Sức hút khó tin của show sinh tồn 'trần trụi nhất' Trung Quốc

Nhiều người gây sốc với vẻ ngoài khác lạ sau vài ngày trong chương trình. Ảnh: Douyin.

Giữa thời đại mạng xã hội phủ đầy hình ảnh trau chuốt, những clip ngắn "giả tự nhiên" và cuộc sống được chăm chút từng góc quay, một chương trình sinh tồn thô ráp từ Trung Quốc bất ngờ bứt lên thành hiện tượng. Không sân khấu, không ánh đèn, không lớp trang điểm, Camel Cup đưa người chơi vào núi rừng hoang dã, nơi họ phải đối mặt với gió lạnh, đói khát, thương tích, may rủi và cả mạng sống.

Chỉ vài tuần sau khi mùa hai lên sóng trên Douyin, những đoạn video quay cảnh người chơi run rẩy nhóm lửa trong đêm, reo mừng khi tìm được củ từ rừng hay chia nhau một quả kiwi dại đã phủ khắp mạng xã hội. Hàng trăm triệu lượt xem biến Camel Cup thành hiện tượng văn hóa - xã hội, theo Sixth Tone.

Trong bối cảnh ấy, câu hỏi đặt ra là: điều gì khiến một cuộc thi sinh tồn nghiệp dư, quay bằng điện thoại, lại tạo nên sức hút vượt ngoài dự đoán? Và vì sao nó khơi dậy cả sự đồng cảm lẫn nỗi lo ngại về ranh giới giữa giải trí và nguy hiểm?

Chương trình sinh tồn "điên rồ" nhất Trung Quốc

Giữa rừng núi tỉnh Hồ Nam, một nông dân, một người thành thị và một thợ hàn cùng bước vào rừng. Đó là "màn chào sân" của Camel Cup - cuộc thi sinh tồn đang làm mưa làm gió tại Trung Quốc, diễn ra trong Vườn quốc gia Trương Gia Giới.

100 thí sinh được đưa vào rừng, chỉ mang theo dao rựa và vài món đồ sinh tồn cơ bản. Mục tiêu đơn giản mà tàn nhẫn: ai trụ được lâu nhất sẽ nhận 200.000 nhân dân tệ (hơn 28.000 USD). Mùa hai hiện chỉ còn tám người.

Từng là nông dân trồng mía ở Quảng Tây, Huang đăng ký ngay khi chương trình tuyển sinh. Anh sống 17 ngày trong căn lều dựng bằng tre với tất cả vật liệu đều lấy từ rừng. Kinh nghiệm tuổi thơ giúp anh nhanh chóng nổi bật: nhận biết được củ từ, lê, kiwi dại; dựng hàng rào, làm xích đu; tận dụng ánh sáng cuối ngày để tìm mồi lửa.

"Tôi lớn lên giữa củi khô, suối và trái rừng. Đó không phải kỹ năng sinh tồn, chỉ là thói quen", anh nói.

Hàng triệu người xem lại tìm thấy sự đồng cảm ở những thí sinh từ các tầng lớp khác nhau: người trẻ mang khát khao "thở lại" sau thời gian kiệt sức do công việc; người vay nợ nhà cửa vẫn cố gắng tồn tại; người trung niên muốn chứng tỏ giá trị. Họ là những gương mặt không hoàn hảo, va đập với lạnh, đói, may rủi - đúng thứ mà khán giả đô thị đang thiếu.

Từ trái sang phải: Huang vào Ngày 1, Ngày 5 và Ngày 15, khi cuộc sống hoang dã dần khiến anh kiệt sức. Ảnh: Sixth Tone.

Trong đó, Zhang Bolin (25 tuổi), startup sụp đổ, kiệt sức đã trở thành biểu tượng. Anh leo cây, giả tiếng khỉ, pha trò, kết bạn với gia đình chuột rừng và gọi chúng là "hàng xóm". Sự hồn nhiên đó tạo nên nét đối lập hiếm thấy với thế giới mạng đầy áp lực chỉn chu.

Trung Quốc từng biết đến sinh tồn từ năm 2015 nhờ Survivor Games, bản địa hóa Man vs. Wild. Nhưng Camel Cup lại thành công nhờ sự gần gũi khi người thường bị ném vào tình huống thật, không kịch bản.

Mùa đầu bùng nổ khi Yang Dongdong trụ được 70 ngày, giảm 16 kg và chiến thắng. Video anh ăn côn trùng, đặt bẫy hay chỉ điểm cây ăn được lan truyền chóng mặt, biến anh thành KOL bất đắc dĩ. Hiện anh có hơn 117.000 người theo dõi và hợp tác với sở du lịch quê nhà để quảng bá địa phương.

