Được biết đến là chuyên gia hàng đầu trong ngành công nghiệp máy bay không người lái Trung Quốc, Trương Đại Binh, người được coi là "đỉnh lưu" (giỏi nhất) trong lĩnh vực của mình, đã qua đời vào ngày 3/1 vừa qua ở tuổi 47.
Mặc dù cáo phó chỉ nêu lý do chung chung, nhưng những tin đồn trên mạng nói ông nhảy lầu tự tử vì nợ nần. Sau sự ra đi đột ngột của một số nhân vật nổi tiếng trong ngành công nghệ Trung Quốc trong hai năm qua, cái chết của Trương trở thành đề tài bàn tán của công chúng.
Trương Đại Binh là ai?
Trương Đại Binh là cựu phó giám đốc Viện nghiên cứu hệ thống không người lái của Đại học Công nghệ Quốc phòng Quốc gia (NUDT) và là người sáng lập kiêm giám đốc công ty Công nghệ Yunzhihang.
Trương Đại Binh
Theo thông tin công khai, Trương sinh năm 1977 tại quận Khai Châu, Trùng Khánh. Ông được nhận vào NUDT sau khi đạt điểm thi đại học cao thứ ba trong quận.
Nhờ thành tích học tập xuất sắc, ông ở lại trường đại học sau khi lấy bằng tiến sĩ vào năm 2007. Trong thời gian học tại trường, Zhang giữ chức phó viện trưởng rồi viện trưởng Viện nghiên cứu hệ thống không người lái của NUDT, và sau đó là phó giám đốc chính viện.
Ông cũng từng là thành viên của nhóm chuyên gia hệ thống máy bay không người lái mới thuộc Cục trang bị lực lượng mặt đất của Quân Giải phóng Nhân dân; một nhà nghiên cứu tại Viện vi điện tử, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc; và một chuyên gia lỗi lạc tại viện nghiên cứu máy tính của Norinco.
Trong thời gian này, Trương nhận được nhiều giải thưởng, bao gồm giải nhất về Tiến bộ khoa học công nghệ quân sự và giải nhì về Giải thưởng phát minh của tỉnh Hồ Nam.
Những đóng góp của Trương không chỉ giới hạn trong nghiên cứu học thuật mà còn mở rộng sang ứng dụng thực tế của các phát hiện khoa học.
Đáp lại lời kêu gọi khởi nghiệp của chính phủ, Zhang rời NUDT vào năm 2018 và thành lập Công ty Công nghệ Yunzhihang tại Trường Sa. Ông phát minh và phát triển một số sản phẩm, bao gồm rắn rô bốt, hệ thống tăng cường Youlong và máy bay không người lái chữa cháy nhà cao tầng, giành được sự công nhận của thị trường.
Trương Đại Binh
Tự tử vì khó khăn?
Trương đã chia sẻ hai video trên mạng xã hội về cảnh máy bay không người lái được sử dụng để vệ sinh các tòa nhà cao tầng chỉ một ngày trước khi ông qua đời. Không dấu hiệu nào cho thấy bản thân nhân vật này có gì đó bất thường.
Tuy nhiên, dựa trên các tin nhắn WeChat mà Trương để lại cùng lời chia buồn từ bạn bè và gia đình, có thể thấy áp lực mà ông phải chịu, liên quan đến khó khăn tài chính và nợ nần của công ty.
Một thông điệp được cho là của Trương, đăng trên WeChat vào tháng 10 năm ngoái có nội dung: "Chiến dịch khởi nghiệp và đổi mới đại chúng đã thúc đẩy nhiều người khởi nghiệp, khiến các doanh nhân phải gánh trên vai khoản nợ. Liệu tinh thần khởi nghiệp có dẫn đến nợ nần, buộc các doanh nhân phải vỡ nợ và cuối cùng khiến họ nhảy lầu không? Đây thực sự là thảm kịch lớn nhất của xã hội loài người".
Rõ ràng, vấn đề nợ nần đã nằm trong tâm trí của Trương vào thời điểm đó.
Những lời chia buồn do bạn bè và gia đình đăng tải cũng tiết rằng công ty của Trương đang gặp vấn đề nghiêm trọng về dòng tiền, khiến ông phải rút hết tiền tiết kiệm của gia đình, thế chấp tài sản và thậm chí vay từ một số công ty cho vay trực tuyến. Không chịu nổi áp lực nợ nần, ông được cho là đã nhảy lầu tự tử.
Công ty Yunzhihang Technology được thành lập vào tháng 11/2017 với số vốn đăng ký là 10 triệu nhân dân tệ (1,3 triệu USD). Zhang là đại diện hợp pháp và nắm giữ 77% cổ phần trong công ty.
