Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã phát triển một trong những hệ thống giám sát tiên tiến nhất thế giới, được gọi là Dự án Skynet. Mạng lưới rộng lớn này không chỉ là một tập hợp các camera an ninh mà còn là một mạng lưới phức tạp của trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn và công nghệ nhận dạng khuôn mặt, được thiết kế để theo dõi chuyển động của hàng trăm triệu người theo thời gian thực.
Ban đầu được thiết kế để chống tội phạm và duy trì trật tự xã hội, Dự án Skynet đã phát triển thành một hệ thống giám sát phức tạp được sử dụng trên khắp các thành phố và vùng nông thôn của Trung Quốc.
Sự ra đời của Skynet
Dự án Skynet khởi động vào năm 2005 nhằm ứng phó với những thách thức ngày càng gia tăng trong việc quản lý an ninh công cộng tại các thành phố đông dân cư của Trung Quốc. Ban đầu, dự án tập trung vào việc lắp đặt camera quan sát (CCTV) tại các vị trí chiến lược để ngăn chặn tội phạm. Tuy nhiên, qua nhiều năm, phạm vi của Skynet đã được mở rộng nhờ những tiến bộ trong AI, học máy và điện toán đám mây.
Ngày nay, Skynet là một mạng lưới giám sát mở rộng, có khả năng thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu hình ảnh theo thời gian thực. Nó được tích hợp sâu vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của các thành phố thông minh tại Trung Quốc, trở thành một công cụ thiết yếu cho việc thực thi pháp luật, quản lý đô thị và giám sát sức khỏe cộng đồng.
Tính đến năm 2023, Trung Quốc đã lắp đặt khoảng 570 triệu camera giám sát, bao phủ cả khu vực thành thị và nông thôn. Một số thành phố như Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến sở hữu hàng triệu camera, đảm bảo gần như mọi không gian công cộng đều được giám sát.
Ảnh: The Economist
Global Times đưa tin phần mềm nhận dạng khuôn mặt của Skynet có độ chính xác 99,8% và có thể quét toàn bộ dân số Trung Quốc, khoảng 1,4 tỷ người, trong vòng chưa đầy một giây. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa được xác nhận chính xác.
Một trang web kỹ thuật số rộng lớn
Dự án Skynet đại diện cho sự hội tụ của nhiều công nghệ tiên tiến, trong đó có những yếu tố được coi như là “xương sống”.
Công nghệ nhận dạng khuôn mặt
Các camera được kết nối với Skynet không chỉ là những thiết bị quan sát thụ động. Chúng sử dụng phần mềm nhận dạng khuôn mặt tinh vi, có khả năng nhận dạng cá nhân chỉ trong vài giây. Phần mềm này đối chiếu khuôn mặt với cơ sở dữ liệu quốc gia chứa hàng tỷ hình ảnh, giúp nhận dạng bất kỳ ai chỉ trong tích tắc. Ví dụ, nếu một người đi bộ sai luật, hệ thống có thể ngay lập tức nhận dạng khuôn mặt của họ, khớp với danh tính của họ và đưa ra mức phạt - tất cả đều không cần sự can thiệp của con người.
Trí tuệ nhân tạo và nhận dạng mẫu
Trí tuệ nhân tạo (AI) đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi các mô hình hành vi. Nó có thể phát hiện các chuyển động bất thường - chẳng hạn như một người chạy qua đám đông - và đánh dấu để kiểm tra kỹ hơn. Các thuật toán này không chỉ nhận diện khuôn mặt mà còn phân tích cách mọi người đi lại (nhận dạng dáng đi), trang phục và hành vi để dự đoán các mối đe dọa tiềm ẩn.
Dữ liệu lớn và điện toán đám mây
Skynet dựa vào các máy chủ đám mây khổng lồ để lưu trữ và phân tích hàng petabyte dữ liệu được thu thập từ hàng triệu camera mỗi ngày. Các cơ quan thực thi pháp luật có quyền truy cập vào các hệ thống này, cho phép họ tiến hành điều tra chuyên sâu bằng cách phân tích các mẫu hình từ nhiều tuần hoặc nhiều tháng ghi hình giám sát.
Ảnh: The New York Times
Tích hợp với IoT và Hệ thống thành phố thông minh
Skynet tích hợp với các thiết bị Internet vạn vật (IoT), chẳng hạn như đèn giao thông thông minh và hệ thống thanh toán nhận dạng khuôn mặt. Điều này không chỉ cho phép giám sát mà còn có thể kiểm soát giao thông, ngăn ngừa tai nạn và điều tiết giao thông công cộng. Hệ thống tạo ra một môi trường liền mạch, nơi con người và máy móc tương tác liên tục, hướng đến hiệu quả và trật tự.
Giám sát thời gian thực ở quy mô lớn
Khả năng vượt trội của Skynet không chỉ nằm ở số lượng camera mà còn ở cách chúng hoạt động đồng bộ với nhau. Hệ thống hoạt động như sau:
Thu thập dữ liệu thông qua camera phân tán
Camera được lắp đặt tại các nhà ga, sân bay, trường học, công viên và trên đường phố. Những camera này được thiết kế để hoạt động 24/7, thu thập dữ liệu với độ phân giải cao, ngay cả trong môi trường thiếu sáng.
Phân tích và cảnh báo nâng cao bằng AI
Camera truyền hình ảnh về các trung tâm chỉ huy do cơ quan thực thi pháp luật điều hành. Phần mềm AI liên tục phân tích hình ảnh, xác định hành vi đáng ngờ và cảnh báo cho chính quyền ngay khi phát hiện điều gì đó bất thường.
Phản ứng thực thi pháp luật ngay lập tức
Nếu camera phát hiện tội phạm bị truy nã hoặc người mất tích, Skynet sẽ ngay lập tức thông báo cho cảnh sát với thông tin chi tiết, bao gồm vị trí và hành trình của người đó. Khả năng phản ứng nhanh này đã giúp bắt giữ những kẻ đào tẩu tại các buổi hòa nhạc, nhà ga và sân bay.
Trong một vụ án nổi tiếng, một kẻ chạy trốn nhiều năm đã bị bắt sau khi bị camera Skynet phát hiện đang tham dự một buổi hòa nhạc nhạc pop ở tỉnh Chiết Giang.