Sang mùa hai, làn sóng này còn mạnh hơn. Sở du lịch các huyện, thị đổ về núi Thất Tinh để "tiếp lửa" cho thí sinh quê mình. Những món ăn địa phương, tiếng nói vùng miền, lối mòn trên núi... đều xuất hiện trong video. Người chơi trở thành "đại sứ" ngoài ý muốn.

Nổi bật là Wu Gaoshu, biệt danh "Miao King". Anh được chính quyền huyện Kim Bình (Quý Châu) làm loạt nội dung PR: cửa hàng quê nhà quay video nấu phở gạo gửi lên mạng khi anh nói nhớ món đó; khi anh chia sẻ muốn chữa mắt cho con gái nếu thắng, chính quyền đã tặng quần áo và bố trí điều trị cho bé.

Đơn đăng ký mùa ba vượt 100.000 người cho 20 suất, giải thưởng dự kiến nâng lên 500.000 nhân dân tệ (hơn 70.000 USD). Ban tổ chức thậm chí cân nhắc mô hình tổ chức quanh năm.

Hiểm nguy cận kề

Nhưng sức nóng cũng kéo theo mặt tối: rủi ro sinh tồn thật sự không giống video TikTok.

Huang hiểu điều này khi nhiệt độ xuống sâu trên độ cao 1.400 m. Chân trái anh tê cứng rồi bị tê cóng, mưng mủ. Sau khi giảm 4 kg, anh buộc phải rời cuộc thi. "Tôi không muốn bỏ cuộc. Nhưng ở lại có thể khiến tình trạng tồi tệ hơn", anh bộc bạch.

Nhiều người chơi khác gặp vấn đề sức khỏe: sụt cân hơn 10 kg/tháng, suy giảm miễn dịch, loét da, rối loạn tiêu hóa. Kiểm tra y tế giữa chừng cho thấy 5 người có kali tăng cao; một người phải nhập viện vì suy dinh dưỡng. Bất cứ ai không đạt yêu cầu đều bị loại ngay.

Dù vậy, mô hình này vẫn nở rộ. Chỉ vài tháng qua xuất hiện gần chục cuộc thi mới khắp Trung Quốc, nhiều nơi không xin phép, không lộ trình rõ ràng, không đội y tế.

Một sự kiện ở huyện Vinh Giang (tỉnh Quý Châu) bị đóng cửa chỉ vài ngày sau khi khai mạc 2/12, sau khi xuất hiện cáo buộc tấn công tình dục nhắm vào nữ thí sinh và thông tin cho rằng một số người chơi được bí mật tiếp tế đồ ăn trái quy định.

Wu Gaoshu, được biết đến trên mạng với biệt danh "Miao King", trong cuộc thi. Ảnh: Douyin.

Một cuộc thi khác tại tỉnh Vân Nam bị đình chỉ ba ngày trước giờ khai mạc, do cơ quan giáo dục và thể thao lo ngại an toàn giữa thời tiết giá lạnh.

Ngược lại, một số nơi lo sợ tai nạn nên nới lỏng luật đến mức "sinh tồn" giống cắm trại cuối tuần. Tại Tứ Xuyên, người chơi được mang 10 dụng cụ - đủ để đánh răng, nấu nước, thậm chí tạo không gian thoải mái hiếm thấy trong các chương trình sinh tồn.

Wang Yuxiong (Đại học Tài chính và Kinh tế Trung ương) cảnh báo sự bùng nổ thiếu kiểm soát này gây nguy hiểm cho cả người tham gia lẫn uy tín ngành thể thao ngoài trời.

"Hướng dẫn chuyên môn, đánh giá rủi ro đúng đắn và quy định rõ ràng là điều tối quan trọng", ông thông tin.

Ngay cả Camel Cup - vốn có đội y tế 24/7, lối thoát hiểm, kiểm tra an toàn - cũng khó tránh sự bất định của tự nhiên. Huang kể, có lần một thí sinh mắc mưa, ướt sũng, run lẩy bẩy. Nghe tiếng còi cầu cứu, anh chạy tới, quấn người đó bằng chăn giữ nhiệt và hỗ trợ đưa đi cấp cứu.

"Những khoảnh khắc như vậy nhắc bạn thấy ranh giới giữa một cuộc thi và nguy hiểm thực sự mong manh thế nào", ông nhấn mạnh.

Giờ đây, trên những đỉnh núi lạnh giá của Thất Tinh, 8 thí sinh cuối cùng vẫn đang bước đi trên lằn ranh ấy. Họ lẻ loi trong từng bước đi. Cả một đất nước đang dõi theo xem họ sẽ đi được bao xa.