Hiện trường vụ bắt giữ người nhập cư trái phép ở nhà máy Huyndai Motor hôm 4-9 - Ảnh: REUTERS
Một cuộc truy quét gần đây tại nhà máy Hyundai ở bang Georgia (Mỹ) đã gây xôn xao dư luận khi khoảng 300 công dân Hàn Quốc bị bắt giữ vì nghi ngờ vi phạm quy định về nhập cư.
Tại cuộc họp báo ngày 5-9, đặc vụ Steven Schrank thuộc Bộ An ninh nội địa Mỹ (DHS) cho biết những người bị bắt chủ yếu do vượt biên trái phép, lưu trú quá hạn visa hoặc làm việc trái phép theo diện Miễn thị thực.
Visa B-1 và Miễn thị thực
Theo trang PolitiFact, visa B-1 là loại thị thực ngắn hạn dành cho mục đích kinh doanh, không cho phép người nước ngoài làm việc toàn thời gian hoặc nhận lương từ công ty Mỹ.
Các hoạt động được chấp nhận gồm: tham dự hội nghị, đàm phán hợp đồng, tư vấn, đào tạo nhân viên, lắp đặt hoặc bảo trì thiết bị do công ty nước ngoài sản xuất.
Visa B-1 thường có thời hạn 10 năm và cho phép lưu trú tối đa 6 tháng/lần, có thể gia hạn trong một số trường hợp.
Tương tự, Chương trình Miễn thị thực (Visa Waiver Program) cho phép công dân của 40 quốc gia - bao gồm Hàn Quốc - nhập cảnh Mỹ tối đa 90 ngày để du lịch hoặc công tác ngắn hạn, không cần visa, nhưng cũng bị cấm làm việc hoặc nhận lương.
Nhập cảnh hợp pháp nhưng vẫn bị bắt?
Luật sư di trú Charles Kuck cho hay nhiều thân chủ của ông nhập cảnh hợp pháp bằng thị thực công tác B-1 hoặc theo Chương trình Miễn thị thực.
Theo ông Kuck, những người này là kỹ sư và chuyên viên lắp đặt thiết bị công nghiệp đặc biệt được điều sang Mỹ để lắp đặt hoặc bảo trì máy móc tại nhà máy sản xuất pin xe điện thuộc liên doanh Hyundai - LG Energy Solution.
Ông nhấn mạnh các thiết bị này không được sản xuất tại Mỹ, và sẽ mất từ 3 - 5 năm để đào tạo đủ lao động bản địa có trình độ thay thế. Do đó, việc cử các kỹ sư Hàn Quốc sang Mỹ là phù hợp với phạm vi cho phép của thị thực B-1.
Theo báo Guardian, tài liệu của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) xác nhận rằng ít nhất một người bị bắt đã nhập cảnh hợp pháp bằng visa B-1, chỉ ở lại dưới 45 ngày và không vi phạm điều kiện thị thực. Dù vậy, phía DHS vẫn khẳng định người này "không được phép làm việc".
Theo luật sư Kuck, các kỹ sư Hàn Quốc đã hoạt động đúng trong phạm vi cho phép của visa B-1, vấn đề nằm ở cách diễn giải khác nhau giữa cơ quan di trú Mỹ và Chính phủ Hàn Quốc.
Hai lựa chọn khó khăn
Các công nhân bị yêu cầu chọn một trong hai phương án: hoặc chấp nhận bị trục xuất kèm theo lệnh cấm nhập cảnh trong vòng 5 năm, hoặc ở lại Mỹ để chờ xét xử - quá trình có thể kéo dài hàng tháng trong điều kiện bị giam giữ.
Theo Hãng tin Yonhap (Hàn Quốc), Chính phủ Hàn Quốc đã điều máy bay riêng để đưa một số công dân bị bắt trở về nước.
Tổng thống Lee Jae Myung đã mạnh mẽ phản đối cuộc truy quét, cho rằng đây là hành động "xâm phạm không công bằng" đối với công dân và doanh nghiệp Hàn Quốc.
Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng nhiều lần lên tiếng với phía Mỹ, bày tỏ quan ngại về những khó khăn trong việc xin thị thực lao động ngắn hạn cho các chuyên gia kỹ thuật - nhất là trong bối cảnh các tập đoàn Hàn Quốc đang mở rộng đầu tư và sản xuất tại Mỹ.
Mỹ bắt giữ 475 lao động nhập cư trái phép tại nhà máy Hyundai, phần lớn là người Hàn Quốc
