Shin Tae-yong cũng thường thôi, Indonesia đừng tiếc nhớ

Shin Tae-yong được người Indonesia nhớ tới lúc này.

Trận thua 0-1 trước Iraq tối 11/10 tại bảng B vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Á chính thức khép lại giấc mơ của bóng đá Indonesia. Sau gần hai năm chinh chiến, đội tuyển xứ vạn đảo dừng bước ở vòng loại thứ tư, để lại nỗi buồn khôn nguôi cho hàng triệu người hâm mộ.

Kluivert bị làm "dê tế thần"

Nhưng hơn cả thất bại trên sân cỏ, điều khiến dư luận Indonesia sục sôi chính là sự thất vọng đối với HLV Patrick Kluivert - người từng được kỳ vọng mở ra “kỷ nguyên Hà Lan” cho bóng đá nước này.

Truyền thông trong nước đồng loạt chỉ trích cựu danh thủ Hà Lan. Tờ Suara gọi chiến thuật của Kluivert là “thiếu sức sống và hoàn toàn bế tắc” trong việc xuyên phá hàng thủ kỷ luật của Iraq. Bài viết nhấn mạnh: “Ông trung thành với sơ đồ 4-2-3-1, thứ đã nhiều lần chứng minh không phù hợp với đội tuyển Indonesia cả trong tấn công lẫn phòng ngự”.

Các quyết định thay người của Kluivert cũng bị đánh giá là “vô hồn và không mang lại tác động đáng kể”. Sự bế tắc ấy khiến Indonesia khép lại chiến dịch vòng loại với thành tích khiêm tốn: tám trận thua, chỉ ba chiến thắng, và nhiều lần thất thủ nặng nề trước các đối thủ hàng đầu châu lục như Nhật Bản (0-6) hay Australia (1-5).

Ngay sau thất bại, mạng xã hội Indonesia dậy sóng. Hơn 33.000 bài đăng với hashtag #KluivertOut xuất hiện chỉ trong buổi sáng 12/10. Nhiều người thậm chí còn kêu gọi Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI) Erick Thohir từ chức. Cảnh tượng hàng nghìn CĐV ở sân King Abdullah hô vang tên Shin Tae-yong – người tiền nhiệm của Kluivert - đã nói lên tất cả: nỗi thất vọng, sự tiếc nuối và niềm tin đã mất.

Kluivert đang bị làm dê tế thần cho thất bại của Indonesia.

Kluivert, cựu tiền đạo lừng danh từng vô địch Champions League 1995 cùng Ajax và ghi 40 bàn cho tuyển Hà Lan, dường như không thể thích nghi với môi trường bóng đá Đông Nam Á. Báo Bola miêu tả khoảnh khắc ông ngồi một mình sau trận đấu, gục mặt trong nỗi tuyệt vọng - hình ảnh biểu tượng cho sự sụp đổ của dự án “Hà Lan hóa” mà PSSI từng hô hào.

Shin Tae-yong là con cá mất

Tuy nhiên, việc CĐV Indonesia đồng loạt tiếc nuối HLV Shin Tae-yong phản ánh tâm lý “con cá mất là con cá to” hơn là đánh giá thực tế. Dưới thời HLV Shin, đội tuyển Indonesia đạt được một số cột mốc lịch sử - như vào bán kết U23 châu Á 2024, vượt qua vòng bảng Asian Cup 2023 hay tạo bệ phóng để đội tuyển xứ vạn đảo lọt vào vòng loại thứ ba World Cup 2026. Nhưng nhìn tổng thể, đó là công của chủ tịch Thohir khi mang về dàn cầu thủ nhập tịch.

Thực tế, trong những lần đối đầu trực tiếp với tuyển Việt Nam của HLV Park Hang-seo, HLV Shin không một lần giành chiến thắng khi cầm nội binh. Ở vòng loại World Cup 2022, Indonesia thất bại 1-3 rồi 0-4 trước Việt Nam. Đến AFF Cup 2024, các cầu thủ nội Indonesia bị loại từ vòng bảng khi thua Việt Nam và Philippines. Những thất bại đó cho thấy năng lực của HLV Hàn Quốc cũng có giới hạn, khi sở hữu lực lượng không cao hơn đối thủ.

