  Trong khi đó, các thị trường tài chính phản ứng bằng cách bán tháo trái phiếu Pháp, khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm có thời điểm đạt 3,53 %, cao nhất kể từ tháng 3/2025.

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Pháp – theo Reuters – cảnh báo rằng nếu Pháp trì hoãn giải quyết nợ công và thâm hụt, “việc điều trị càng kéo dài sẽ càng đau đớn hơn”.  Bản thân các nhà chức trách cũng đưa ra kế hoạch mới: mục tiêu thâm hụt ngân sách 2025 là 5,4 % GDP, và đặt mục tiêu đưa mức thâm hụt về 3 % GDP vào năm 2029.

Tuy nhiên, việc thực thi các biện pháp cắt giảm chi tiêu hay tăng thuế đang vấp phải rào cản chính trị.

Pháp hiện là một trong những nền kinh tế lớn nhất châu Âu và thế giới. Theo dữ liệu từ Trading Economics, GDP danh nghĩa của Pháp năm 2024 đạt khoảng 3.162 tỷ USD.  Đứng sau Đức trong Liên minh châu Âu, Pháp thường xuyên nằm trong top 7–10 nền kinh tế lớn nhất toàn cầu xét theo giá hiện hành.

Tốc độ tăng trưởng của quốc gia này hiện không mạnh: Cơ quan thống kê INSEE và các báo cáo kinh tế quốc tế dự báo Pháp sẽ tăng trưởng khoảng 0,8% trong năm 2025 — giảm so với mức 1,1% của năm 2024.