Tăng tốc bước vào kỷ nguyên tăng trưởng mới

Để tăng trưởng bền vững, cần phát triển dựa trên những tiềm năng và lợi thế quốc gia để tránh các cú sốc bên ngoài. Trong ảnh: công nhân lắp ráp phụ kiện ô tô tại nhà máy THACO - Chu Lai - Ảnh: HỮU HẠNH

Tuổi Trẻ đã trao đổi với PGS.TS Trần Hoàng Ngân xoay quanh câu chuyện chuyển trạng thái từ tăng trưởng chậm, an toàn sang đi nhanh, vững, chất lượng cao. Ông nói: "Tăng trưởng nhanh phải dựa trên những lợi thế mạnh nội tại để tránh các cú sốc bên ngoài. Đặc biệt, Việt Nam phải chọn hướng đi bền vững, đảm bảo yếu tố xanh, bền vững và quan trọng nhất là tăng trưởng phải đi đôi với hạnh phúc của người dân".

Dựa vào thế mạnh nội tại, tránh cú sốc bên ngoài

* Việt Nam đang bước vào thời kỳ mới với khát vọng trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Để hiện thực hóa khát vọng này, đất nước phải bước vào một giai đoạn "tăng tốc" bởi thời gian còn lại chỉ 20 năm?

PGS.TS Trần Hoàng Ngân

- Trước hết, chúng ta cần nhìn lại chặng đường 40 năm đổi mới từ năm 1986 đến nay. Tăng trưởng bình quân của Việt Nam trong giai đoạn này đạt khoảng 6,4-6,5%. 

Điều đáng mừng là Việt Nam đã từng chạm tới ngưỡng tăng trưởng cao, ví dụ như giai đoạn đầu thập niên 1990 đến 1997, tăng trưởng đạt tới 8,5-9%, thậm chí đạt mức 9,5% vào các năm 1996, 1997. Điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng cao của chúng ta là có và từng đạt được.

Tuy nhiên, trong 40 năm qua, kinh tế Việt Nam thường bị chững lại bởi những cú sốc từ bên ngoài. Điển hình là khủng hoảng tài chính Đông Nam Á năm 1997 và khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008. Những cú sốc này khiến tăng trưởng kinh tế đi theo hình chữ U, tăng trưởng chậm lại kéo dài 2-3 năm, khiến mức tăng trưởng bình quân chung cuối cùng chỉ đạt 6,4-6,5%.

Hiện tại, chúng ta bước vào kỷ nguyên mới với mục tiêu tăng tốc, phấn đấu đạt mức tăng trưởng trên 10% để trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045. Khát vọng này hoàn toàn có cơ sở bởi sau 40 năm đổi mới, Việt Nam đã có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế.

Đặc biệt, chúng ta đã bắt đầu hoàn thiện thể chế đồng bộ hơn và đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, bao gồm đường bộ cao tốc, đường sắt đô thị, cảng hàng không... Đây là nền tảng vững chắc để chúng ta tự tin tăng tốc trong 20 năm tới.

* Đâu là những nền tảng cốt lõi để chúng ta tự tin có thể đạt được tốc độ tăng trưởng cao và bền vững trong giai đoạn tới?

- Theo tôi, chúng ta cần phát triển dựa trên thế mạnh và lợi thế sẵn có để tránh phụ thuộc, từ đó không bị ảnh hưởng và tránh những cú sốc từ bên ngoài. Trong đó, cần đẩy mạnh khai thác các tiềm năng lớn có sẵn, bao gồm:

Thứ nhất là kinh tế biển. Với bờ biển dài và đẹp, cần đầu tư để