Ngay cả ở vòng loại World Cup 2026, khi còn tại vị, Shin Tae-yong cũng từng nếm trải thất bại cay đắng trước chính Iraq - đội bóng mà Kluivert vừa thua. Trong hai lượt trận gặp nhau, Indonesia của HLV Shin đều thua đậm hơn, gồm cả trận thua 0-2 trên sân nhà. Ngoài ra, trong một trận ở sân trung lập tại Asian Cup 2024, Indonesia cũng thua Iraq 1-3. Thắng lợi duy nhất đáng chú ý mà ông giành được là trước Saudi Arabia, nhưng đó là giai đoạn mà đội bóng Tây Á đang rối ren nội bộ.

Shin cũng không phải là người chỉ đá hóa vàng cho bóng đá Indonesia.

Nói cách khác, Shin Tae-yong là một chiến lược gia phù hợp, nhưng không phải là “phép màu” cho bóng đá Indonesia. Việc HLV Shin vừa bị Ulsan sa thải tại giải Hàn Quốc mới đây là minh chứng vị HLV này không phải là người điểm đá hóa vàng, là vua Midas cho bóng đá Indonesia.

Đừng đẽo cày giữa đường, đừng ảo tưởng hư danh

Bóng đá Indonesia hiện sở hữu dàn cầu thủ nhập tịch chất lượng, thể lực vượt trội. Tuy nhiên, nếu không có một nhà cầm quân biết khai thác đúng năng lực, gắn kết họ thành một tập thể có bản sắc, thì mọi tiềm năng sẽ mãi chỉ là tiềm năng. Việc thay HLV giữa chừng, nhất là trong chiến dịch dài hơi như vòng loại World Cup, chẳng khác nào tự cắt đứt con đường phát triển của chính mình.

Thất bại tại vòng loại World Cup 2026 là lời cảnh tỉnh cho PSSI và cả nền bóng đá Indonesia. Bài học thứ nhất là: đừng đẽo cày giữa đường. Muốn đạt được tầm châu lục, Indonesia cần kiên định với một triết lý dài hạn từ xây dựng lực lượng đến xác định bản sắc. Và bài học thứ hai là tìm HLV phù hợp - chứ không phải người “đình đám” nhất trên truyền thông.

Patrick Kluivert, dù từng là một trong những tiền đạo xuất sắc nhất châu Âu, lại gần như “tay trắng” về kinh nghiệm cầm quân ở cấp độ đội tuyển. Sự khác biệt giữa một ngôi sao sân cỏ và một HLV chiến lược là quá lớn. Những gì ông thể hiện tại Indonesia chỉ chứng minh rằng hào quang quá khứ không thể thay thế cho hiểu biết sâu sắc về bóng đá khu vực.

Thất bại tại vòng loại World Cup 2026 đau đớn thật, nhưng nếu được nhìn nhận một cách đúng đắn, nó có thể trở thành bước ngoặt. Khi tiếng hô “Shin Tae-yong” vang lên trong đêm Riyadh, đó không chỉ là lời tiếc nuối dành cho một người đã ra đi, mà còn là lời nhắc nhở với PSSI: bóng đá không cần những cái tên rực rỡ, mà cần con người phù hợp.

Shin dĩ nhiên phù hợp hơn Kluivert nhưng cũng không phải người tốt nhất. Thành công dễ tìm đến hơn khi đội tuyển được dẫn dắt bởi những HLV vừa giỏi cầm quân, vừa am hiểu văn hóa và đặc thù bóng đá châu Á - những người biết dung hòa giữa kỷ luật châu Âu và tinh thần phương Đông. Guus Hiddink, người từng đưa Hàn Quốc vào bán kết World Cup 2002, hay Dick Advocaat, HLV giàu kinh nghiệm từng dẫn dắt nhiều đội tuyển châu Á và châu Âu, là những ví dụ điển hình về mẫu HLV mà Indonesia nên hướng tới.