Tỉ phú Elon Musk quyết định đầu tư lớn cho xAI - Ảnh: AFP
Ngày 12-7-2023, ông Musk thông báo thành lập xAI, start-up trí tuệ nhân tạo của riêng mình, với mục tiêu "tìm hiểu bản chất thực sự của vũ trụ".
Tròn hai năm sau đó, ngày 12-7 vừa qua, báo Wall Street Journal công bố SpaceX - công ty do ông nắm đa số quyền biểu quyết - đồng ý đầu tư 2 tỉ USD vào xAI.
Bạo chi để cạnh tranh
Đây là lần đầu tiên SpaceX đầu tư trực tiếp vào xAI và là một trong những khoản đầu tư lớn nhất của công ty này ngoài lĩnh vực hàng không vũ trụ.
Khoản đầu tư này là một phần vòng gọi vốn đầu tư 5 tỉ USD cho xAI do tập đoàn tài chính Morgan Stanley công bố hôm 1-7. Bên cạnh 5 tỉ USD cổ phần, Morgan Stanley cũng cho biết đã huy động cho xAI thêm 5 tỉ USD nữa từ trái phiếu và khoản vay.
Ngày 13-7, ông Musk tiếp tục thông báo các cổ đông Tesla - con gà đẻ trứng vàng lớn nhất của ông - sẽ biểu quyết việc đầu tư vào xAI.
Ông không nêu rõ quy mô khoản đầu tư này mà chỉ khẳng định trên X: "Tôi không có toàn quyền quyết định (việc đầu tư - PV). Nếu tôi có quyền đó thì Tesla đã đầu tư vào xAI từ rất lâu rồi. Chúng tôi sẽ cho cổ đông biểu quyết về vấn đề đó".
Với những diễn biến trên, giá trị của xAI sẽ được nâng lên thành 113 tỉ USD. Trong đó có 33 tỉ USD là giá trị của mạng xã hội X - vốn được ông Musk sáp nhập vào xAI hồi tháng 3 nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận của mô hình AI Grok và hợp nhất dữ liệu, mô hình, tài nguyên... giữa hai công ty.
Việc tăng vốn liên tục được tiến hành chỉ ít ngày sau khi xAI ra mắt mô hình AI lớn nhất của mình - Grok 4 - vào hôm 9-7. xAI đặt Grok 4 cạnh tranh trực tiếp với các gia đình mô hình "sừng sỏ" như GPT-4 (OpenAI), Claude 4 (Anthropic), Gemini 2.5 Pro (Google)...
Ông Musk gọi "đứa con" mới phát hành là "AI thông minh nhất thế giới". Tuyên bố của ông nhanh chóng được kiểm chứng khi Grok 4 liên tục vượt mặt các đối thủ trên trong hầu hết các bài kiểm tra điểm chuẩn (benchmark) mô hình AI nổi tiếng, dẫn đầu cả về lý luận trừu tượng lẫn lý luận thực tế...
Bản thân cộng đồng người dùng cũng đón nhận Grok 4 khá tích cực, dù vẫn còn nhiều đánh giá mô hình này chậm và tốn tài nguyên nhiều hơn các đối thủ.
Đưa AI vào hệ sinh thái công nghệ
Việc tăng vốn liên tục trên phản ánh tham vọng của ông Musk trong việc đưa xAI bắt kịp với các công ty AI hàng đầu như OpenAI, Google, Anthropic...
Sau vòng gọi vốn hồi đầu năm, giá trị định giá của OpenAI đã lên đến 300 tỉ USD. Thậm chí, Wall Street Journal còn khẳng định công ty này đang đàm phán để nâng giá trị lên tận 340 tỉ USD.
Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến quyết định bạo chi của Elon Musk - từng là một trong những nhà đồng sáng lập OpenAI.
Giới chuyên gia AI thường được chia khái quát thành hai nhóm: những người khuyến khích phát triển AI nhanh nhất có thể (boomer) và những người kêu gọi phát triển công nghệ này một cách thận trọng, đảm bảo AI không đi ngược lại lợi ích người dùng (doomer).
Ông Musk đã nhiều lần công khai quan điểm "doomer" của mình. Tháng 3-2023, ông cùng nhiều chuyên gia đã ký bức thư ngỏ, kêu gọi thế giới tạm ngừng mọi hoạt động phát triển AI trong ít nhất 6 tháng để hoàn thành các "rào cản an toàn" cho công nghệ này.
Bức thư cảnh báo nếu không cẩn trọng, AI có thể mang đến "sự hủy diệt nền văn minh". Tuy nhiên đề xuất này đã không được lắng nghe.
Chưa đầy bốn tháng sau đó, ông thành lập xAI nhằm thực hiện hóa tầm nhìn của riêng mình cho công nghệ này.
Khi ấy ông Musk khẳng định xAI sẽ phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) vượt trội hơn con người nhưng cũng an toàn hơn và thân thiện với nhân loại bằng cách giúp nó tập trung vào việc thấu hiểu chính con người.
Tầm nhìn tổng thể ông Musk dành cho Grok là xây dựng một "khung AI thống nhất" cho toàn bộ hệ sinh thái sản phẩm công nghệ cao của mình.
Grok sẽ là nền tảng AI trung tâm, kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các công ty dưới quyền ông, qua đó đẩy mạnh việc tối ưu vận hành và cá nhân hóa dịch vụ.
Hiện tại, Grok đã được tích hợp sâu vào mạng xã hội X, giúp nó tiếp cận nguồn dữ liệu và lượng người dùng dồi dào bậc nhất không gian mạng.
Grok cũng đã được đưa vào hệ thống chăm sóc khách hàng của dịch vụ Internet vệ tinh Starlink do SpaceX cung cấp.
Xe điện Tesla cũng vừa "nhận" thêm Grok thông qua bản cập nhật phần mềm tháng 7-2025. Người dùng có thể trò chuyện rảnh tay (hands-free) với Grok để hỏi thông tin, nhận lời khuyên hoặc giải trí khi lái xe.
Xa hơn nữa, mô hình AI này có thể sẽ được đưa vào cả xe điện không người lái Robotaxi hay robot hình người Optimus của Tesla hoặc thậm chí cả tầm vũ trụ Starship của SpaceX.
Grok gây tranh cãi
Sự phát triển của xAI và Grok không phải không có "cú ngã". Hồi đầu tháng 7, ngay trước thềm ra mắt Grok 4, phiên bản tiền nhiệm Grok 3 đã bị chỉ trích nặng nề khi cho ra những phản hồi với lời lẽ bài Do Thái và ủng hộ chủ nghĩa phát xít.
Ông Musk giải thích Grok 3 vừa được cập nhật để "nghe lời" người dùng nhiều quá đà, dẫn đến một số trường hợp đưa ra các phản hồi gây tranh cãi như trên. Tai tiếng vụ này quá lớn, khiến X phải nhanh chóng tạm ngừng cung cấp Grok để sửa lỗi.
Bản thân Grok 4 cũng gặp nghi ngại về tính trung lập trong nhiều vấn đề. Khi được hỏi về một số vấn đề gây tranh cãi như di cư, phá thai hoặc xung đột Israel - Palestine, nó dường như đã "tham khảo" quan điểm được ông Musk công khai trên X.
Tin tức sáng 15-7: Mạng vệ tinh Starlink của Elon Musk hoạt động tại Việt Nam từ quý 4-2025