Theo báo cáo, công ty của Trương đã phải đối mặt với thách thức dai dẳng về tình trạng thiếu hụt vốn kể từ khi thành lập. Mặc dù có nền tảng kỹ thuật vững chắc, Trương vẫn không thể vượt qua các vấn đề về dòng tiền, đặc biệt là trong bối cảnh môi trường kinh doanh bi quan hiện nay.
Ông trùm AI Trung Quốc và là người sáng lập SenseTime, Tang Xiaoou
4 cái chết bí ẩn
Bên cạnh Trương, ít nhất bốn tài năng công nghệ hàng đầu tại Trung Quốc đã qua đời khi còn trẻ trong hai năm qua, làm dấy lên mối lo ngại trong cộng đồng mạng về việc bảo vệ tài năng không thỏa đáng.
Ông trùm AI của Trung Quốc và là người sáng lập SenseTime, Tang Xiaoou, được cho là đã qua đời vào ngày 15/12/2023 ở tuổi 55. Tin đồn lan truyền trên mạng cho rằng Tang tự tử.
Tuy nhiên, SenseTime sau đó đã bác bỏ những tuyên bố này và đưa ra cáo phó nêu rõ Tang qua đời vì bệnh tật mặc dù đã nỗ lực cứu chữa.
Khó hiểu hơn là sự ra đi của chuyên gia AI quân sự Trung Quốc Feng Yanghe. Feng qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi vào tháng 7/2023 ở tuổi 38.
Theo truyền thông, Feng tử vong trong một vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra sau khi anh tham dự một cuộc họp quan trọng ở Bắc Kinh. Chiếc xe quân sự chở Feng đã đâm vào một xe chở xi măng và anh tử vong ngay tại chỗ.
Nhiều cư dân mạng Trung Quốc nghi ngờ Feng có thể đã bị ám sát và kêu gọi cơ quan an ninh mở cuộc điều tra toàn diện, hy vọng chính phủ sẽ tăng cường bảo vệ những nhân tài chủ chốt.
Chuyên gia AI quân sự Trung Quốc Feng Yanghe.
Cũng gây sốc không kém là cái chết của Sun Jian, nhà khoa học trưởng của công ty công nghệ AI Megvii Technology. Sun được cho là đã qua đời vì bệnh tật vào một buổi sáng sớm tháng 6/2022, ở tuổi 45. Tuy nhiên, cư dân mạng tỏ ra nghi ngờ, chỉ ra rằng ông khỏe mạnh và hoạt bát trong lần xuất hiện trước công chúng chỉ một ngày trước khi chết.
Theo nguồn tin nội bộ của Megvii, Sun đi chạy bộ vào tối hôm đó nhưng đột nhiên ngã quỵ sau khi trở về nhà và không thể cứu chữa mặc dù đã được đưa đến bệnh viện ngay lập tức.
Một cái chết bí ẩn khác là của Zhou Guangyuan, một chuyên gia nổi tiếng trong lĩnh vực vật liệu polymer và trước đây là chuyên gia về vật liệu mới trong Chương trình 863 thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc. Giống như Feng, Zhou qua đời ở tuổi 51 trong một vụ tai nạn xe hơi vào cuối năm 2023.
Liu Donghao, người sáng lập Trung tâm nghiên cứu an ninh kỹ thuật dữ liệu lớn Quý Châu, cũng qua đời đột ngột vào ngày 5/3 năm ngoái. Bản cáo phó của ông không tiết lộ chi tiết về nguyên nhân.
Trung Quốc đã mất đi những tài năng công nghệ đỉnh cao. Các nhân vật nói trên đều là chuyên gia đẳng cấp thế giới trong lĩnh vực của mình, có thể đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết các vấn đề "nút thắt cổ chai" của Trung Quốc và tiềm năng đóng vai trò then chốt trong việc quyết định kết quả của cuộc chiến công nghệ Trung-Mỹ.
Cuộc sống là không thể đoán trước và đầy những thăng trầm, dù đó là một thảm kịch như vụ tự tử của Trương, do vấn đề nợ nần và dòng tiền, hay một sự cố bí ẩn như vụ tai nạn của Feng, bị che đậy bởi các thuyết âm mưu.
Cư dân mạng Trung Quốc đã kêu gọi chính phủ có biện pháp bảo vệ những nhân vật công nghệ nổi tiếng, khi những cáo phó mơ hồ không đủ để giải quyết những mối ngờ vực của công chúng.
