Chủ tịch nước Lương Cường bắt tay với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại APEC - Ảnh: TTXVN
Với tư cách nước chủ nhà, Hàn Quốc chọn ba ưu tiên chính cho Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) năm 2025 là "kết nối, đổi mới và thịnh vượng", đồng thời đưa hợp tác trí tuệ nhân tạo (AI) làm nội dung thảo luận trọng tâm.
Cầu nối hợp tác AI
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Majo George, Trưởng khoa kinh tế Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM, đánh giá APEC là cơ chế đa phương hiếm hoi có sự hiện diện của cả Mỹ và Trung Quốc - hai nước đang dẫn đầu cuộc cách mạng AI toàn cầu. Do đó, diễn đàn này giữ vai trò độc nhất trong việc làm cầu nối hợp tác giữa các nền kinh tế.
"Thế mạnh của APEC nằm ở mô hình tự nguyện, không ràng buộc, cho phép các nền kinh tế có hệ thống chính trị và pháp lý khác biệt phối hợp thông qua các nguyên tắc chung.
Các khuôn khổ hiện có như Quy tắc về quyền riêng tư xuyên biên giới (CBPR) và Thỏa thuận thực thi quyền riêng tư xuyên biên giới (CPEA) của khu vực đã chứng minh rằng sự hợp tác thực dụng có thể thành công mà không cần áp đặt luật pháp đồng nhất" - chuyên gia George nhận định.
Tận dụng thế mạnh đó, tại Hội nghị Bộ trưởng phụ trách kỹ thuật số và AI APEC tại Incheon hồi tháng 8, bộ trưởng các nền kinh tế thành viên đã ra tuyên bố chung cam kết theo đuổi công nghệ AI trách nhiệm, minh bạch và lấy con người làm trung tâm.
"APEC vẫn là một trong số ít nền tảng có mặt các siêu cường, đồng thời là nơi các nền kinh tế châu Á - Thái Bình Dương duy trì đối thoại và lòng tin tưởng. Bài phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC đã nắm bắt tầm nhìn này, khẳng định rằng cuộc cách mạng công nghiệp hiện đại lấy AI làm chủ lực phải được dẫn dắt bởi hợp tác, trách nhiệm và tính bao trùm", TS George nhấn mạnh.
Đồng tình ý kiến trên, ông Hendrick Sin, Chủ tịch Ủy ban Chương trình trợ cấp AI của Hong Kong (Trung Quốc), khẳng định trên Trung Quốc nhật báo ngày 31-10 rằng "tính mở và tốc độ lan tỏa nhanh chóng" của công nghệ AI khiến hợp tác quốc tế là điều cực kỳ cần thiết đối với quản trị AI.
Ông Sin nhấn mạnh với tư cách là "nền tảng hợp tác kinh tế có ảnh hưởng nhất" khu vực, APEC được xem là có "vị thế đặc biệt để thúc đẩy đối thoại và xây dựng sự đồng thuận" giữa các nền kinh tế thành viên.
Trước đó, tại Hội nghị Bộ trưởng tài chính APEC hôm 22-10, lãnh đạo cơ quan tài chính Hong Kong Pual Chan cũng đã kêu gọi APEC tăng cường hợp tác thông qua tăng cường năng lực, chia sẻ kiến thức và hỗ trợ kỹ thuật nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển về số.
Ông cũng yêu cầu khu vực tạo điều kiện cho các đối thoại về quản lý AI, truyền tải dữ liệu xuyên biên giới và thương mại số, đồng thời tăng cường đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái công nghệ khu vực.
Kết nối trung tâm tài chính của Việt Nam
TS Majo George khẳng định vai trò của APEC không chỉ dừng lại ở việc thúc đẩy hợp tác AI. Ông chỉ ra để nỗ lực xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng hái quả ngọt, hai trung tâm này phải kết hợp được nguồn vốn tài chính với khả năng kết nối dữ liệu và niềm tin kỹ thuật số.
Chủ tịch nước Lương Cường chia sẻ quan điểm của Việt Nam với các nhà lãnh đạo APECĐỌC NGAYTrong bối cảnh hiện tại, APEC có thể đóng vai trò như "mạng lưới đường ống" kết nối hai trung tâm tài chính của Việt Nam với các trung tâm khác thuộc khu vực Thái Bình Dương.
Cũng theo ông George, với những thế mạnh trong sản xuất điện tử, sở hữu dịch vụ số năng động và dư địa chính sách cho đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech), Việt Nam có thể đóng vai trò trung tâm kết nối, nơi những công nghệ AI tiên phong được điều chỉnh để phù hợp với thực tế khu vực.
"Lời kêu gọi phát triển AI cởi mở và bao trùm tại APEC của Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh tiềm năng trở thành nhân tố kiến tạo mạng lưới hợp tác xuyên Thái Bình Dương của Việt Nam", TS George khẳng định.
Hướng đến mục tiêu đó, ông George đề xuất một số trụ cột hành động để APEC vừa phát huy thế mạnh của các thành viên phát triển vừa thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nền kinh tế. Nổi bật trong đó có việc áp dụng thương mại không giấy tờ, triển khai các dự án thí điểm xuyên biên giới cho fintech và AI trong lĩnh vực tài chính và kết nối cơ quan quản lý của các trung tâm tài chính quốc tế mới nổi.
Các đề xuất của Việt Nam
Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC 2025 vào ngày 30-10, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với khác biệt căn bản là công nghệ AI với tốc độ đột phá chưa từng có.
Chủ tịch nước nhấn mạnh cuộc cách mạng công nghiệp này ngay từ đầu phải được dẫn dắt bởi tinh thần hợp tác, tạo cơ hội để tất cả các nền kinh tế đều được tham gia, đóng góp và phát huy. Trong đó, cộng đồng doanh nghiệp APEC cần hành động cùng các chính phủ để triển khai AI có trách nhiệm, thúc đẩy AI mở và bao trùm.
Phát biểu tại phiên thứ nhất của Hội nghị các nhà lãnh đạo APEC 2025 vào ngày 31-10, Chủ tịch nước Lương Cường đề xuất ba trọng tâm mà APEC cần tập trung.
Thứ nhất, cần giải quyết các điểm nghẽn lớn trong chuỗi cung ứng và kết cấu hạ tầng của khu vực thông qua số hóa hiệu quả quy trình thông quan.
Thứ hai, cần thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư bằng các nỗ lực hiện thực hóa Hiệp định Thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương.
Thứ ba, cần hỗ trợ khu vực tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong tiếp cận vốn, công nghệ, thị trường, nâng cao năng lực quản trị để thích ứng và phát triển trong kỷ nguyên số.
Chủ tịch nước chia sẻ với doanh nghiệp APEC: Việt Nam là điểm đến ổn định trong thế giới bất định
