Giữa lòng Paris – kinh đô thời trang của thế giới, nơi haute couture được tôn vinh như nghệ thuật sống – một thương hiệu đến từ Trung Quốc đang khiến giới mốt Pháp phẫn nộ.
Shein, gã khổng lồ thời trang nhanh, vừa chọn Paris làm địa điểm cho cửa hàng vật lý đầu tiên tại châu Âu, đặt bên trong trung tâm thương mại danh tiếng Galeries Lafayette Haussmann. Đó là bước đi táo bạo khi Shein, vốn thống trị không gian kỹ thuật số với giá rẻ, giờ muốn chen chân vào trái tim vật lý của ngành thời trang cao cấp. Tuy nhiên, ngay khi biển hiệu Shein được treo lên, Paris – và cả nước Pháp – đã nổi giận.
Theo The New York Times, kế hoạch mở cửa hàng của Shein tại Galeries Lafayette không chỉ là một chiến lược kinh doanh, mà là “hành động mang tính khiêu khích” đối với nền công nghiệp thời trang Pháp. Hàng loạt tổ chức, nhà thiết kế và chính trị gia đã lên tiếng phản đối, gọi Shein là “biểu tượng của chủ nghĩa tiêu thụ hủy diệt”. Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire công khai chỉ trích Shein “phá vỡ công bằng cạnh tranh”, trong khi Bộ trưởng Môi trường Christophe Béchu cảnh báo rằng mô hình của hãng “gây tổn hại sâu sắc đến hành tinh và điều kiện lao động toàn cầu”.
Shein – được thành lập năm 2008 – đã trở thành hiện tượng thương mại điện tử hiếm có. Với thuật toán dữ liệu mạnh mẽ, hãng có thể theo dõi xu hướng thời trang toàn cầu theo từng giờ, sản xuất và tung ra hàng nghìn mẫu quần áo mỗi ngày với giá chỉ từ vài euro. Theo Financial Times, mỗi năm Shein bán hơn 1,5 tỷ sản phẩm, phần lớn dưới 10 euro và tung ra hơn 10.000 mẫu thiết kế mới mỗi ngày – con số vượt xa bất kỳ hãng thời trang nhanh nào khác. Chính tốc độ và giá rẻ này khiến Shein chiếm được thị phần bán lẻ thời trang trực tuyến ở Pháp, vượt cả Zara và H&M.
Tuy nhiên, phía sau cơn lốc đó là một hệ sinh thái khiến châu Âu lo ngại. Theo báo cáo của Public Eye (Thụy Sĩ), nhiều nhà máy sản xuất cho Shein tại Quảng Châu hoạt động hơn 75 giờ mỗi tuần, công nhân không được hợp đồng lao động, mức lương dưới chuẩn và điều kiện làm việc tồi tệ. Các nhóm bảo vệ môi trường châu Âu, như Les Amis de la Terre (Friends of the Earth), cáo buộc Shein sử dụng mô hình “microproduction” – sản xuất cực nhanh với quy mô nhỏ rồi đẩy ra thị trường toàn cầu, dẫn đến khối lượng rác thải thời trang khổng lồ. Một chiếc váy 5 euro chỉ mặc vài lần rồi bị vứt bỏ, góp phần vào hơn 92 triệu tấn rác dệt may mà thế giới thải ra mỗi năm.
Chính vì vậy, khi Shein thông báo mở cửa hàng đầu tiên ở Paris – nơi khai sinh ra Chanel, Dior, Hermès – giới thời trang Pháp xem đó là sự xúc phạm văn hóa.
“Shein không đại diện cho thời trang. Họ đại diện cho tốc độ và sự vứt bỏ”, nhà thiết kế người Pháp Chantal Thomas nói với Le Figaro.
Một làn sóng phản đối lan rộng trên mạng xã hội với hashtag #BoycottSheinParis. Nhiều người Pháp gọi đây là “thảm họa biểu tượng” – khi biểu tượng của thời trang nhanh Trung Quốc chiếm vị trí ngay trong thánh đường của thời trang Pháp.
Phản ứng chính trị cũng gay gắt không kém. Năm 2024, Hạ viện Pháp từng thông qua dự luật nhằm đánh thuế bổ sung với các sản phẩm thời trang siêu rẻ, nhắm trực tiếp vào Shein và Temu. Dự luật này – được gọi là “Loi Shein” – dự kiến áp thuế lên đến 10 euro cho mỗi sản phẩm thời trang giá rẻ nhằm phản ánh chi phí môi trường thực sự của chúng.
Ngoài ra, Pháp còn thúc đẩy Liên minh châu Âu điều tra việc Shein lợi dụng quy định miễn thuế nhập khẩu. Theo Ủy ban châu Âu, điều này giúp Shein né thuế quan hàng trăm triệu euro mỗi năm và tạo ra lợi thế bất bình đẳng so với các hãng châu Âu vốn phải sản xuất trong điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt.
Tuy nhiên, một bộ phận giới trẻ Pháp, đặc biệt là Gen Z, lại coi Shein là biểu tượng của thời trang dân chủ hóa. Họ lý giải: trong khi Paris tôn vinh các thương hiệu xa xỉ với giá hàng nghìn euro, Shein mang lại cơ hội tiếp cận phong cách mới cho những người không đủ điều kiện tài chính. Trên TikTok, hashtag #SheinHaul vẫn đạt hàng tỷ lượt xem, và các video “Shein vs Dior” lan truyền nhanh chóng như một trò chơi của thế giới phẳng. Chính điều này làm nên nghịch lý: Shein bị giới tinh hoa thời trang lên án, nhưng lại được đại đa số người tiêu dùng trẻ yêu thích.
Theo Financial Times, việc mở cửa hàng tại Paris là chiến lược hình ảnh của Shein nhằm “tự hợp pháp hóa” trong bối cảnh bị siết chặt tại châu Âu và Mỹ. Năm 2025, Shein chuẩn bị IPO tại London hoặc New York – nhưng các cuộc điều tra của Quốc hội Mỹ và Ủy ban châu Âu về vi phạm nhân quyền tại chuỗi cung ứng và trốn thuế nhập khẩu khiến công ty cần gấp “tấm vé danh dự” ở một thành phố biểu tượng. Và không đâu hơn Paris – nơi mọi thương hiệu muốn chứng minh mình là “thời trang toàn cầu” đều phải có mặt.
Tuy nhiên, phản ứng dữ dội ở Pháp lại đang cho thấy sự rạn nứt trong khái niệm “thời trang toàn cầu”. Với châu Âu, thời trang không chỉ là sản phẩm – mà là văn hóa, nghệ thuật, và trách nhiệm xã hội. Với Shein, thời trang là dữ liệu, tốc độ, và sự tối ưu hóa chi phí. Cuộc đụng độ giữa hai triết lý này khiến Paris trở thành chiến trường của những giá trị đối lập: tính bền vững với tính tiện lợi, thủ công với thuật toán, văn hóa với tiêu dùng hàng loạt.
Theo: The NY Times, Financial Times
