Tesla vừa công bố hai phiên bản giá rẻ hơn của Model 3 và Model Y – với mức giá khởi điểm lần lượt 36.990 USD và 39.990 USD và điều này khiến giới đầu tư và người hâm mộ xe điện ngay lập tức dậy sóng.
Sau nhiều năm Elon Musk hứa hẹn về một “chiếc Tesla 25.000 USD”, bước đi này được xem là tín hiệu cho thấy lời hứa ấy cuối cùng cũng có chút chuyển động. Nhưng khi nhìn kỹ, người ta nhận ra: đây không phải cú đột phá mang tính cách mạng, mà giống như một bước lùi nhẹ, vừa để giữ doanh số, vừa để “câu giờ” cho tương lai.
Theo Reuters, những phiên bản mới của Tesla chủ yếu là bản “cắt giảm thông minh”: bỏ màn hình hàng ghế sau, rút bớt gói Autopilot nâng cao, thay mái kính và đơn giản hóa nội thất để giảm chi phí. Mức giảm giá so với bản tiêu chuẩn chỉ vào khoảng 5.000 USD, chưa đủ để biến Tesla thành chiếc xe trong tầm với của tầng lớp trung lưu rộng lớn. Dù vậy, việc hãng quyết định “phá ngưỡng 40.000 USD” vẫn mang tính biểu tượng — lần đầu tiên sau nhiều năm, Tesla chịu bước xuống khỏi phân khúc cao cấp vốn đã làm nên tên tuổi.
Elon Musk gọi đây là nỗ lực “đưa Tesla đến gần hơn với người tiêu dùng phổ thông”. Nhưng thực chất, động cơ phía sau có phần thực dụng hơn. Kể từ đầu 2024, doanh số của Tesla đã sụt giảm mạnh ở cả Mỹ và châu Âu, khi các khoản ưu đãi thuế xe điện (7.500 USD/xe tại Mỹ) hết hiệu lực và sự cạnh tranh từ Trung Quốc — đặc biệt là BYD — ngày càng dữ dội. Theo AP News, trong quý II/2025, doanh số Tesla toàn cầu giảm gần 14% so với cùng kỳ, trong khi BYD lần đầu vượt Tesla ở phân khúc EV thuần túy với hơn 1,8 triệu xe bán ra trong 6 tháng đầu năm. Đối mặt sức ép đó, việc hạ giá là nước cờ bắt buộc nếu Musk không muốn mất vị thế dẫn đầu.
Thế nhưng, điều khiến giới phân tích quan tâm hơn cả không phải là mức giá, mà là sự chậm trễ của Tesla. Hơn 7 năm đã trôi qua kể từ khi Elon Musk hứa hẹn “mẫu xe điện 25.000 USD” tại lễ ra mắt Model 3 năm 2018. Kể từ đó, lời hứa ấy liên tục bị hoãn, rồi tạm gác lại để ưu tiên cho Cybertruck, cho robot Optimus, hay hệ thống tự lái toàn phần FSD. Nhiều nguồn tin nội bộ tiết lộ với Reuters rằng dự án xe giá rẻ mang mã hiệu “Redwood” (Model 2) đã bị dời ít nhất đến 2026, thậm chí “không còn trong kế hoạch sản xuất năm 2025”.
Sự trì hoãn ấy phản ánh những mâu thuẫn trong chính chiến lược của Musk. Một mặt, ông vẫn khẳng định Tesla là hãng tiên phong “đưa xe điện đến mọi người”; mặt khác, ông lại bị cuốn vào cuộc đua công nghệ cao — từ robot tự hành, trí tuệ nhân tạo cho đến taxi không người lái — những lĩnh vực hứa hẹn lợi nhuận lớn hơn nhiều so với chiếc xe đại chúng giá rẻ.
Để so sánh, trong khi Tesla còn đang loay hoay, BYD, SAIC và Geely đã tung ra hàng loạt mẫu EV có giá dưới 25.000 USD, thậm chí chỉ 18.000 USD tại Trung Quốc. Một chiếc BYD Dolphin có thể chạy 400 km mỗi lần sạc, nội thất hiện đại, và đã bắt đầu xuất hiện tại châu Âu với giá rẻ hơn gần 40% so với Tesla Model 3. Còn ở Ấn Độ, Tata Motors và MG cũng đang chuẩn bị ra mắt xe điện dưới 20.000 USD.
Vấn đề sâu xa nằm ở cấu trúc chi phí của Tesla. Dù đã mở rộng sản xuất ở Gigafactory Texas, Berlin và Thượng Hải, hãng vẫn phụ thuộc vào các loại pin đắt đỏ và công nghệ tự lái phức tạp. Chi phí pin của Tesla hiện vẫn cao hơn 10–15% so với các đối thủ Trung Quốc.
Song, không thể phủ nhận rằng bước hạ giá lần này vẫn là tín hiệu mang tính chiến lược. Nó giúp Tesla kích cầu trong ngắn hạn, duy trì sản lượng, và chuẩn bị nền tảng cho thế hệ sản phẩm tiếp theo. Musk từng ám chỉ mẫu “xe nhỏ hơn Model 3” đang được phát triển trên nền tảng thế hệ mới tại nhà máy Gigafactory Mexico. Nếu đúng như dự kiến, nó có thể là “Tesla 2” – chiếc xe mà Musk từng hứa sẽ “thay đổi thế giới lần nữa”.
Theo: Reuters, The NY Times
