Trường hợp bệnh nhân Huy (63 tuổi, Việt Trì, Phú Thọ, tên bệnh nhân đã được thay đổi) là một ví dụ. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng mệt mỏi nhiều, chán ăn, đau tức bụng.
Ông bị đái tháo đường type 2 đã 5 năm, đang uống thuốc điều trị. Tuy nhiên, lo lắng thuốc tiểu đường ảnh hưởng đến chức năng gan nên ông tìm hiểu và nghe giới thiệu từ người quen uống nước lá cây (lá cà gai leo, xạ đen, lá vối…).
Sau gần một tháng uống nước lá, người ông thấy mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ, đau tức bụng nên đã đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ khám.

Sau 5 ngày điều trị ổn định, ông Toàn đã được xuất viện (Ảnh: BVCC).
Tại khoa Nội tiết - Đái tháo đường, kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số đường máu, men gan đều tăng cao.
Bệnh nhân được điều trị tích cực kiểm soát đường huyết, điều trị phục hồi chức năng gan. Sau 5 ngày, sức khỏe ổn định, bệnh nhân hết mệt, ăn uống tốt, hết đầy tức ngực nên được xuất viện.
Tương tự, bệnh viện cũng tiếp nhận nhiều trường hợp bị men gan tăng cao sau thời gian dài uống nước lá cây hàng ngày. Có bệnh nhân nữ 70 tuổi men gan cao gấp 6 lần sau 2 tháng uống nước lá cây.
Thạc sĩ - Bác sĩ Dương Thị Kim Ngân, Trưởng Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết, tác dụng chữa bệnh của một số loại lá cây, lá thuốc đã được khẳng định trong y văn. Tuy nhiên, việc sử dụng lá cây không đúng cách, sai liều lượng… có thể dẫn đến ngộ độc, nặng hơn có thể gây suy đa tạng.
Đáng lo ngại là hiện nay tình trạng người dân uống nước lá cây khá phổ biến, đặc biệt là những người cao tuổi, những người có bệnh mãn tính. Việc lạm dụng không đúng cách, sai liều lượng có thể gây nguy hại cho sức khỏe, đặc biệt là những người có bệnh nền.
Vì vậy, việc sử dụng các loại lá cây cần được tư vấn và theo dõi bởi các bác sĩ chuyên khoa để tránh những biến chứng không mong muốn.
Bác sĩ cũng khuyến cáo người dân khi gặp các vấn đề về sức khỏe nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và chỉ định dùng loại thuốc phù hợp, đúng liều lượng, không nên tự ý dùng các loại thuốc, sản phẩm thay thế thuốc để tránh những hậu quả nghiêm trọng.
Khi điều trị tại nhà theo đơn thuốc của bác sĩ, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc về liều lượng, thời gian và thông báo ngay với nhân viên y tế khi có dấu hiệu bất thường hoặc chuyển nặng để được xử trí kịp thời.
Lưu ý gì khi sử dụng xạ đen
Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết, lá xạ đen bao gồm rất nhiều hợp chất có tác dụng hóa học mạnh, tác dụng đa cơ quan và cũng có thể gây độc.
Bên cạnh đó, cây xạ đen ở Việt Nam có rất nhiều loại, nghiên cứu chưa đầy đủ dễ dẫn đến sự nhầm lẫn trong quá trình sử dụng.
Do vậy, người bệnh cần có sự hướng dẫn điều trị từ nhân viên y tế trước khi dùng lá xạ đen để phòng và điều trị bệnh lý.
Theo ông, liều lượng thông thường là 10-15gr dược liệu khô, tối đa chỉ nên dùng xạ đen khoảng 70gr/ngày. Việc sử dụng quá liều có thể dẫn đến tình trạng tụt huyết áp, hoa mắt, chóng mặt.
Thuốc hoặc trà từ xạ đen nên nấu hoặc hãm đúng liều lượng và dùng hết trong ngày, tránh để qua đêm (khi sử dụng qua đêm có thể gây đầy bụng, đau bụng, thậm chí tiêu chảy).
Bên cạnh đó, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, bệnh nhân suy gan, suy thận là những đối tượng không nên sử dụng. Nếu muốn dùng xạ đen để hỗ trợ điều trị các bệnh ung thư, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ.
Người đang dùng thuốc tây y để điều trị các bệnh khác nên uống thuốc tây và các bài thuốc từ cây xạ đen cách nhau tối thiểu 30 phút, để đạt hiệu quả và tránh tương tác thuốc bất lợi.